Stanisława Boczarowska

ur. 12.02.1901 r. we Lwowie (obecnie Ukraina), zm. 24.01.1972 r. w Bytomiu – plastyczka i malarka.

Imię i nazwisko	Stanisława Boczarowska
Data i miejsce urodzenia	12.02.1901, Lwów
Data i miejsce śmierci	24.01.1972, Bytom
Zawód	plastyczka, malarka

• 

  Stanisława Boczarowska w swojej pracowni

• 

  Autoportret z 1927 r.

• 

  Autoportret z zieloną kredką

• 

  Katedra we Lwowie [Cerkiew Wołoska]

• 

  Nad Motławą

• 

  Park Stryjski we Lwowie

• 

  Nekrolog Stanisławy Boczarowskiej w "Dzienniku Zachodnim" z 1972 r.

Stanisława Boczarowska ukończyła Państwową Szkołę Przemysłową (przemianowaną na Instytut Sztuk Plastycznych) we Lwowie. Studiowała tam w latach 1919-1923 malarstwo, rzeźbę, malarstwo dekoracyjne i konserwację zabytków. Jej profesorami byli m.in.: Kazimierz Sichulski, Jan Nalborczyk i Jan Krupski. W latach trzydziestych XX w. rozpoczęła samodzielną pracę, była uznaną portrecistką. Wzorowała się na malarstwie holenderskim. Wystawiała swoje prace m.in. w Kijowie, Odessie i Moskwie. We Lwowie zaprezentowała swoje dawniejsze i nowe prace w kwietniu 1939 r. na wystawie artystów lwowskich w Towarzystwie Przyjaciół Stuk Pięknych. Recenzentka „Dziennika Polskiego” nazwała jej warsztat „młodym, a już bardzo zaawansowanym”, doceniła obraz Martwa natura, jabłka i gruszki, jako najlepszą z martwych natur, opisała też studia figuralno-portretowe.

Mężem S.B. był Paweł Boczarowski, handlowiec, który przed wojną współpracował z lwowskimi antykwariatami jako znawca dywanów i porcelany. W czasie okupacji sowieckiej miał trafić do obozu w Starobielsku, jednak udało mu się uciec i wrócić do domu. Boczarowscy mieli dwoje dzieci: syna i córką. Karierę artystyczną S.B. przerwał wybuch II wojny światowej. Jeszcze 27 sierpnia 1939 r. wystawiała swoje obrazy w „Salonie jesiennym” Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie [zapowiedź w „Gazecie Lwowskiej” 1939, nr 192, s. 2].

W listopadzie 1945 r. przyjechała na Górny Śląsk wraz z ekspatriowanym zespołem lwowskiej opery do Bytomia, podobnie jak Kazimierz Moździerz. Zamieszkała przy ulicy Dworcowej. W miejscowym Liceum Ceramicznym uczyła rysunku, wiadomości o stylach oraz liternictwa. Współtworzyła Związek Polskich Artystów Plastyków w Bytomiu. Należała do krakowskiego okręgu Grupy Artystów Plastyków „Zachęta”. Jej prace znalazły się w Grabowski Gallery w Londynie oraz paryskiej Galerii Lambert. W końcowym etapie życia zafascynowała się impresjonizmem, jej płótna były pełne światła. Jej córka Jadwiga Boczarowska-Głowacka tak mówiła:

Mama chorowała na cukrzycę, miała zaćmę, być może właśnie dlatego jej obrazy były coraz jaśniejsze […] Pod koniec życia mama traciła wzrok, a to dla artysty malarza największa tragedia. [„Życie Bytomskie” s. 13].

W latach 1946-1971 uczestniczyła w licznych wystawach krajowych (m.in. Warszawa, Kraków, Poznań, Bielsko-Biała, Katowice). Pierwsze obrazy po przesiedleniu prezentowała już w styczniu 1946 r. na I. Wystawie Sztuki w Bytomiu (spośród 13 autorów i 98 prac aż 30 było autorstwa S.B.). W recenzji z wystawy pisano:

Stanisława Boczarowska, która wystawia największą ilość prac, wykazuje szerokie zainteresowanie do wszelkich technik olejnych oraz najrozmaitszych tematów. Jej warsztat malarski można nazwać eksperymentatorskim. Ciągłe poszukiwanie nowych dróg wypowiedzi plastycznych daje jak najlepsze wyniki pracy. Do najlepszych prac w kolorze można zaliczyć martwe natury. [I. Wystawa Sztuki w Bytomiu, „Życie Bytomskie” 1946, nr 56, s. 3].

W czerwcu 1946 r. eksponowała swoje dzieła na Ogólnośląskiej Wystawie Malarstwa i Grafiki. W 1968 r. w Biurze Wystaw Artystycznych w Katowicach zaprezentowano aż 40 jej obrazów. Malowała martwe natury, portrety i pejzaże, m.in. widoki i budowle Lwowa i Bytomia.  Zajmowała się też malarstwem dekoracyjnym i monumentalnym, ceramiką oraz projektowaniem. W Bytomiu uprawiała również sztukę sakralną, malowała obrazy do kościołów. Wykonała m.in. polichromie w kościele św. Barbary, które niestety podczas remontu świątyni na początku lat 80. XX wieku zostały zastąpione nowoczesnymi freskami.

Została pochowana na cmentarzu Mater Dolorosa w Bytomiu.

Bibliografia przedmiotowa

Hałaś M., Bytom magiczny. Wypominki, Bytom 2006, s. 81-84.

Hałaś M., Portret malarki, „Życie Bytomskie” 2005, nr 4, s. 13.

Kilian-Stanisławska J., Wystawa prac malarskich Szkoły Warszawskiej oraz prac artystów lwowskich w T.P.S.P., „Dziennik Polski” 1939, nr 109, s. 6-7.

Malarstwo Stanisławy Boczarowskiej, BWA Katowice, katalog wystawy, Katowice 1968.

Szumowska B., Cenna inicjatywa bytomskich plastyków, „Życie Bytomskie” 1968, nr 23, s. 3.

Trochę wspomnień, „Życie Bytomskie” 1975, nr 2, s. 2.

Wystawa malarstwa, rzeźby, grafiki. Maj 1968 roku, Bytom 1968.

I. Wystawa Sztuki w Bytomiu, „Życie Bytomskie” 1946, nr 56, s. 3.

https://sztuka.agraart.pl/autor/licytacje/2218/stanislawa-boczarowska [dostęp 23.10.2023]

Autor hasła

Marta Kasprowska-Jarczyk