Zdzisław Bubnicki
ur. 17.06.1938 r. we Lwowie (obecnie Ukraina), zm. 12.03.2006 r. we Wrocławiu – naukowiec, twórca znanej w świecie wrocławskiej szkoły naukowej systemów sterowania i informatyki.
| |
|---|---|
| Imię i nazwisko | Zdzisław Bubnicki |
| Data i miejsce urodzenia | 17.06.1938, Lwów |
| Data i miejsce śmierci | 12.03.2006, Wrocław |
| Zawód | informatyk |
Zdzisław Bubnicki okres II wojny światowej przeżył we Lwowie. Po 1945 r. został przymusowo przesiedlony z rodziną na Ziemie Zachodnie. Początkowo zatrzymał się na Śląsku, w Gliwicach. Tutaj po ukończeniu edukacji w zakresie szkoły podstawowej i średniej, podjął naukę na Politechnice Śląskiej. W 1960 r. na Wydziale Elektrycznym otrzymał dyplom inżyniera w specjalności automatyka i telemechanika.
W 1962 r. został zatrudniony na Politechnice Wrocławskiej, gdzie w 1964 r. uzyskał stopień doktora nauk technicznych na podstawie rozprawy: Dynamika cyfrowych układów automatycznej regulacji z taktem zewnętrznym, w 1967 r. - stopień doktora habilitowanego, w 1973 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1979 r. profesora zwyczajnego.
Pierwsze prace badawcze Z. B. powstawały w Katedrze Telemechaniki i Automatyki we Wrocławiu, publikowane były w pismach zagranicznych: „IEEE Transactions” i biuletynie francuskiej akademii nauk. W latach 1970-1980 zastępca dyrektora Instytutu Cybernetyki Technicznej. Z. Bubnicki od 1980 r. był wieloletnim dyrektorem Instytutu Sterowania i Techniki Systemów, który funkcjonował jako instytut międzywydziałowy na Wydziałach Elektroniki oraz Informatyki i Zarządzania Politechniki Wrocławskiej ( od 1998 r. działał w ramach Wydziału Informatyki i Zarządzania, a od 2004 r. nosi nazwę Instytutu Informatyki Technicznej). Dzięki jego inicjatywom młoda kadra inżynierska kształciła się m.in. w ramach programu TALENT oraz w eksperymentalnym studium Teorii i Techniki Systemów na poziomie magisterskim i doktorskim. Z. B. od lat 70. XX w. organizował międzynarodowe konferencje naukowe pt. SYSTEMS SCIENCE we Wrocławiu oraz w ośrodkach współpracujących, m.in. w USA i w Anglii. Z jego inspiracji powstał w 1975 r., wydawany w języku angielskim międzynarodowy kwartalnik „Systems Science” (przy współpracy J. Świątka i A. Grzecha). Był prowadzącym wiele innych konferencji krajowych, najważniejsza była „Inżynieria wiedzy i systemy ekspertowe” oraz organizowanej co 3 lata „Krajowej Konferencje Automatyki”. Brał udział w międzynarodowych spotkaniach naukowych, m.in. w USA, Japonii, Kanadzie, Indiach i Chinach. Wykładał na uniwersytetach w kraju i zagranicą
Z. B. wypromował 45 doktorów, z których 16 uzyskało tytuły profesorskie. Rezultaty jego pracy naukowej dotyczącej teorii zmiennych niepewnych i jej zastosowań do sterowania, zarządzania i diagnostyki, na trwałe wpisały się w światowe dokonania w dziedzinie systemów sterowania i informatyki.
Z. B. jest autorem przeszło 250 publikacji, w tym 8 monografii także o zasięgu ogólnoświatowym. Międzynarodowy rozgłos przyniosła praca: Identification of Control Plants wydana w 1980 r., przez wiodące ośrodki naukowe na świecie, jak: Amsterdam, Oxford, Nowy Jork.
Członek: od 1994 r. członek rzeczywisty PAN, przewodniczący Komitetu Automatyki i Robotyki PAN, w latach 1992-1998 prezes Oddziału Wrocławskiego PAN, w okresie 1991-1998 członek Prezydium PAN, członek Stowarzyszenia Elektryków Polskich. Należał do Międzynarodowego Instytutu Elektroniki i Elektrotechniki IEEE a także rad redakcyjnych międzynarodowych czasopism naukowych. Był przedstawicielem Polski we władzach Międzynarodowej Federacji Informatyki IFIP oraz w Komitecie Sztucznej Inteligencji IFIP, był również przedstawicielem kraju w Komitecie Sterującym Asocjacji Sterowania Unii Europejskiej EUCA, od 1995 r. członek Rosyjskiej Akademii Nauk Przyrodniczych.
W 2001 r. otrzymał tytuły: Doktora Honoris Causa Wojskowej Akademii Technicznej i Politechniki Szczecińskiej – za wkład w aktualne problemy oraz perspektywy rozwoju komputerowych systemów decyzyjnych a w 2003 r. Doktora Honoris Causa Politechniki Poznańskiej. Wyróżniony przez Międzynarodowy Instytut Badań Systemowych i Cybernetyki IIAS.
Odznaczony: Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, medalem IFIP.
Z. B. jest uważany za twórcę znanej w świecie wrocławskiej szkoły naukowej systemów sterowania i informatyki.
[Cyt:] – „Podstawowe osiągnięcie tej szkoły – takie jak opracowanie teorii starowania kompleksami operacji, nowe idee, metody i zastosowanie identyfikacji i rozpoznawania w systemach złożonych oraz stworzenie i rozwiniecie logiczno-algebraicznej metody dla komputerowych systemów ekspertowych z reprezentacją wiedzy – zdobyły światowy rozgłos”. (..) Wizytówką szkoły stanowiły konferencje międzynarodowe Systems Science oraz wydawany we Wrocławiu kwartalnik o tej samej nazwie” [Bubnicki Z., Ośrodek Wrocławski, [W:] 50 lat rozwoju nauki na Ziemiach Zachodnich i Północnych, red. naukowy A. Grzech, Wrocław 1996, s.24-25].
Bibliografia podmiotowa (wybór)
Bubnicki Z., Zbieżność procesów automatycznej aproksymacji w układach dyskretnych, Wrocław 1966.
Bubnicki Z., Teoria automatów, Wrocław 1967.
Bubncki Z., Identyfikacja obiektów sterowania, Warszawa, 1974.
Bubncki Z., Identification of Control Plants, Amsterdam-Oxford-New York 1980.
Bubncki Z., Wstęp do systemów ekspertowych, Warszawa 1990.
Bubncki Z., Podstawy informatycznych systemów zarządzania, Wrocław 1993.
Bubnicki Z., ( red.), Inżynieria wiedzy i systemy ekspertowe, t.1-2, Wrocław 1993.
Bubnicki Z., Ogólna charakterystyka i rozwój nauki na Ziemiach zachodnich i Północnych w latach 1945-1995, [W:] 50 lat rozwoju nauki na Ziemiach Zachodnich i Północnych, red. naukowy A. Grzech, Wrocław 1996, s. 11-16.
Bubnicki Z., Ośrodek Wrocławski, [W:] 50 lat rozwoju nauki na Ziemiach Zachodnich i Północnych, red. naukowy A. Grzech, Wrocław 1996, s. 19-25.
Bubncki Z., Uncertain Logics, Variables and Systems, Berlin 2002.
Bubncki Z., Analysis and Decision Making in Uncertain Systems, Londyn, 2004.
Bubncki Z., Teoria i algorytmy sterowania, Warszawa 2002, 2005.
Bubncki Z., Modern Control Theory, Berlin 2005.
Bibliografia przedmiotowa
Górka M., Zdzisław Bubnicki doktorem honoris causa, szczecin.wyborcza.pl, 2 kwietnia 2004. [dostęp:5.04.2023 r.].
Grzech A., Automatyka i Informatyka, [ W:] 50 lat rozwoju nauki na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Wrocław 1996, s.192-198.
Doktorzy honoris causa Politechniki Poznańskiej, [dostęp: 20.04.2023 r.].
Węglarz J., Profesor Zdzisław Bubnicki. Cz. 3-4. Seria: Sylwetki wrocławskich uczonych Wrocław 1998.
https://www.wojsko-polskie.pl/wat/doktor-honoris-causa-zdzislaw-bubnicki, [dostęp: 20.04.2023 r.].
Zmarł wybitny informatyk, https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C26883%2Czmarl-wybitny-informatyk-prof-zdzislaw-bubnicki.html, [dostęp: 20.04.2023 r.].
Death of Professor Zdzisław Bubnicki, “Kybernetes” 2006, Vol. 35 No. 7/8.
Szkoła systemów sterowania i informatyki. Zdzisław Bubnicki, [W:] Wrocławskie Środowisko Akademickie. Twórcy i ich Uczniowie 1945-2005, red. zespół, Wrocław 2007, s. 609-610.
Film: Ludzie i ich historie, ttps://cyfrowa.tvp.pl/video/ludzie-i-ich-historie,profesor-dr-zdzislaw -bubnicki,59282227 [ dostęp: 25.03.2023 r.]
Autor hasła
Maria Kalczyńska