Klaudiusz Ciubra

ur. 13.11.1914 r. w Łyścu, woj. stanisławowskie (obecnie Ukraina), zm. 8.04.1998 r. w Czeladzi – lekarz higienista i epidemiolog.

Imię i nazwisko	Klaudiusz Stanisław Ciubra
Data i miejsce urodzenia	13.11.1914, Łysiec
Data i miejsce śmierci	8.04.1998, Czeladź
Zawód	lekarz higienista, epidemiolog

Klaudiusz Ciubra był synem Antoniego, robotnika rolnego i Marii z Petraszów. Szkołę średnią ukończył w Stanisławowie. 30 maja 1932 r. złożył egzamin dojrzałości. W latach 1932-1938 studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza (UJK) we Lwowie. Dyplom lekarza uzyskał 6 grudnia 1938 r. Jeszcze na studiach zaczął pracować w Katedrze Higieny UJK jako koasystent. W latach 1938-1940 odbył obowiązkową praktykę lekarską w szpitalu we Lwowie, podczas której 1 maja 1939 r. podjął pracę jako starszy asystent w Zakładzie Higieny UJK pod kierunkiem profesora Zdzisława Steusinga.

Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu Lwowa przez wojska sowieckie, pracował w Państwowym Instytucie Medycznym. W czasie okupacji niemieckiej, od lipca 1941 r. był kierownikiem Szpitala Epidemiologicznego w Chodorowie, gdzie pracował do maja 1944 r. Potem ukrywał się przed Niemcami w Straszęcinie. W 1942 r. poślubił Jadwigę Drabik, również lekarza. Mieli córkę Ewę (zam. Niczewska), lekarkę internistkę.

W latach 1945-1950 pracował w Zakładzie Higieny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie u profesora Brunona Nowakowskiego. W latach 1947-1948 odbywał służbę wojskową i pełnił funkcję kierownika Laboratorium Sanitarno-Higienicznego oraz inspektora sanitarno-epidemicznego. W 1948 r. został przeniesiony do rezerwy w randze kapitana, później został awansowany do stopnia podpułkownika. W latach 1949-1950 przebywał na stypendium WHO w Bostonie, Paryżu i Londynie. W 1950 r. został przeniesiony służbowo na Górny Śląsk na stanowisko adiunkta w Katedrze Higieny Śląskiej Akademii Medycznej (ŚAM ) w Zabrzu-Rokitnicy. Jednocześnie pracował w Instytucie Medycyny Pracy w Przemyśle Węglowym i Hutniczym w Zabrzu, jako sekretarz naukowy i wicedyrektor (1950-1952). W Instytucie zorganizował Zakład Higieny, którym kierował do 1953 r. W 1951 r. uzyskał na ŚAM doktorat z zakresu medycyny, broniąc dysertację Badania nad doborem pożywek dla określenia zanieczyszczeń atmosfery napisaną pod kierunkiem profesora Stefana Ślopka. W styczniu 1953 r. przeniósł się na Akademię Medyczną we Wrocławiu, gdzie do 1956 r. kierował Zakładem Higieny Wydziału Lekarskiego. 30 czerwca 1954 r. otrzymał stopień docenta. W czerwcu 1956 r. został służbowo przeniesiony do Zabrza-Rokitnicy i zatrudniony w niepełnym wymiarze godzin w Katedrze Higieny ŚAM. Od 30 września 1960 r. pełnił obowiązki kierownika Katedry Higieny ŚAM. Kierownikiem tej Katedry był w latach 1963-1979. Został mianowany na stanowisko profesora nadzwyczajnego ŚAM 20 grudnia 1965 r. Był również dyrektorem Instytutu Medycyny Społecznej (1971-1979). 1 stycznia 1980 r. przeszedł na emeryturę.

K.C. przebadał warunki pracy we wszystkich zakładach przemysłu materiałów ogniotrwałych w Polsce i zaprojektował urządzenia odpylające i poprawiające warunki pracy. Był inicjatorem akcji szkolenia lekarzy przemysłowych i pomysłodawcą „białych niedziel” na terenie Śląska. Opublikował ok. 350 prac: artykuły, opracowania dla przemysłu, wyniki badań. Był członkiem Komitetu Redakcyjnego pisma „Biuletyn Służby Sanitarno-Epidemiologicznej Województwa Katowickiego”.

Działał w: Polskim Towarzystwie Lekarskim, Polskim Towarzystwie Higienicznym (wiceprezes Zarządu Głównego w latach 1972-1976, członek honorowy od 1978 r.), Harvard Alumni Association, International Federation of Hygiene, Peventive Medicine and Social Medicine, The Royal Society of Health w Londynie. Był również członkiem Komitetów Polskiej Akademii Nauk: Higieny, Ekologii oraz Badań Regionów Uprzemysłowionych.

Odznaczony: Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski; Złotym Krzyżem Zasługi; Odznaką „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”; Złotą i Srebrną Odznaką „Zasłużony dla Rozwoju Woj. Katowickiego”; Medalem 30-lecia ŚAM; Medalem 80-lecia Polskiego Towarzystwa Higienicznego.

Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Dąbrowie Górniczej Ząbkowicach.

Bibliografia podmiotowa

Ciubra K., Pył w przemyśle i sposoby jego zwalczania, Warszawa 1952.

Ciubra K., Pył przemysłowy i sposoby zwalczania zapylenia, Warszawa 1953

Ciubra K., Kompendium ogólnej epidemiologii,1973.

Bibliografia przedmiotowa

Brożek J., Polscy lekarze na górnym Śląsku i Śląsku Cieszyńskim od końca XIX do połowy XX wieku, Katowice 2009, s. 197-198.

Kto jest kim w polskiej medycynie. Informator biograficzny, Warszawa 1987, s. 109.

Pracownicy Śląskiej Akademii Medycznej, „Poglądy” 1973, nr 19, s. 16.

Prudel B., Wkład Kresowiaków w powstanie i rozwój Śląskiej Akademii Medycznej, „Annales Academiae Medicae Silesiensis” 2012, nr 3, s. 63-72.

Puzio A., Ciubra Klaudiusz Stanisław, [w:] Słownik medycyny i farmacji na Górnym Śląsku, t. 1, red. A. Puzio, Katowice 1993, s. 76.

Autor hasła

Marta Kasprowska-Jarczyk