Leon Troniewski
ur. 7.10.1938 r. w Nowogródku (obecnie Białoruś), zm. 17.04.2022 r. w Opolu – nauczyciel akademicki, naukowiec, specjalista z zakresu inżynierii chemicznej i procesowej, działacz samorządowy.
| Imię i nazwisko | Leon Troniewski |
| Data i miejsce urodzenia | 7.10.1938, Nowogródek |
| Data i miejsce śmierci | 17.04.2022, Opole |
| Zawód | nauczyciel akademicki, naukowiec |
Leon Troniewski był jedynym dzieckiem w małżeństwie Mieczysława i Czesławy. W Ostrej Bramie przed cudownym obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej Leon otrzymał chrzest święty.
Okres okupacji rodzina do 1940 r. przeżyła w Wilnie, następnie uciekła, przez zieloną granicę, z okupowanej Wileńszczyzny. Początkowo zatrzymali się w Warszawie, u krewnych dziadka. W stolicy przetrwali do Powstania Warszawskiego, skąd, wraz z innymi mieszkańcami Warszawy, trafili do obozu dla ludności cywilnej w Pruszkowie.
Troniewski mówi o sobie żartobliwie „wypędzony”, podkreśla, że życiu jego i całej rodziny z dala od miejsc rodzinnych nigdy nie towarzyszyła nienawiść.
Dorośli przelewali swoją pamięć i tęsknotę na dzieci, bo one – urodzone tuż przed wojną – nie mogły nic pamiętać. Tym samym rozbudzali w młodych ciekawość i potrzebę ich poznania. Z czasem wszyscy czuli, że mówią o ojczyźnie „..do której nie wrócą…”, a peregrynując do źródeł odnajdą w nich tylko „blask swojego życia” (Czesław Miłosz „W mojej ojczyźnie”) [Troniewski L., Nie tylko widz, ale i reżyser wydarzeń].
Po zakończeniu II wojny światowej rodzina Troniewskich wraz z jedynakiem Leonem, zamieszkali w Gliwicach. Tutaj Z. T. ukończył szkolę średnią i podjął prace jako ślusarz w Hucie Łabędy. W 1963 r. został absolwentem Politechniki Śląskiej w Gliwicach i zaczął tam pracować jako wykładowca, prowadził zajęcia na Wydziale Mechaniczno-Energetycznym oraz w punkcie konsultacyjnym w Oświęcimiu. W 1970 r. na podstawie pracy: Odparowanie przy wymuszonym przepływie pierścieniowym uzyskał stopień naukowy doktora. O tym czasie otrzymał stypendium Fundacji im. Aleksandra von Humboldta z RFN-u, na badania instytucie chemicznym w Karlsruhe, gdzie przygotowywał rozprawę habilitacyjną. Po powrocie prowadził zajęcia na studium doktoranckim na Politechnice Gliwickiej. Od 1975 r. został zatrudniony na Wyższej Szkole Inżynierskiej ( WSI) w Opolu. Organizował i uruchomienia IBM w Opolu specjalności Maszyny i Urządzenia Przemysłu Chemicznego i Spożywczego. Otrzymał etat docenta kontraktowego (marcowego), obejmując kierowanie, utworzonym w tym samym dniu jednoosobowym Zakładem Aparatury Chemicznej i Spożywczej.
Miałem całkowitą swobodę w przygotowaniu programów studiów i oparłem go na hoblerowskiej idei kształcenia inżyniera mechanika – konstruktora z dobrym przygotowaniem w zakresie inżynierii procesowej . [Troniewski L., Nie tylko widz, ale i reżyser wydarzeń.. ].
W 1976 r. otrzymał nominację na stanowisko docenta etatowego, a w 1977 r. odbyło się kolokwium habilitacyjne na podstawie Metoda obliczania procesu odparowania w rurach w obszarze konwekcyjnym na WSI w Opolu. Była to pierwsza habilitacja wśród pracowników IBM. W 1976 r. nastąpiło polaczenie Zakładu Aparatury z Zakładem Termodynamiki, kierowanym przez doc. A. Guzika i powstał Zakład Techniki Cieplnej i Aparatury Chemicznej, którego został kierownikiem. Dzięki jego staraniom, pozyskano środki z Ministerstwa na zakup pierwszego w Uczelni minikomputera „Wang”. Co przyczyniło się do przyspieszenia wielu procesów badawczych. Zakład L. T. należał do najlepszych w Uczelni, były zlecenia z przemysłu, projekty, dodatkowe zarobki.
W 1984 r. wybrany został zastępca dyrektora Instytutu Budowy Maszyn. W 1985 r., w związku z „niesubordynacją partyjną - złymi notowaniami u władz” został odwołany, wraz z A. Guzikiem i Ulbrychem ze stanowisk kierowniczych. W tym też czasie, na 4 lata został wstrzymany jego wniosek profesorski przez Komitet Wojewódzki PZPR. Zachęcano go aby wstąpił do PRON-u (Patriotyczny Ruch Ocalenia Narodowego), a wniosek wtedy ruszy. Interesowały się nim Służby Bezpieczeństwa. Mimo tych szykan udało mu się otrzymać zgodę na ponowny wyjazd do Karlsruhe, w ramach stypendium Humboldta. W roku 1988 otrzymał tytuł profesora nauk technicznych. Z kierowanego przez niego zakładu wyszło: 3 rektorów, 4 dziekanów, 3 prorektorów, 5 prodziekanów, 1 premier (J. Buzek). Od 1994 r. do przejścia na emeryturę kierował katedrą Inżynierii Procesowej. W latach 2002-2005 pełnił funkcję dziekana Wydziału Mechanicznego. Profesor L. Troniewski zainicjował w Politechnice Opolskiej badania naukowe w dziedzinie inżynierii chemicznej i procesowej. Był promotorem 12 prac doktorskich i inicjatorem 4 przewodów habilitacyjnych. W zakresie kształcenia kadry naukowej był recenzentem 30 rozpraw doktorskich, 10 prac habilitacyjnych oraz 10 wniosków o tytuł profesora. Członek Polskiej Akademii Nauk, rady redakcyjnej czasopisma „Inżynieria Chemiczna i Procesowa”. Był zaangażowany w nurt przemian społeczno-politycznych w regionie. Po reformie samorządowej, w latach 1998-2002, został – z ramienia Unii Wolności – radnym województwa opolskiego. Pełnił w pierwszej kadencji funkcję wiceprzewodniczącego Sejmiku Województwa Opolskiego. A następnie został wybrany przewodniczącym tegoż Sejmiku. Cieszy się dużym autorytetem i uznaniem w środowisku naukowym w Opolu. Autor ponad 250 publikacji naukowych.
Odznaczony: Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz w 2008 r. został uhonorowany odznaką „Za Zasługi dla Województwa Opolskiego”.
Spoczął na Cmentarzu na Półwsi.
Bibliografia podmiotowa
Troniewski L., Merta H., Pewne problemy hydrauliki kolumn wypełnionych, „Zeszyty Naukowe. Chemia” 1970, z. 50, nr 266, s. 349-351.
Troniewski L., Bilik J., Opory przepływu w przewodzie poziomym dla cieczy dwufazowych, „Zeszyty Naukowe. Politechnika Śląska. Chemia” 1975, z. 70, nr 442, s. 133-143.
Troniewski L., Metoda obliczania procesu odparowania w rurach w obszarze konwekcyjnym, Opole 1977.
Bandrowski J., Troniewski L., Destylacja i rektyfikacja. Skrypt dla studentów wyższych szkół technicznych, Warszawa 1980.
Bandrowski J., Troniewski L., Destylacja i rektyfikacja. Skrypt dla studentów wyższych szkół technicznych, Warszawa 1980.
Tablice do obliczeń procesowych / pod red. L. Troniewskiego, G. Filipczak, Opole, 1987.
Troniewski L., Aparaty z hydraulicznie wytwarzanym filmem cieczy, Opole 1989.
Filipczak G., Troniewski L., Witczak S., Szulc W., Płaszczowo-rurkowy wymiennik ciepła typu WR, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Opolu. Mechanika” 1994, z. 49, s. 23-39.
Hapanowicz J., Troniewski L., Struktury przepływu dwufazowego ciecz – ciecz, „Inżynieria Chemiczna i Procesowa” 1997, z. 4, s. 575-593.
Hapanowicz J., Troniewski L., Opory przepływu dwufazowego ciecz-ciecz, „Inżynieria Chemiczna i Procesowa” 1998, z. 3, s. 541-563.
Hoblerowskie ujęcie ruchu masy. Skrypt. Politechnika Opolska, pod red. Leona Troniewskiego, Opole 1998.
Hapanowicz J., Troniewski L., Sposoby obliczania oporu przepływu ciekłych mieszanin dwufazowych, „Zeszyty Naukowe. Mechanika. Politechnika Opolska” 2000, z. 65, s. 21-37.
Hapanowicz J., Troniewski L., Witczak S., Przepływ dwufazowy powietrze-woda w łukach rurowych, „Inżynieria Chemiczna i Procesowa” 2001, z. 2, s. 219-237.
Filipczak G., Trembacz J., Troniewski L., Witczak S., Wrzenie mieszaniny cieczy wzajemnie nierozpuszczalnych, „Inżynieria Chemiczna i Procesowa” 2001, z. 3E, s. 1411-1416.
Troniewski L., Dyga R., Modelowanie oporów przepływu, „Inżynieria Chemiczna i Procesowa” 2003, z. 4, s. 602-615.
Bibliografia przedmiotowa
Rozmowa z Leonem Troniewskim. Uczony powinien być wzorem dla studentów, [W:] Rozmowy o politechnice. Najciekawsze wywiady z XX stuleciu „Wiadomości” Uczelnianych, red. K. Duda, Opole 2011, s. 36-38.
Zielińska T., Leon Troniewski. Śladami Mickiewicza, [W:] Z Kresów do Opola. Kresowe wspomnienia pracowników opolskiej uczelni technicznej w esejach T. Zielińskiej, red. E. Czerwińska, A. Jańdziak, M. Kalczyńska, Opole 2014, s. 139-142.
Troniewski L., Nie tylko widz, ale i reżyser wydarzeń, [W:] 50 lat Politechnika Opolska. Pół stulecia – pełny sukces, zespół redakcyjny, Opole 2016, s. 135-138.
Zmarł Leon Troniewski, [online] www.opolskie.pl/2022/04/zmarl-leon-troniewski/ [dostęp: 20.08.2022 r.].
Autor hasła
Milena Jędrzejewska