Mieczysław Kreutz

ur. 31 grudnia 1893 we Lwowie, zm. 14 października 1971 w Warszawie – psycholog, filozof, profesor związany z Uniwersytetem Jana Kazimierza we Lwowie, Uniwersytetem Wrocławskim oraz Uniwersytetem Warszawskim.

Imię i nazwisko	Mieczysław Kreutz
Data i miejsce urodzenia	31.12.1893, Lwów
Data i miejsce śmierci	14.10.1971, Warszawa
Zawód	psycholog, filozof, pracownik akademicki

Mieczysław Kreutz w 1911 r. ukończył gimnazjum w swoim rodzinnym Lwowie, a następnie studiował filozofię i biologię na Uniwersytecie Franciszkańskim (późniejszym Uniwersytecie Jana Kazimierza) tamże. Przez kilka lat nauczał w szkole średniej. W 1914 r., wraz z wybuchem I wojny światowej, został powołany do armii austriackiej, gdzie awansował do stopnia kapitana. Po zakończeniu wojny jeszcze do 1920 r. służył w Wojsku Polskim. W 1921 r. został asystentem prof. Kazimierza Twardowskiego w Zakładzie Psychologii UJK, niedługo później obronił tytuł magistra, a w 1924 r. uzyskał stopień doktora (w obu przypadkach jego promotorem był Twardowski). W 1927 r. M.K. habilitował się, a w 1928 r. uzyskał stanowisko zastępcy profesora oraz kierownika Zakładu Psychologii. W 1934 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, powołano go także na kierownika Katedry Psychologii.

W czasie II wojny światowej M.K., podobnie jak inni lwowscy profesorowie, pracował w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami prof. Rudolfa Weigla, gdzie m.in. wytwarzano szczepionki – był karmicielem wszy zdrowych. Po wojnie został wysiedlony ze Lwowa, zamieszkał we Wrocławiu, był odpowiedzialny za uruchomienie studiów psychologicznych  i Katedry Psychologii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu i Politechniki, w 1946 r. został mianowany profesorem zwyczajnym. W 1953 r. przeniósł się do Warszawy i objął kierownictwo w Katedrze Psychologii Eksperymentalnej Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie pracował aż do przejścia na emeryturę

M.K. uważany jest za kontynuatora lwowsko-warszawskiej szkoły prof. Twardowskiego. Jego zainteresowania naukowe skupiały się przede wszystkim wokół zagadnień związanych z metodologią psychologii (szczególnie w odniesieniu do metody testów oraz metody introspekcyjnej).

Odznaczony Orderem Odrodzenia Polski (1964 r.) i Krzyżem Walecznych. Zmarł w wieku niespełna 78 lat, spoczął na Wojskowych Powązkach w Warszawie.

Bibliografia podmiotowa

Kreutz M., Zmienność rezultatów testów, Cz. 1, Znaczenie zmienności rezultatów dla wartości, Polskie Towarzystwo Filozoficzne, Lwów 1927.

Kreutz M., Zmienność rezultatów testów, Cz. 2, Przyczyny zmienności rezultatów i konieczna modyfikacja metody testów, Polskie Towarzystwo Filozoficzne, Lwów 1933.

Kreutz M., Psychologiczne podstawy wychowania. Nowe kierunki psychologii, Warszawa ca. 1933.

Kreutz M., Technika metody introspekcyjnej, Lwów 1935.

Kreutz M., Psychologiczne pojęcia opisowe, Lwów 1939.

Kreutz M., Główne kierunki współczesnej psychologii, Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1947.

Kreutz M., Podstawy psychologii. Studium nad metodami i pojęciami współczesnej psychologii, „Czytelnik” Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1949.

Kreutz M., Metody współczesnej psychologii. Studium krytyczne, Państwowy Zakład Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1962.

Kreutz M., Rozumienie tekstów. Badania psychologiczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968.

Kreutz M., Rozwój psychiczny młodzieży, Veritas, Londyn 1975.

Bibliografia przedmiotowa

Czarnecki K. M., Pionierzy, współtwórcy i twórcy polskiej psychologii naukowej (sylwetki uczonych), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2000, s. 167-171.

Koczanowicz-Dehnel I., Koczanowicz L., Czy psychologia może się obejść bez introspekcji? Wrocławskie czasy profesora Mieczysałwa Kreutza, w: „Przegląd Psychologiczny”, T. 56, nr 2 (2013), s. 131-143.

Koczanowicz-Dehnel I., Koczanowicz L., Mieczysław Kreutz i obrona introspekcji jako fundamentalnej metody w psychologii, [w:] Księga pamiątkowa jubileuszu 200-lecia utworzenia Państwowego Uniwersytetu we Wrocławiu, T. 4, Uniwersytet Wrocławski w kulturze europejskiej XIX i XX wieku. Materiały międzynarodowej konferencji naukowej, Wrocław 4-7 października 2011 r., red. J. Harasimowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2015, s. 409-415.

Oleś P.K., Doliński D., Psychologia Mieczysława Kreutza. Zapoznane idee czy uniwersalny wkład do nauki?, w: „Przegląd Psychologiczny”, T. 56, nr 2 (2013), s. 167-181.

Stachowski R., Dlaczego i jak Mieczysław Kreutz chciał "przywrócić metodzie introspekcyjnej należne jej w psychologii miejsce", w: „Przegląd Psychologiczny”, T. 56, nr 2 (2013), s. 145-165.

Stelau J., Mieczysław Kreutz – propagator introspekcji i krytyk teorii tekstów z refleksją osobistą w tle, w: „Przegląd Psychologiczny. Organ Polskiego Towarzystwa Psychologicznego”, T. 56, nr 2 (2013), s. 121-129.

Suleja T., Kreutz Mieczysław, [w:] Encyklopedia Wrocławia, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2006 s. 442.

https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3927376 [dostęp: 29 X 2023].

Autor hasła

Mateusz Adamczyk