Piotr Stanisław Łoboz

właśc. Jakub Jacques Marmor, ur. 29.06.1900 w Samborze, pow. Sambor, woj. lwowskie, zm. 10.07.1968 we Wrocławiu. Pianista - solista, kameralista, akompaniator, pedagog, po II wojnie światowej wieloletni pracownik wrocławskiej rozgłośni Polskiego Radia.

Imię i nazwisko	Piotr Stanisław Łoboz
Data i miejsce urodzenia	29.06.1900, Sambor
Data i miejsce śmierci	10.07.1968, Wrocław
Zawód	solista, kameralista, akompaniator, pedagog, pracownik radia

Pochodził z wielodzietnej rodziny. Pierwszym nauczycielem Piotra Łoboza był jego ojciec. Już jako dwunastolatek grywał w kinach otrzymując za to wynagrodzenie. W wieku czternastu lat rozpoczął naukę w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie pod kierunkiem Wiktora Łabuńskiego. Dyplom ze złotym medalem uzyskał w 1925 roku. Następnie w latach 1925-1928 kształcił się u Artura Schnabla i Egona Petriego w berlińskiej Akademii Muzycznej. Swoje umiejętności szlifował na kursach mistrzowskich u Mieczysława Münza oraz u Antoniego Rubinsteina. Był uczestnikiem I Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie w 1927 roku. Od 1928 roku był pracownikiem Polskiego Radia w Krakowie.

Jako pedagog Łoboz pierwsze kroki stawiał będąc asystentem Egona Petriego w Akademii Muzycznej w Berlinie. W latach 1939-1941 prowadził klasę fortepianu w  Konserwatorium im. Mykoły Łysenki we Lwowie. Równolegle pełnił rolę pierwszego koncertmistrza Opery Lwowskiej.

Wojna zaprowadziła pianistę do niewielkiej miejscowości Busko-Zdrój, gdzie wraz z innymi osobami pochodzenia żydowskiego znalazł schronienie w sanatorium „Górka” prowadzonym przez Irenę Budzyńską, która angażowała się w działalność polskiego podziemia. Pani Irena dwukrotnie zorganizowała koncert, podczas których prowadzono zbiórkę pieniędzy dla Łoboza. Artysta udzielał również w tym czasie prywatnych lekcji gry na fortepianie. W pensjonacie mieszkał jeszcze krótko po zakończeniu II wojny światowej.

Do Wrocławia przybył w czerwcu 1945 roku, a pierwsze spotkanie z miastem wspominał w ten sposób:

Wrocław zastałem jeszcze nie wystygły od pożarów. Dymy wlokły się po szpalerach ruin, dymy ostre, gryzące. Za nimi pełzła leniwie przykra woń spalenizny. Kikuty kalekich, spalonych domów ciągnęły się tragicznym pochodem po olbrzymich przestrzeniach. To robiło wstrząsające wrażenie.

Pierwszym koncertem w powojennym Wrocławiu, w którym wystąpił Łoboz był zorganizowany 28 lipca 1945 roku koncert muzyki słowiańskiej. Pianista wykonał wówczas Poloneza A-dur Fryderyka Chopina. 14 października w towarzystwie orkiestry Teatru Miejskiego zagrał Koncert fortepianowy f-moll Chopina, a 21 października akompaniował Eugenii Umińskiej (skrzypaczka). Od 1946 roku do śmierci pracował w rozgłośni Polskiego Radia we Wrocławiu. W tym czasie wykonał setki solowych występów, z których należy wymienić półgodzinne recitale chopinowskie, a także akompaniował artystom wrocławskim i nie tylko, wokalistom jak i instrumentalistom. Wykonał wiele nagrań archiwalnych utworów fortepianowych i kameralnych, które znalazły się na półkach taśmoteki radiowej. O początkach wrocławskiego radia pisał:

Osobną kartą mojej biografii we Wrocławiu jest praca w Rozgłośni Polskiego Radia. Zaczęła się ona w warunkach znanych dobrze wszystkim „tutejszym” pionierom. Wspaniały budynek Rozgłośni na Krzykach był „liźnięty” pożarem. Na szczęście niezbyt dotkliwie. Ale potrzeby wojenne zmieniły jego zastosowanie. W obecnym studio kameralnym była na przykład stajnia. A jakże - ze słomą, karmikami i swoistym amoniakalnym zapachem! Pociski podziurawiły w wielkim studio szalenie drogie piszczałki organów, instrumentu rzadkiego i o wszechstronnym zastosowaniu w programie radiowym. Wspólnie z panem Herudzińskim, który i dziś [1960] pracuje w Polskim Radiu, ratowałem bibliotekę i taśmotekę. A były w nich pokaźne zasoby książek, nut i nagrań. Mikrofony wynajdywało się na stosach i rumowiskach złomu. Cenny fortepian odkryłem na podwórzu zamaskowany jakimiś rupieciami.

Z relacji samego pianisty wiadomo, że początki funkcjonowania rozgłośni i pracy w niej były trudne, ponieważ budynek nie był oświetlany i ogrzewany. Podczas występów pianiście towarzyszył Tadeusz Banaś (naczelnik programowy radia), który trzymał lichtarz ze świecami, dzięki czemu Łoboz mógł czytać nuty. Wszyscy pracownicy w trakcie pracy ubrani byli w płaszcze, a dyżury nocne spędzano na materacach przyniesionych przez naczelnika Banasia.

Poza pracą w radiu Łoboz był również pedagogiem. W latach 1955-1957 uczył gry na fortepianie oraz prowadził naukę akompaniamentu w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej we Wrocławiu (obecnie Akademia Muzyczna). W latach 1959-1961 prowadził klasę fortepianu w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej w Wałbrzychu.

Między 1960 a 1966 rokiem był ilustratorem i akompaniatorem w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej we Wrocławiu, a od 1961 roku do śmierci grał w Filharmonii Wrocławskiej (obecnie Narodowe Forum Muzyki), jako solista, kameralista i akompaniator.

Łoboz należał do grupy muzyków i muzykologów, którzy współtworzyli Dolnośląskie Towarzystwo Muzyczne. Najważniejszym celem Towarzystwa było prowadzenie działań na rzecz budowy życia muzycznego na Dolnym Śląsku. Dlatego prowadzona była akcja umuzykalniająca, w której również uczestniczył pianista.

Piotr Łoboz koncertował w największych miastach w Polsce oraz za granicą w Berlinie, Paryżu i Wiedniu. Był pianistą o perfekcyjnie opanowanej technice. Posiadał umiejętność grania a prima vista.

Za swoją działalność został odznaczony:

- Złotym Krzyżem Zasługi,

- odznaką Budowniczego Wrocławia,

- medalem 10-lecia PRL (1954),

- medalem 15-lecia PRL (1959).

Bibliografia przedmiotowa

Banaś P., Jubileusz 70-lecia Radia Wrocław, w: „Spotkajmy się we Wrocławiu” 2016 (33).

Błaszczyk L. T., Żydzi w kulturze muzycznej ziem polskich w XIX i XX wieku, Słownik biograficzny, Warszawa 2014.

Krukowski S., Piotr Stanisław Łoboz 1900-1968, w: „Ruch Muzyczny” 1968, nr 22.

Łoboz P., Pierwsze takty muzyki, w: M. Markowski (red.), Trudne dni. Wrocław 1945 r. we wspomnieniach pionierów, Wrocław 1960.

Łoboz Piotr Stanisław, w: K. Janczewska-Sołomko (red.), Leksykon polskich muzyków pedagogów urodzonych po 31 grudnia 1879 roku, Kraków 2008.

Autor hasła

Martyna Leszczyńska