Tadeusz Ładogórski

wł. Tadeusz Landsberger, ur. 16.12.1905 we Lwowie, zm. 11.05.1995 we Wrocławiu, profesor historii, demograf, pedagog.

Imię i nazwisko	Tadeusz Ładogórski
Data i miejsce urodzenia	16.12.1905, Lwów
Data i miejsce śmierci	11.05.1995, Wrocław
Zawód	pracownik akademicki, historyk, demograf

Urodził się w rodzinie Jana Landsbergera i Antoniny zd. Simon. Ojciec był inżynierem leśnikiem, urzędnikiem dyrekcji lasów państwowych we Lwowie. Rodzice mieli korzenie niemieckie wywodzące się z rodzin niemieckich kolonistów przybyłych do Galicji w końcu XVIII wieku, uważali się jednak za Polaków. Tadeusz początkowo uczył się w Drohobyczu, potem uczęszczał do Gimnazjum III im. Stefana Batorego we Lwowie. W 1924 roku otrzymał świadectwo maturalne i rozpoczął studia w zakresie historii na Uniwersytecie Jana Kazimierza (UJK) pod kierunkiem prof. dr. Franciszka Bujaka. Specjalizował się w geografii historycznej. Pierwszą pracę seminaryjną poświęcił przełęczom sudeckim w średniowieczu. Rozprawa “O zaludnieniu ziem polskich w początkach Kazimierza Wielkiego” stała się podstawą nadania mu w 1931 r. tytułu doktora. W okresie od października 1930 do lipca 1933 pracował w Państwowym Gimnazjum Koedukacyjnym w Krośnie a następnie w Państwowym II Gimnazjum w Tarnopolu (do września 1939 roku). Redagował również „Rocznik Podolski. Organ Podolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk” Organizował także bibliotekę i pracownię naukową, które stanowiły zalążek Zakładu Naukowego im. Hr. Baworowskiego w Tarnopolu. Po wybuchu II wojny światowej przedostał się do powiatu skałackiego, gdzie pracował jako księgowy w Turówce i uczył na tajnych kompletach.

Od kwietnia 1944 r. do maja 1949 r. służył w Wojsku Polskim, w Głównym Zarządzie Polityczno – Wychowawczym. Do rezerwy przeszedł w stopniu majora. Następnie przeprowadził się do Brzegu i powrócił do pracy pedagogicznej. W okresie od kwietnia 1946 do maja 1949 uczył w Państwowym Liceum w Brzegu. W tym czasie zmienił nazwisko z Landsberger na Ładogórski. W listopadzie 1947 r. otrzymał propozycję pracy w Instytucie Śląskim we Wrocławiu kierowanym przez prof. dr. Seweryna Wysłoucha. W 1949 r. przyjął stanowisko adiunkta w Katedrze Geografii Historycznej Uniwersytetu Wrocławskiego prowadzonej przez prof. dr Bolesława Olszewicza. Ostatecznie, w 1953 r. objął Pracownię Zakładu Atlasu Historycznego. Prowadził w tym czasie wykłady z geografii gospodarczej, historii odkryć geograficznych, historii kartografii i geografii historycznej. Zajmował się problematyką dotyczącą demografii historycznej Śląska w latach 1741-1850, w tym szczegółowo spisami ludności, gęstością zaludnienia, ruchami naturalnymi, strukturą społeczną i kolonizacją fryderycjańską. Za analizę spisu ludności z 1787 roku otrzymał w 1954 r. stopień docenta UWr. Równolegle prowadził prace nad atlasem historycznym Śląska w końcu XVIII w. W 1955 roku zrezygnował z powodu choroby ze stanowiska docenta etatowego UWr. Pozostając w Pracowni Atlasu Historycznego PAN przyczynił się do opracowania m.in. atlasu historycznego Śląska XVIII wieku, ilustracji kartograficznych poszczególnych tomów Historii Polski PAN oraz Historii Śląska PAN. Ponadto powstały z jego udziałem mapy ścienne historyczne oraz Atlas do Historii Polski redagowany wspólnie z prof. dr Władysławem Czaplińskim. Opracowanie “Studia nad zaludnieniem Polski w XIV wieku” stało się podstawą nadania mu w 1962 r. przez Radę Państwa tytułu profesora nadzwyczajnego PAN. Był jednym z twórców Sekcji Nauk Demograficznych PAN. Należał do Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego. W 1973 roku zakończył pracę zawodową. Został odznaczony: Srebrnym Krzyżem Zasługi (1945), Medalem Odrodzenia Polski (1945), Medalem 10-lecia Polski(1955).

Zmarł we Wrocławiu 11 maja 1995 r.

Bibliografia podmiotowa

Tadeusz Ładogórski, Studia nad zaludnieniem Polski XIV wieku, Wrocław 1958

Tadeusz Ładogórski, Generalne tabele statystyczne Śląska 1787, Warszawa 1954

Tadeusz Ładogórski, Atlas Historyczny Polski, Warszawa 1967

Bibliografia przedmiotowa

Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego, Akta osobowe Tadeusza Ładogórskiego, sygn.138

Tadeusz Ładogórski, Album dwudziestolecia Uniwersytetu Wrocławskiego im. Bolesława Bieruta we Wrocławiu (1945-1965), Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego, sygn. 0734/I,s.828-832

Kaczmarek Bogusław, Profesor Tadeusz Ładogórski (1905-1995) (W:) Przeszłość demograficzna Polski, t.20,1997,s.9-11

Śląski Kwartalnik Historyczny “Sobótka”, R.XXX (1975), Nr 4. Studia z geografii historycznej. Prace ofiarowane Tadeuszowi Ładogórskiemu w 70 rocznicę urodzin.

Autor hasła

Halina Okólska