Roman Kurdziel

ur. 4.09.1904 r. w Przemyślu, zm. 25.12.1978 r. we Wrocławiu – inżynier elektryk, profesor Politechniki Wrocławskiej, specjalista w dziedzinie elektrotechniki teoretycznej i dydaktyki elektrotechniki, autor licznych podręczników.

Imię i nazwisko	Roman Kurdziel
Data i miejsce urodzenia	4.09.1904, Przemyśl
Data i miejsce śmierci	25.12.1978, Wrocław
Zawód	inżynier elektryk, pracownik akademicki

Urodził się w rodzinie pracownika krawieckiego. Ukończył IX Gimnazjum we Lwowie, by w 1922 r. podjąć studia na Oddziale Elektrotechnicznym Politechniki Lwowskiej. Dyplom inżyniera elektryka uzyskał w 1930 r. Jeszcze w trakcie studiów, w latach 1927–1930 był asystentem prof. Stanisława Fryzego. W latach 1930–1932 wykładał elektrotechnikę w Państwowej Szkole Technicznej we Lwowie, a także pracował w lwowskim oddziale Stowarzyszenia Dozoru Kotłów jako samodzielny inżynier elektryk przy próbach odbiorczych urządzeń elektrycznych. Był kierownikiem elektrowni miejskiej w Kołomyi (1932–1936), i wykonywał projekty elektryfikacji województwa stanisławowskiego w zakresie linii wysokiego napięcia i stacji transformatorowych. W latach 1937-1939 pracował w kopalni soli potasowych Kałusz-Kołyń jako kierownik działu elektrycznego, a w latach 1939–1941 jako główny energetyk. W czasie niemieckiej okupacji pracował tam jako inżynier elektryk.

W 1945 r. przeniósł się do Krakowa, skąd został skierowany do Wrocławia jako pełnomocnik Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów do odbudowy przemysłu. Jednocześnie pełnił funkcję delegata Centralnego Zarządu Przemysłu Elektrotechnicznego na Dolny Śląsk. W 1946 r. został zatrudniony, przez ówczesnego dziekana Wydziału Mechaniczno-Elektrotechnicznego prof. Idaszewskiego, jako adiunkt przy Katedrze Urządzeń Elektrycznych Politechniki Wrocławskiej i rozpoczął wykłady z zakresu urządzeń elektrycznych w Politechnice Wrocławskiej. W 1948 r. został zastępcą profesora. W latach 1950–1954 był kierownikiem Katedry Urządzeń Elektrycznych, a w latach 1954–1969 kierownikiem Katedry Elektrotechniki Ogólnej. W 1956 r. uzyskał tytuł docenta, w 1960 r. profesora nadzwyczajnego, w 1970 r. profesora zwyczajnego. Pełnił funkcje dziekana Wydziału Elektrycznego (1952–1954), prorektora ds. nauczania (1959–1962), oraz prorektora ds. studiów dla pracujących (1962–1965). W latach 1969–1971 był kierownikiem Zakładu Elektrotechniki Teoretycznej i pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Podstaw Elektrotechniki i Elektrotechnologii. W latach 1963–1965 stworzył podstawy organizacyjne punktów konsultacyjnych, formę studiów dla pracujących w ośrodkach przemysłowych Dolnego Śląska, które później uzyskały status filii Politechniki Wrocławskiej. Już od 1931 r. należał do Stowarzyszenia Elektryków Polskich, gdzie w 1959 r. był wiceprezesem Oddziału Wrocławskiego. Należał od 1961 r. do Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, był współzałożycielem Oddziału Wrocławskiego Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej. Od 1958 r. a w latach 1962–1969 był wiceprezesem Towarzystwa Wiedzy Powszechnej.

Zajmował się naukowo elektrotechniką teoretyczną, był zwolennikiem eksperymentu w nauczaniu tej dziedziny. Zorganizował dwie konferencje metodyczne dotyczące modernizacji programów oraz roli eksperymentu w nauczaniu. Był autorem licznych opracowań, monografii, podręczników i skryptów. Szczególnie cenione były jego wielokrotnie wznawiane podręczniki z elektrotechniki teoretycznej i podstaw elektrotechniki. Był promotorem siedmiu prac doktorskich.

Wielokrotnie wyróżniany, otrzymywał odznaczenia i nagrody państwowe, uczelnianie i stowarzyszeniowe. Na emeryturę przeszedł w 1974 r., nie zaprzestając działalności naukowej.

Bibliografia podmiotowa

Urządzenia elektryczne niskiego napięcia, cz. 1, 2, z. 1-2, PWN, Poznań 1953 (współautorzy: K. Wołkowiński, W. Medyński, Z. Teresiak, K. Panek, J. Bromirski).

Działanie cieplne i dynamiczne prądów zwarciowych, PWT, Warszawa 1957; Obwody magnetyczne, PWN, Warszawa 1962; Podstawy elektrotechniki, WNT, Warszawa 1965.

Podstawy elektrotechniki, wyd. 2 całkowicie zmienione, WNT, Warszawa 1972; Elektrotechnika, wyd. 2, popr. uzup., PWN, Warszawa 1973.

Elektrotechnika teoretyczna, wyd. 3 popr. uzup. WNT, Warszawa 1973; Elektrotechnika teoretyczna w ujęciu eksperymentalnym, PWr, Wrocław 1973.

Bibliografia przedmiotowa

A. Skopec, C. Stec, KURDZIEL Roman (1904–1978), [w:] Słownik biograficzny zasłużonych elektryków wrocławskich, t. 1, Wrocław 1997, s. 47-49.

J. Zawilak, Roman Kurdziel (1904–1978), [w:] Polacy zasłużeni dla elektryki: Początki elektrotechnicznego szkolnictwa wyższego, pionierzy elektryki, red. J. Hickiewicz, Warszawa-Gliwice-Opole 2009, s. 307-311.

110 rocznica urodzin Profesora Romana Kurdziela (1904–1978), Wrocław 2014.

M. Burak, P. Pregiel, Tytularni profesorowie Politechniki Wrocławskiej 1945–2015, Wrocław 2015, s. 59.

A. Marusak, KURDZIEL Roman, [w:] Słownik biograficzny techników polskich, t. 28, Warszawa 2020, s. 102-104.

Autor hasła

Piotr Rataj, Jerzy Hickiewicz