Wojciech Podgórski
ur. 03.04.1908 r. w Lewniowej woj. krakowskie, zm. 12.07.1987 r. w Prószkowie woj. opolskie – pedagog, społecznik, związany z Łuckiem na Wołyniu.
Imię i nazwisko | Wojciech Podgórski |
Data i miejsce urodzenia | 03.04.1908, Lewniowa |
Data i miejsce śmierci | 12.07.1987, Prószków |
Zawód | pedagog |
Wojciech Podgórski pochodził z rodziny rolniczej. Rodzice Józef i Klara Podgórscy prowadzili gospodarstwo rolne we wsi Leśniowa w woj. krakowskim. Zmarli, gdy Wojciech miał 16 lat. Wojciech ukończył Seminarium Nauczycielskie w Tarnowie, następnie Wyższy Kurs Nauczycielski w Warszawie. Skierowany został do pracy pedagogicznej w województwie wołyńskim na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej, w celu polonizowania tamtejszej ludności. W 1936 r. objął kierownictwo w szkole powszechnej w Sarnach (obecnie zachodnia Ukraina), a następnie kierował szkołą powszechną Nr 7 w Łucku, zarówno pod panowaniem sowieckim jak i niemieckim. Choć jego rodzina nie pochodziła z Kresów, to od początku lat 30. XX w. jego los związany był z Kresami II Rzeczypospolitej. Mieszkał i pracował w Łucku na Wołyniu, tu także poznał swoją żonę i założył rodzinę.
Wojciech ożenił się z Zofią z d. Zglenicką (ur. 19.07.1912 r. w Warszawie, zm. 05.02. 1997 r. we Wrocławiu). Mieli czworo dzieci: Witolda (ur. 26.04.1939 r. w Łucku, zm. 15.11. 2021 r. we Wrocławiu) – absolwenta Politechniki Wrocławskiej, Annę (ur. 22.02.1941 r. w Łucku) – absolwentkę Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Barbarę (ur. 27.03.1950 r. w Opolu) – absolwentkę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, Jana (ur. 15.07.1957 r. w Opolu) – absolwenta Politechniki Opolskiej. Żona Zofia uczyła przed wojną w szkołach zawodowych w Sarnach i Łucku, a po wojnie w opolskich szkołach zawodowych: Liceum Odzieżowym i Liceum Hotelarskim.
Po rozpoczętej przez Sowietów w 1940 r. wywózce na Sybir polskiej administracji i inteligencji, został aresztowany i osadzony w więzieniu w Łucku. Sowiecka bezpieka (NKWD) szykując się do ucieczki przed nacierającymi w 1941 r. wojskami niemieckimi, urządziła na dziedzińcu więzienia rzeź więźniów, strzelając z broni maszynowej i rzucając granatami. Przeżył, dzięki ukryciu się w studni na dziedzińcu więzienia. Wyszedł cało z opresji i szczęśliwie dotarł do domu.
Wrócił do pracy w swojej dawnej szkole. Po ponownym wkroczeniu Sowietów został zmobilizowany, tak jak większość Polaków, do tworzonego w Związku Radzieckim (ZSRR) Wojska Polskiego. Po przetransportowaniu do Sum w głąb Rosji, skierowany został do szkoły oficerskiej w Riazaniu. Szkołę wojskową ukończył jako prymus. Służył w polskiej jednostce wojskowej, przeszedł szlak bojowy aż do Berlina. Po zakończeniu wojny jednostka ta skierowana została do Lublina. Udało mu się wówczas odnaleźć i sprowadzić do siebie żonę z dziećmi z Łucka oraz rodziców żony: Kazimierza i Helenę Zglenickich, wywiezionych po upadku powstania warszawskiego z Warszawy pod Kraków.
Po zdemobilizowaniu osiadł na stałe z rodziną w Opolu. Podjął tu pracę nauczycielską, tworząc od podstaw polską szkołę w Zakrzowie (dzielnica Opola), którą kierował. W okresie stalinowskim został zwolniony z funkcji kierownika szkoły. Po odwilży politycznej, w 1956 r. przeniósł się do pracy w jedynej w tym czasie w Opolu Szkoły Podstawowej Nr 1 przy pl. Daszyńskiego, gdzie pracował jako nauczyciel fizyki i chemii. Zorganizował w tej szkole wzorcową pracownię fizyki. Poświęcał swój pozalekcyjny czas na pracę z młodzieżą. Pracował w tej szkole do emerytury w 1968 r. Dodatkowo kształcił jako dydaktyk kadry pedagogicznej w Opolu. Angażował się w pracę Związku Nauczycielstwa Polskiego. Podgórski jest autorem licznych artykułów w fachowych czasopismach pedagogicznych: „Fizyka w szkole” i „Chemia w szkole”.
Pochowany został na cmentarzu w Opolu na Półwsi, we wspólnej mogile z żoną Zofią, jej rodzicami Kazimierzem i Heleną Zglenickimi, ich synem Witoldem oraz mężem córki Anny - Jerzym Pilarskim, nauczycielem i dyrektorem szkół zawodowych w Kędzierzynie – Koźlu.
Bibliografia podmiotowa
Podgórski W. Wspomnienia z czasów wojny.[Materiały niepublikowane, w zbiorach córki Anny Pilarskiej].
Bibliografia przedmiotowa
Wieliczka-Szarkowa J. Wołyń we krwi 1943, Kraków 2013.
Nicieja S.S., Kresowa Atlantyda: historia i mitologia miast kresowych. Łuck, Kiwerce, Przebraże, Kołki, Hołoby, Trochenbrod-Zofiówka, Wygadanka, t. 8, Opole 2016, s. 110-114.
Hubicki J., Nasze wspomnienia szkolne od 1952 r., opracowanie cyfrowe w zbiorach autora, Opole 2019. [Materiały niepublikowane].
Autor hasła
Jerzy Hubicki [kwiecień 2022 r.]