Adam Zbigniew Liebhart

ur. 28.04.1905 w Kołomyi, pow. Kołomyja, woj. stanisławowskie, zm. 30.11.1976 we Wrocławiu - muzykolog, nauczyciel akademicki, instrumentalista, publicysta muzyczny.

Imię i nazwisko	Adam Zbigniew Liebhart
Data i miejsce urodzenia	28.04.1905, Kołomyja
Data i miejsce śmierci	30.11.1976, Wrocław
Zawód	muzykolog, pracownik akademicki, instrumentalista, publicysta muzyczny

We Lwowie na Uniwersytecie Jana Kazimierza studiował muzykologię pod kierunkiem prof. Adolfa Chybińskiego (pierwszego powojennego kierownika Katedry Muzykologii w Poznaniu). Również w latach 1923-1925 kształcił się w Konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie w zakresie dyrygentury symfonicznej. W 1932 r. uzyskał tytuł doktora filozofii z zakresu muzykologii. Tematem jego pracy był Rozwój progresji w muzyce wczesnego średniowiecza. Promotorem pracy był wspomniany już prof. Chybiński.

Po studia w latach 1933-1936 był nauczycielem harmonii oraz historii muzyki w Średniej Szkole Muzycznej we Lwowie. W latach 1935-1939 w Stanisławowie podjął pracę urzędnika. Przez cały okres okazjonalnie prowadził zespoły kameralne, akompaniował oraz dyrygował chórami. Udzielał również prywatnych lekcji gry na fortepianie i z teorii muzyki, a także zajmował się publicystyką muzyczną, będąc korespondentem czasopism warszawskich i lwowskich.

Do Wrocławia Liebhart przybył w 1945 r. i już w lipcu tego roku rozpoczął prace związane z organizacją Zakładu Muzykologii przy Katedrze Historii i Sztuki na Uniwersytecie Wrocławskim. Zakładem kierował do początku 1946 r. w zastępstwie za ks. dr Hieronima Feichta, który stanowisko objął zaraz po przybyciu do Wrocławia. Dzięki staraniom Liebharta uratowano przed zniszczeniem poniemiecką bibliotekę muzykologiczną. Oficjalne rozpoczęcie działalności Katedry Muzykologii przypadło na dzień 15 listopada 1945 r., a już tydzień później rozpoczęły się pierwsze zajęcia z paleografii muzycznej. Ówczesny pierwszy rok muzykologii liczył dwie studentki. Liebhart był jedynym wykładowcą, który jednocześnie pełnił rolę kierownika Zakładu i bibliotekarza. Adiunktem Zakładu Muzykologii był do 1952 r., czyli do zamknięcia kierunku, reaktywowanego w 2004 r. Przez ten czas, w ramach studiów, prowadził następujące kursy:

- Paleografia muzyczna (I rok I semestr; 1 godz.),

- Wybrane zagadnienia z zakresu muzykologii (I rok I i II semestr; 1 godz.),

- Kontrapunkt staroklasyczny (I i II rok II semestr; 1 godz.),

- Paleografia muzyczna (II rok I i II semestr; 1 godz.),

- Historia form muzycznych (IV rok I semestr; 2 godz.),

- Kontrapunkt z fugą (IV rok I semestr; 1 godz.).

Poza działalnością dydaktyczną w ramach pracy w Zakładzie Muzykologii Liebhart i Feicht mieli za zadanie zaopiekowanie się polskim folklorem na Śląsku oraz zbieraniem polskich pieśni ludowych tych ziem i organizowaniem życia muzycznego na Dolnym Śląsku. W latach 1948-1949 przygotowali 21 audycji radiowych, z czego 11 dotyczyło twórczości Chopina.

Muzykolog poza organizacją Zakładu Muzykologii, włączył się w tworzenie Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej (obecnie Akademia Muzyczna), w której pracował od 1949 do 1970 r., kiedy przeszedł na emeryturę. Przez te wszystkie lata pełnił szereg ważnych funkcji:

- dziekan Wydziału Pedagogicznego (1950-1953),

- dziekan Wydziału Teorii, Kompozycji i Dyrygentury (1953-1963),

- kierownik Katedry Teorii i Kompozycji (1958-1969),

- rektor (1963-1970).

W dorobku naukowym Liebharta znajdują się następujące publikacje:

- Maniery progresyjne w muzyce XIV wieku,

- Wzrost poczucia formy w wiekach średnich,

- Braki systematyki muzykologii,

- Skrypt systematyki,

- liczne artykuły i recenzje w „Kwartalniku Muzycznym”, „Ruchu Muzycznym” i prasie codziennej.

Ponadto Liebhart pisał utwory symfoniczne, fortepianowe i wokalne. Stworzył ilustracje muzyczne do dwóch słuchowisk radiowych oraz opracowywał pieśni ludowe na chór mieszany.

Poza działalnością akademicką Liebhart angażował się w inne akcje budujące życie muzyczne nie tylko na Dolnym Śląsku ale i w skali ogólnopolskiej. Był inicjatorem oraz pierwszym prezesem wrocławskiego oddziału Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzycznych (SPAM). W 1945 współtworzył Towarzystwo Miłośników Muzyki, które w kolejnych miesiącach rozszerzyło swoją działalność oraz zmieniło nazwę na Dolnośląskie Towarzystwo Muzyczne. Pełnił funkcję konsultanta w Dziale Oświaty Pozaszkolnej i czynnie uczestniczył w akcjach umuzykalniających na Dolnym Śląsku.

Za swoją działalność był wielokrotnie nagradzany. Wśród odznaczeń znalazły się:

- Złoty Krzyż Zasługi (1959),

- Złota Odznaka Zasłużony dla Dolnego Śląska (1966),

- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1968),

- Odznaka Tysiąclecia,

- Zasłużony Działacz Kultury (1972).

Był również dwukrotnym laureatem nagrody I stopnia Ministra Kultury i Sztuki.

Bibliografia przedmiotowa

doc. dr Adam Zbigniew Liebhart (1963-1969), w: https://amuz.wroc.pl/doc-dr-adam-zbigniew-liebhart-1963-1969-261 [dostęp: 28.08.2023].

Kałamarz W., Ks. prof. Hieronim Feicht CM jako niestrudzony krzewiciel polskiej muzyki w okresie powojennym, w: J. Harasimowicz (red.), Księga Pamiątkowa Jubileuszu 200-lecia utworzenia Państwowego Uniwersytetu we Wrocławiu, t. IV, Wrocław 2015.

Liebhart Adam Zbigniew, w: K. Janczewska-Sołomko (red.), Leksykon polskich muzyków pedagogów urodzonych po 31 grudnia 1879 roku, Kraków 2008.

O muzykologii we Wrocławiu, w: https://muzykologia.uni.wroc.pl/Instytut-Muzykologii/Instytut/O-muzykologii-we-Wroclawiu [dostęp: 28.08.2023].

Autor hasła

Martyna Leszczyńska