Longin Dubrawski

także: Sas-Dubrawski, ur. 17.04.1892 r. w Opólsku, pow. sokalski, woj. lwowskie (obecnie Ukraina), zm. 6.02.1967 r. w Opolu – aktor.

Imię i nazwisko	Longin Dubrawski
Data i miejsce urodzenia	17.04.1892, Opólsk
Data i miejsce śmierci	6.02.1967, Opole
Zawód	aktor

Longin Dubrawski był synem Włodzimierza i Marii ze Schabińskich. Rodzice pracowali jako nauczyciele ludowi. We Lwowie uczęszczał do szkoły średniej, Szkoły Przemysłowej (kurs malarstwa dekoracyjnego) oraz do szkoły dramatycznej. Debiutował na lwowskich scenach amatorskich, które działały przy stowarzyszeniach „Biały Orzeł”, „Gwiazda” oraz w Towarzystwie im. Kościuszki. W 1911 r. zaangażował się do objazdowego teatru Ignacego Szajer-Nowickiego, który prowadził zespół pod nazwą „Teatr Narodowy”. Według Słownika biograficznego teatru polskiego od 1912 r. należał do zespołu Teatru Nowego we Lwowie, który prowadził Edmund Rygier, a potem Jerzy Rygier. Nie znaleziono potwierdzenia tej informacji w opracowanych repertuarach Teatru Nowego, ale zapewne grał epizodyczne role, których nie odnotowywała prasa.

W 1918 r. odbywał służbę wojskową w armii austriackiej, zakończoną dwuletnią chorobą i przerwą w karierze aktorskiej. W 1920 r. wrócił na scenę i grał do 1922 r. w teatrze objazdowym Dante Baranowskiego. W okresie plebiscytu na Górnym Śląsku (1921 r.) występował na Opolszczyźnie w zespole teatru plebiscytowego. Potem już stale grał na różnych scenach lwowskich. W latach 1923-1926 w Teatrze Ludowym im. Słowackiego we Lwowie. Potem (1926-1929) w Teatrze Małym pod dyrekcją Ludwika Czarnowskiego, gdzie także czasami reżyserował, np. komedię ze śpiewami Zygmunta Orłowicza Jego kapralska mość szczapa (prem. 27.04.1928).

Od 1935 r. do końca sezonu 1938/1939 grał w Teatrach Miejskich we Lwowie. Występował m.in. w epizodycznych rolach (Żołnierz i Plebejusz) w Koriolanie Williama Szekspira wystawionym przez wybitnego reżysera Leona Schillera (prem. 22.09.1936), a także w obrazach z przeszłości Lwowa pt. Zawsze wierny Henryka Zbierzchowskiego (prem. 30.04.1938) w roli Jana Wyhowskiego oraz w różnych, zwykle drugoplanowych rolach.

Po wybuchu II wojny światowej pozostał we Lwowie i w czasie pierwszej okupacji sowieckiej grał w Polskim Teatrze Dramatycznym (1939-1941), m.in. w Urielu Akoście Karla Gutzkowa (prem. 8.12.1940), Domu Otwartym Michała Bałuckiego (prem. 4.02.1941) i Opowieści o Bartoszu Głowackim Wandy Wasilewskiej (prem. 25.03.1941).

W pierwszym powojennym sezonie 1945/1946 występował w Teatrze Ziemi Rzeszowskiej, kierowanym przez znakomitą aktorkę Wandę Siemaszkową. Grał Gralona w Balladynie Juliusza Słowackiego (prem.10.11.1945), Grzegorza w Damach i huzarach Aleksandra Fredry (21.11.1945) i Chmarę w Mazepie Juliusza Słowackiego (prem. 22.02,1946). Były to trudne czasy, w których aktorzy przybyli ze Lwowa nie mieli nawet ubrań, w których mogliby występować na scenie. W tym kontekście wymieniony był też L.D., w artykule o wojennych losach aktorów czytamy:

Ratunkiem dla zupełnie „wyniszczonych z odzieży”, do których się zaliczali Longin Dubrawski i Stefan Michułowicz z „lwowskiej sceny”, pracujący w 1946 w Rzeszowie, bywały unrowskie przydziały. Obydwaj aktorzy z UNRA właśnie otrzymali w sierpniu marynarki. Marynarkę, a wraz z nią buty, pieniądze i zdrowie można było jednak łatwo stracić wracając z pracy wieczorem do domu. [J. Hera, Niepokorni – pokorni. Losy aktorów polskich 1944-1954, „Pamiętnik Teatralny” 2008, z. 3-4, s. 49].

L.D. od 1946 r. występował stale w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu. Grał tam m.in. takie role, jak: Dworzanin w Zemście oraz Rembo w Damach i huzarach Aleksandra Fredy, Bisturkiewicz w Oj mężczyźni, mężczyźni Kazimierza Zalewskiego (prem. 5.10.1947), Świętosz w Horsztyńskim Juliusza Słowackiego, Książę Medina Sydonia w Don Carlosie Friedricha Schillera (prem. 11.05.1957). Na emeryturę L.D. przeszedł w 1959 r.

W Teatrze Ziemi Opolskiej nie tylko grał, ale przez szereg lat organizował biblioteką teatralną. Miał zdolności plastyczne, amatorsko malował już w czasach lwowskich, m.in. pejzaże.

Był żonaty z Janiną Dubrawską.

Pochowany na cmentarzu komunalnym w Opolu Półwsi.

Bibliografia przedmiotowa

Hałabuda S., Teatr Nowy 1911-1913, repertuar niedrukowany.

Hera J., Niepokorni – pokorni. Losy aktorów polskich 1944-1954, „Pamiętnik Teatralny” 2008, z. 3-4, s. 7-102.

Kubik A., Repertuar Teatru Miejskiego we Lwowie w sezonach 1937/38 – 1938/39 oraz teatrów polskich w latach 1939-1946, repertuar niedrukowany.

Misiorny M., Teatry dramatyczne Ziem Zachodnich 1945-1960, Poznań 1963.

Mykita-Glensk Cz., Życie teatralne Opola (od czasów najdawniejszych do współczesności), Opole 1976.

Osiński Z., Repertuar Teatrów Miejskich we Lwowie pod dyrekcją Wilama Horzycy 1932-1937, Warszawa 1992.

Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980, t. 2, Warszawa 1994, s. 183.

Z żałobnej karty, „Teatr” 1967, nr 13.

https://encyklopediateatru.pl/osoby/57783/longin-dubrawski [dostęp 30.11.2023]

Autor hasła

Barbara Maresz