Michał Matyas

Z Kresowianie na Śląsku
Wersja z dnia 09:23, 29 maj 2024 autorstwa Psolga (dyskusja | edycje) (Usunięto błędnie podpisane zdjęcie)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

pseudonim: Myszka, Pan Myszka, Myszkowski, Matyas; ur. 28.09.1912 r. w Brzozowie, woj. lwowskie (obecnie woj. podkarpackie); zm. 22.10.1975 r. w Krakowie – sportowiec, piłkarz, olimpijczyk.

Zdjęcie portretowe Michała Matyasa
Imię i nazwisko Michał Matyas
Data i miejsce urodzenia 28.09.1912, Brzozów
Data i miejsce śmierci 22.10.1975, Kraków
Zawód sportowiec

Michał Matyas był synem Karola, prawnika, cenionego etnografa, folklorysty, autora wielu publikacji naukowych i Jadwigi z Kryńskich herbu Przeginia. Po I wojnie światowej rodzina przeniosła się do Lwowa, gdzie w 1925 r. zmarł ojciec. M.M. w 1932 r. ukończył VII Państwowe Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki i podjął studia prawnicze, które przerwał z powodu trudnej sytuacji finansowej rodziny. Pracował w miejscowej intendenturze wojskowej, skąd przeniósł się do rafinerii ropy naftowej w Borysławiu. Tam ożenił się z córką dyrektora pola naftowego. Działalność sportową pod różnymi pseudonimami rozpoczął w 1924 r. w Klubie Sportowym (KS) Lechia Lwów. W 1926 r. przeniósł się do KS Pogoń Lwów i od 1929 r. grał w zespole seniorów, w którym łącznie rozegrał 156 meczów ligowych i strzelił 100 goli. Z tym klubem trzykrotnie zdobył wicemistrzostwo Polski w 1932, 1933 i w 1935 r. W 1935 r. został królem strzelców z 22 golami. Był napastnikiem wyróżniającym się nienaganną techniką, dużą dyspozycją i celnością strzałów, dojrzałością taktyczną i dobrym przygotowaniem sprawnościowym. Od 1932 r. grał w piłkarskiej reprezentacji Polski, zadebiutował w meczu ze Szwecją 10 lipca w Warszawie. 28 października 1932 r. doznał poważnej kontuzji w meczu z Włochami na stadionie w Neapolu. Po brutalnym faulu ze złamaną nogą trafił do szpitala. Kontuzja ta do końca kariery dokuczała lwowskiemu zawodnikowi. W 1936 r. wystąpił w przegranym 2:3 meczu o brązowy medal z Norwegią na XI Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie. Ostatni (18) mecz w reprezentacji rozegrał w Paryżu 22 stycznia 1939 r. przeciwko Francji.

Po wybuchu II wojny światowej, w latach 1939–1941 grał w Naftowyku Borysław oraz do 1941 r. w zespole Dynama Kijów. Po agresji Niemiec na ZSRR przeżył bombardowanie Kijowa, potem udało mu się powrócić do Lwowa. W 1945 r. w ramach przymusowych przesiedleń wyjechał ze Lwowa i od 1 czerwca 1945 r. zamieszkał w Bytomiu, gdzie został kierownikiem Kąpieliska Miejskiego. Do 1948 r. był piłkarzem Polonii Bytom, która kontynuowała tradycje lwowskiej Pogoni. Już w pierwszym rozegranym po wojnie meczu zdobył cztery gole i został wybrany piłkarzem 1945 r. na Śląsku. Łącznie rozegrał 172 mecze ligowe, w których strzelił 108 goli. Po zakończeniu działalności zawodniczej został trenerem następujących klubów sportowych: w 1948 r. Polonii Bytom, gdzie zastąpił Wacława Kuchara, w 1949 r. AKS Chorzów. W latach 1950–1954 szkolił piłkarzy Gwardii (Wisły) Kraków. Z tą drużyną w 1951 r. wywalczył mistrzostwo I ligi, w 1952 i 1953 r. zdobył brązowy medal mistrzostw Polski, w 1954 r. dotarł do finału Pucharu Polski. W latach 1955–1956 był trenerem Warty Poznań, do 1958 r. Stali Mielec, do 1961 r. Cracovii Kraków, w 1961 r. Odry Opole. W latach 1961–1962 trenował Górnika Zabrze, od 1963 r. ponownie Polonię Bytom. Z tym klubem w sezonie 1963/1964 dotarł do finału Pucharu Polski oraz Pucharu Karla Rappana, natomiast w sezonie 1964/1965 zdobył Puchar „Intertoto” oraz Puchar Ameryki. Potem szkolił piłkarzy Unii Racibórz, Stali Rzeszów. Następnie w okresie 1.01.1968 r. do 30.11.1969 r. ponownie trenował Cracovię, a od 1.12.1969 r. do 11.06.1970 r. Górnika Zabrze, z którym w sezonie 1969/1970 zajął 3. miejsce w ekstraklasie, zdobył Puchar Polski, a także osiągnął największy sukces w historii klubowej polskiej piłki nożnej, jakim był awans do finału Pucharu Zdobywców Pucharów. Awans został zdobyty w dramatycznych okolicznościach: po trzech meczach z włoską AS Romą zakończonych remisem (1:1, 2:2, 1:1), a po trzecim meczu rozegranym 22.04.1970 r. we francuskim Strasburgu, o awansie do finału zadecydowało losowanie rzutem monetą, które okazało się szczęśliwe dla klubu z Górnego Śląska. W finale rozegranym w Wiedniu drużyna Górnika Zabrze spotkała się z angielskim Manchesterem City. Mecz zakończył się porażką górnośląskiego klubu 1:2. U schyłku działalności trenerskiej M.M. szkolił Wisłę Kraków (1970–1971), po raz trzeci Cracovię (1972–1973), a na zakończenie w 1975 r. Czarnych Jasło. Ponadto był prowadzącym olimpijskiej reprezentacji Polski na igrzyskach w Helsinkach w 1952 r., selekcjonerem reprezentacji Polski w latach 1966–1967, z którą rozegrał 12 spotkań. Zaliczany do najwybitniejszych trenerów polskich powojennego trzydziestolecia..

Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Bibliografia przedmiotowa

Gowarzewski A., Mistrzostwa Polski. Ludzie 1918-1939. 100 lat prawdziwej historii, Katowice 2017.

Gowarzewski A., Dobrowolny Z., Lwów i Wilno w ekstraklasie. Dzieje polskiego futbolu kresowego, Katowice, 1997.

Michał Matyas nie żyje, „Sport” 1975, nr 210, s. 3.

Tuszyński B., Kurzyński H., Leksykon olimpijczyków polskich 1924–2006, Warszawa, 2007.

Wisła Kraków. 90 lat „Białej Gwiazdy”. Księga jubileuszowa, oprac. A. Gowarzewski., W. Batko i in., Katowice 1996

http://historiawisly.pl/wiki/index.php?title=Micha%C5%82_Matyas [dostęp 27.11.2022]

https://olimpijski.pl/olimpijczycy/matyas-michal-franciszek-mieczyslaw/ [dostęp 27.11.2022]

https://www.wikipasy.pl/Micha%C5%82_Matyas [dostęp 27.11.2022 r.]

https://kronika-futbolu.pl/historia/pan-myszka-michal-matyas/ [dostęp 27.11.2022]

https://www.laczynaspilka.pl/biblioteka/kroniki/myszka-agresorka [dostęp 27.11.2022]

Autor hasła

Antoni Steuer [listopad 2022 r.]