Franciszek Rozwód

ur. 10.10.1911 r. w Żyrawie, pow. bóbrecki (obecnie Ukraina), zm. 6.03.2016 r. we Wrocławiu – duchowny rzymskokatolicki

Imię i nazwisko	ks. Franciszek Rozwód
Data i miejsce urodzenia	10.10.1911, Żyrawa
Data i miejsce śmierci	6.03.2016, Wrocław
Zawód	duchowny rzymskokatolicki

Franciszek Rozwód był synem Józefa i Katarzyny z domu Hocheker. Uczęszczał do szkoły powszechnej w rodzinnej miejscowości, następnie do Gimnazjum Koedukacyjnego im. Artura Grottgera, a od 1931 r. do prywatnego gimnazjum humanistycznego w Chodorowie.

[Cyt.:] – „Można zacząć tak: pochodzę z województwa lwowskiego. Lwów, powiat Bóbrka, parafia Hodorów, a wioska moja Żyrawa. Odległa od Hodorowa o cztery kilometry. Tam się urodziłem i stamtąd do szkoły cztery kilometry po polnych drogach, w błocie chodziłem. Potem buty myć było trzeba. Nie czyścić. Najpierw myć, potem podsuszyć, a dopiero potem pastę nakładać. Tam zdałem maturę, a po niej wstąpiłem do seminarium we Lwowie” [M. Zoellner, Ks. Rozwód: Jak być szczęśliwym w życiu? Nigdy nie narzekać! https://gazetawroclawska.pl/ks-rozwod-jak-byc-szczesliwym-w-zyciu-nigdy-nie-narzekac/ar/464835, dostęp: listopad 2023r .].

Po maturze w 1932 r. wstąpił do seminarium duchownego we Lwowie i rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza. 20.06.1937 r. został wyświęcony na kapłana w katedrze lwowskiej przez abpa Bolesława Twardowskiego (1864-1944).

W latach 1937-1939 był wikariuszem: w parafii  Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Nawarii (woj. lwowskie), kolejno - w latach 1939-1942 w parafii św. Mikołaja w Bóbrce  (woj. lwowskie), od 25.06.1942 r. sprawował posługę proboszcza w parafii  Najświętszej Panny Marii Królowej Korony Polskiej w Porchowej (woj. tarnopolskie). Od maja 1945 r. pełnił opiekę duszpasterską w parafii Narodzenia Najświętszej Marii Panny i św. Szczepana w Złotym Potoku (woj. tarnopolskie). W latach 1941–1945 nacjonaliści ukraińscy z organizacji OUN-UPA prowadzili czystki etniczne na Polakach m.in. na terenie woj. tranopolskiego, zamordowano wówczas w Złotym Potoku 35 jego polskich mieszkańców. Sytuacja ta przyczyniła się do przymusowej ekspatriacji ludności polskiej. Ks. F. Rozwód  wraz ze swoimi parafianami transportem przesiedleńczym 3.11.1945 r. wyjechał na Ziemie Zachodnie, został skierowany do administratury apostolskiej we Wrocławiu.

Początkowo, od 17.11. 1945 r. pełnił posługę duszpasterską w Bierutowie, w parafii Solniki Małe z siedzibą w Wabienicach. Był tu odpowiedzialny za odbudowę 15 kościołów, przywróconych dla katolików na Dolnym Śląsku. W świątyni pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Wabienicach znalazł się łaskami słynący obraz Matki Bożej, przywieziony w 1945 r. przez polskich ekspatriantów z kościoła w Potoku Złotym.

Kolejnym miejscem  posługi duszpasterskiej ks. F. Rozwoda, od 2.07. 1957 r. była parafia  pw. św. Maksymiliana Kolbego w Bielawie Dolnej. Od 1.03.do 28.07.1958 r. pracował  w parafii p.w. Matki Bożej Królowej Polski i św. Maternusa w Stroniu Śląskim k. Bystrzycy Kłodzkiej. Następnie do  18.08.1960 r. administrował parafią pw. św. Michała Archanioła w Żabinie, potem do 15.06.1964 r. - w parafii św. Mikołaja w Siedlęcinie i w  latach 1964-1981 w parafii świętego Jana Chrzciciela w Prochowicach.

Ks. F. Rozwód przeszedł na emeryturę 15.06.1981 r., zamieszkał w Domu Księży Emerytów na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu. Dojeżdżał z posługą do parafii św. Franciszka z Asyżu we Wrocławiu.

W 1967 r. otrzymał wyróżnienie kościelne Expositorium Canonicale (EC) – nadawane księżom diecezjalnym przez biskupa w uznaniu za zaangażowanie w życie duchowne parafii, gdzie posługiwał.

Pasjonował się pszczelarstwem, filatelistyką, fotografiką.

[Cyt.:] – „Jestem filatelistą. Miałem już nawet zbiór od początku państwa polskiego, ale te przez wojenne lata podarowałem jednemu krewnemu. Teraz mam wszystkie roczniki od Polski Ludowej do obecnego. No i tak je sobie przeglądam. A oprócz tych znaczków bardzo lubię oglądać zdjęcia z albumów. Mam ich wiele. Sam zresztą byłem kiedyś zawodowym fotografem. W 1938 roku nikt jeszcze nie miał aparatu, tylko ja. Nie pamiętam już jego nazwy, jakiś migawkowy był. Robiłem zdjęcia przeróżne, na kliszy szklanej. Wywoływałem, utrwalałem, robiłem odbitki. Nawet obrazki – podczas wojny, kiedy nie wolno było i nie dało się ich nigdzie kupić – robiłem takie kolędowe. Powstały ich tysiące. Teraz już nie robię, bo aparaty są zupełnie inne..” [M. Zoellner, Ks. Rozwód: Jak być szczęśliwym w życiu? Nigdy nie narzekać! https://gazetawroclawska.pl/ks-rozwod-jak-byc-szczesliwym-w-zyciu-nigdy-nie-narzekac/ar/464835, dostęp: listopad 2023r .].

Ks. F. Rozwód dożył sędziwego wieku 104 lat. W jednym z wywiadów powiedział:  

[Cyt.:] – „Przeżyć 100 lat to wielki dar. Ale i wielkie brzemię... Inaczej odczuwa człowiek młody, inaczej starszemu czas biegnie. Mnie, człowiekowi, który skończył już 100 lat, życie upłynęło szybko i było bardzo urozmaicone. Trzy wojny światowe przeżyłem. Byłem ścigany na froncie przez jednych, drugich i trzecich. Zaufałem Bogu i uważam, że On kieruje losami człowieka. I chce przeze mnie pokazać, że kto jest z Bogiem, ten przetrzyma wszystko. Trzy wojny światowe? No tak. Pierwsza światowa to wiadomo. Potem ta druga, jak napadli Niemcy, a po nich za trzy tygodnie przyszli Sowieci. Przeżyłem to już jako ksiądz w miasteczku powiatowym koło Lwowa. Z Sowietami przez dwa lata byłem. A potem znów Niemcy przyszli i całe miasto zbombardowali. To była ta trzecia wojna. Ze wszystkich wyszedłem zwycięsko” [M. Zoellner, Ks. Rozwód: Jak być szczęśliwym w życiu? Nigdy nie narzekać! https://gazetawroclawska.pl/ks-rozwod-jak-byc-szczesliwym-w-zyciu-nigdy-nie-narzekac/ar/464835, dostęp: listopad 2023r .].

Zmarł we Wrocławiu. Msza św. pogrzebowa celebrowana była 10 marca 2016 r. w katedrze wrocławskiej, przez abpa Józefa Kupnego. Pochowany na cmentarzu przy parafii pw. Ducha Świętego, przy ul. Bardzkiej.

Bibliografia przedmiotowa

Hanich A., ks., Pamięć o kresowych korzeniach tożsamości,  Opole 2010.

Leszczyński M., Księża diecezjalni ekspatrianci Archidiecezji Lwowskiej obrządku łacińskiego. Słownik Biograficzny, Warszawa 2020, s. 672-673.

Ostrowski J.K.,  Kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Nawarii, [w:] Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Cz. I: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego. T. 1. Kraków [1991], s. 53—64.

Zoellner M., Ks. Rozwód: Jak być szczęśliwym w życiu? Nigdy nie narzekać! https://gazetawroclawska.pl/ks-rozwod-jak-byc-szczesliwym-w-zyciu-nigdy-nie-narzekac/ar/464835, dostęp: listopad 2023r .

Autor hasła

Maria Kalczyńska