Wanda Mejbaum-Katzenellenbogen

ur. 1.01.1914 r. we Lwowie, biochemiczka, twórczyni wrocławskiej szkoły naukowej biochemii, zm. 19.08.1986 r. we Wrocławiu.

Imię i nazwisko	Wanda Lucyna Mejbaum-Katzenellenbogen
Data i miejsce urodzenia	1.01.1914, Lwów
Data i miejsce śmierci	19.08.1986, Wrocław
Zawód	biochemiczka, pracownik akademicki

Córka Wacława i Marii Walerii z domu Deryng. W 1938 r. ukończyła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Jeszcze podczas studiów prowadziła badania, które umożliwiły jej przedstawienie rok później pracy doktorskiej. 27.06.1939 r. otrzymała stopień naukowy doktora wszechnauk medycznych.

Do 1946 r. pracowała na UJK przekształconym kolejno w Uniwersytet Iwana Franki a następnie Państwowe Zawodowe Kursy Medyczno-Przyrodnicze (Staatliche Medizinisch-Naturwissenschaftliche Fachkurse). W 1946 r. przyjechała do Wrocławia. W latach 1946–1958 pracowała jako adiunkt w Zakładzie Chemii Fizjologicznej Wydziału Lekarskiego połączonych uczelni Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej (od 1950 r. Akademii Medycznej). W 1959 r. przeniosła się na Wydział Farmacji AM pozostając jednocześnie na UWr. W 1954 r. uzyskała stanowisko docenta. W 1961 r. została profesorem nadzwyczajnym, a w 1973 r. – zwyczajnym. Była inicjatorem powołania katedry biochemii na Wydziale Farmacji AM oraz na Wydziale Nauk Przyrodniczych UWr., którymi kierowała. W latach 1959–1968 kierowała także Zakładem Chemii Fizjologicznej Wydziału Farmacji AM. W latach 1962–1964 była dziekanem Wydziału Farmacji, a następnie dyrektorem Instytutu Botaniki (w latach 1964–1968 oraz w latach 1971 - 1973 Botaniki i Biochemii UWr. W 1968 r. pozbawiona możliwości łączenia pracy na AM i UWr ze względu na poparcie strajków studenckich.

W latach 1968–1983 była członkinią rady redakcyjnej kwartalnika „Postępy Biochemii”, brała udział w pracach czasopism: „Acta Biochimica Polonica” oraz „Wiadomości Chemiczne”. W latach 1962 - 1976 była przewodniczącą wrocławskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej oraz Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, Komitetu Biochemii i Biofizyki PAN oraz członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Biochemicznego.

Była autorką 150 prac naukowych i artykułów. Była promotorem 35 doktoratów oraz opiekunką 8 doktorów habilitowanych. Została uhonorowana m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Odznaką XV-lecia Wyzwolenia Dolnego Śląska, Odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem 10-lecia Polski Ludowej, Medalem Komisji Edukacji Narodowej a także licznymi nagrodami branżowymi.

Zmarła 19.08.1986 r. we Wrocławiu. Jest pochowana na cmentarzu św. Wincentego przy ul. O. Bujwida we Wrocławiu. Była żoną Jerzego Katzenellenbogena, lekarza psychiatry.

Bibliografia podmiotowa

Mejbaum-Katzenellenbogen W., Skład chemiczny i enzymy mięśnia gładkiego, Wrocław 1955

Mejbaum-Katzenellenbogen W., Ćwiczenia z chemii fizjologicznej dla studentów medycyny, stomatologii, przyrody, Wrocław 1956 (wiele wydań)

Mejbaum-Katzenellenbogen W., Mochnacka I., Kurs praktyczny z biochemii, Warszawa,  1966 (wiele wydań)

Harper H.A., Zarys chemii fizjologicznej, tł. W. Mejbaum-Katzenellenbogen i J. Katzenellenbogen, Warszawa 1972

Ćwiczenia z biochemii dla biologów, red. W. Mejbaum-Katzenellenbogen, Wrocław 1982

Bibliografia przedmiotowa

Profesor dr med. Wanda Mejbaum-Katzenellenbogen (1914 - 1986). Twórczyni BIochemii Uniwersyteckiej we Wrocławiu w: Postępy biochemii nr. 33 (1987) http://www.biotech.uni.wroc.pl/wp-content/uploads/2013/09/w_mejbaum.pdf [dostęp z 10.05.2023]

Trzebiatowski W., Rola lwowskich przedstawicieli nauk chemicznych w środowisku wrocławskim w: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki  33/1, 1988

Suleja W., Dolnośląski Marzec ‘68. Anatomia protestu, Warszawa 2006

Wrocławskie środowisko akademickie. Twórcy i ich uczniowie 1945 – 2005, red. A. Chmielewski i inni, Wrocław 2007

Akademia Militans. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, red. A. Redzik, Kraków 2015

Płonka-Syroka B., prof. Wanda Mejbaum-Katzenellenbogen i prof. Noemi Wigdorowicz-Makower, w: „Pamięć i Przyszłość” nr 25 (3/14)

Płonka-Syroka B., 75 lat polskiej medycyny i farmacji we Wrocławiu. Wybrane elementy historii wrocławskich wyższych uczelni. Część pierwsza (1945–1949) w: Medycyna nowożytna, t.28 z. 1, r. 2022

https://zasobynauki.pl/zasoby/notka-biograficzna-wanda-mejbaum-katzenellenbogen,67491/

Dybalska W., prof. Wanda Mejbaum-Katzenellenbogen, w: https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35762,1215382.html [dostęp z 10.05.2023]

Autor hasła

Joanna Hytrek-Hryciuk