Roman Sobek
ur. 28.07.1893 r. we Lwowie (obecnie Ukraina), zm. 9.11.1956 r. w Bytomiu – inżynier elektryk, energetyk, wykładowca, kierownik Wydziału Elektrycznego Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie, organizator energetyki Górnego Śląska.
| Imię i nazwisko | Roman Sobek |
| Data i miejsce urodzenia | 28.07.1893, Lwów |
| Data i miejsce śmierci | 9.11.1956, Bytom |
| Zawód | inżynier elektryk, energetyk, pracownik akademicki |
Roman Sobek był synem Józefa, urzędnika Banku Krajowego i Eugenii Olgi z d. Morawetz. Ukończył szkołę powszechną i gimnazjum we Lwowie. Studia podjął w 1910 r. na politechnice w Monachium. Prawdopodobnie po uruchomieniu Oddziału Elektrotechnicznego w C.K. Szkole Politechnicznej we Lwowie w 1911 r. przeniósł się tam na studia elektrotechniczne. Ukończył je w 1916 (lub 1917) r., najprawdopodobniej jako pierwszy dyplomowany inżynier elektryk tej uczelni. Po studiach podjął pracę w Miejskich Zakładach Elektrycznych Lwowa, w należącej do nich elektrowni na Persenkówce (dzielnicy Lwowa), gdzie pracował do 1922 r. Następnie R.S. uzupełnił edukację, uzyskując w 1924 r. dyplom inżyniera mechanika w Politechnice Lwowskiej. W latach 1925–1939 był kierownikiem biura konstrukcyjnego, inżynierem cieplnym i od 1926 r. szefem wydziału elektrycznego w Państwowej Fabryce Związków Azotowych w Chorzowie. Znacznie przyczynił się do rozwoju fabrycznej elektrociepłowni, a także do zbudowania pod jego kierunkiem linii wysokiego napięcia do dużej elektrowni zawodowej w Łaziskach, skąd fabryka głównie zaopatrywała się w energię elektryczną. W 1932 r. został członkiem Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP), Oddziału Zagłębia Węglowego w Katowicach. Brał czynny udział w pracach Centralnej Komisji Normalizacji Elektrotechnicznej SEP jako przewodniczący podkomisji w Katowicach (Komisji XVII Przyrządy wysokiego napięcia), a także jako członek podkomisji statystycznej Komisji XXII Bezpieczeństwa pracy. Wraz z wybuchem II wojny światowej ewakuował się do Lwowa, gdzie od grudnia 1939 r. pracował jako docent Lwowskiego Politechnicznego Instytutu, w który Sowieci przekształcili Politechnikę Lwowską. Tematyką jego wykładów były elektrownie cieplne. W czasie niemieckiej okupacji pracował w lwowskiej fabryce kleju. Po ustąpieniu Niemców w lipcu 1944 r. powrócił do wykładów, jednak w sierpniu 1945 r. został przymusowo wysiedlony na Śląsk, gdzie w latach 1945–1946 był dyrektorem Elektrowni Szombierki w Bytomiu. W sierpniu 1946 r. został przeniesiony do Zjednoczenia Energetycznego Zagłębia Węglowego w Katowicach na stanowisko kierownika Wydziału Rozbudowy. W 1950 r. został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa (UB) i skazany na 1 rok i 6 miesięcy więzienia z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres 3 lat „za zaniedbania w przechowywaniu akt poufnych i tajnych”. W lutym 1952 r. został przeniesiony do pracy w Biurze Techniczno-Konstrukcyjnym Zjednoczenia Energetycznego Okręgu Południowego w Katowicach. Był tam zastępcą do spraw cieplno-mechanicznych kierownika inż. Władysława Walloniego. R.S. zajmował się ustaleniem lokalizacji budowanej Elektrowni Skawina (uruchomionej w 1957 r., już po jego śmierci). Był także zaangażowany w powstanie elektrociepłowni Bielsko 1, elektrociepłowni w Tychach oraz w modernizację elektrowni w Miechowicach, Zabrzu i Chorzowie. Był jednym z uczestników reaktywacji Oddziału Zagłębia Węglowego SEP w Katowicach w 1946 r., brał udział w pracach Zarządu, a także w Centralnej Komisji Normalizacji Elektrotechnicznej w Komisji XVII Przyrządów wysokiego napięcia.
Był żonaty z Augustyną z d. Piniarz z którą mieli córkę Zofię, farmaceutkę.
Bibliografia podmiotowa
Sobek R., Rozbudowa energetyki Zagłębia Węglowego w chwili obecnej, „Biuletyn Techniczny Zjednoczenia Energetycznego Zagłębia Węglowego” 1947, nr 2.
Bibliografia przedmiotowa
Białkiewicz Z., Życiorysy działaczy Oddziału Zagłębia Węglowego SEP w Katowicach, Katowice 1999, s. 168-169.
Spis inżynierów elektryków polskich, Warszawa 1936.
Wilgusiewicz W., Energetycy Lwowiacy na Śląsku, Katowice 1998, s. 85.
Wspomnienie pośmiertne, „Energetyka” 1959, nr 1, s. 30.
Autor hasła
Piotr Rataj, Jerzy Hickiewicz [listopad 2022 r.]