Roman Klus

ur. 22.10.1922 r. we Lwowie (obecnie Ukraina), zm. 7.05.2005 r. w Opolu – inżynier mechanik, nauczyciel akademicki.

Imię i nazwisko	Roman Klus
Data i miejsce urodzenia	22.10.1922, Lwów
Data i miejsce śmierci	7.05.2005, Opole
Zawód	inżynier mechanik, nauczyciel akademicki

Roman Klus pochodził z inteligenckiej rodziny. Ojciec – Jan Jerzy – był prawnikiem, studiował na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Pracował w dyrekcji Polskich Kolei Państwowych we Lwowie. Matka Alicja z domu Ranolt. Na początku 1939 r. ojca przeniesiono służbowo do Poznania, ale po kilku miesiącach cała rodzina wróciła do Lwowa. W październiku 1939 r., rodzina przeżyła aresztowanie i śmierć ojca. W 1935 r. R. Klus ukończył szkołę powszechną i podjął naukę w III Państwowym Gimnazjum im. Stefana Batorego, tam, z powodu wybuchu II wojny światowej, ukończył tylko cztery klasy. Był wybitnie uzdolnionym dzieckiem. Od 1939 r. kontynuował naukę w VIII męskim Gimnazjum Państwowym, o profilu matematyczno-przyrodniczym. W 1941 r., składał egzamin maturalny w tej samej szkole, pod nazwą rosyjska Szkoła Średnia nr 14. Po zdanej maturze, R. Klus pracował fizycznie w brygadach monterskich Miejskich Zakładów Wodociągów we Lwowie, a następnie w niemieckim nadzorze budowlanym, potocznie zwanym „Baudienst”. W związku z tym, że znał dobrze język niemiecki, po dwóch latach ciężkiej pracy, przeniesiony został do pracy biurowej. W 1944 r. podjął studia na Wydziale Mechanicznym Lwowskiego Instytutu Politechnicznego (rosyjska nazwa Politechniki Lwowskiej). Przed ekspatriacją do Polski, ukończył drugi rok studiów. W czasie okupacji Lwowa R. K. należał do Armii Krajowej, uważał to za swój patriotyczny obowiązek. W 1946 r. rodzina Klusów została przymusowo przesiedlona na Górny Śląsk, gdzie rok wcześniej, w Katowicach, osiedliła się już siostra mamy. Rodzina zamieszkała w Gliwicach, gdzie na uczelni Politechnice Gliwickiej pracowało wielu wykładowców ze Lwowa, a dawni studenci Politechniki Lwowskiej kontynuowali naukę. R. Klus u swojego dawnego, lwowskiego profesora Mariana Janusza został młodszym asystentem. W ciągu 15 lat przeszedł kolejno kolejne szczeble kariery, aż do nauczyciela akademickiego. W 1951 r. uzyskał tytuł magistra inżyniera mechanika. W 1962 r. obronił pracę doktorską na Wydziale Mechanicznym Politechniki Śląskiej na podstawie rozprawy: Poślizg sprężysty w połączeniach skurczowych wieńców kół zębatych. W 1966 r. już jako dr inż. R. Klus przeniósł się do Opola, podejmując pracę starszego wykładowcy w Wyższej Szkole Inżynierskiej (WSI). Bolesław Siłka, również Lwowianin, z którym pracowali razem w Opolu, uważa, że:

Był to wyjątkowy umysł, gdy chodzi o naukę. Każdą dziedzinę miał opanowaną. Był człowiekiem wybitnie uzdolnionym. Mógł zrobić wielką karierę. Ponieważ był skromny i zadowalał się tym, co osiągnął. Służył radą w wielu dyscyplinach nauki, ponieważ potrafił rozwiązywać problemy, których inni nie umieli. A przy tym miał duże poczucie humoru, często opowiadał dowcipy, bardzo dobrze im się razem pracowało. [Klus R., Wybitny opolski Lwowianin, [w:] Z Kresów do Opola..].

Za namową pierwszego rektora WSI doc. Rościsława Oniszczyka (osobne hasło) objął funkcję dziekana Wydziału Ogólnotechnicznego, którą sprawował do 1968 r. Następnie, w tym samym roku objął funkcję prodziekana Wydziału Budownictwa Lądowego. W 1991 r. przeszedł na emeryturę, ale jeszcze do 2000 r. aktywnie uczestniczył w życiu uczelni, prowadząc badania naukowe i seminaria dyplomowe. Był autorem kilkudziesięciu prac naukowych, które ukazały się w czasopismach krajowych i zagranicznych. Był promotorem dwóch prac doktorskich.

Nagrodzony przez rektora za dokonania naukowe w latach: 1982, 1986, 1988, 1989.

Odznaczony: Srebrnym Krzyżem Zasługi (1971), Złotym Krzyżem Zasługi (1975), Odznaką Zasłużonemu Opolszczyźnie (1981), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1982), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1983), uhonorowany Medalem 40-lecia PRL (1984) oraz Medalem Pamiątkowym WSI (1986).

Pochowany na cmentarzu komunalnym w Opolu na Półwsi.

Bibliografia podmiotowa

Jakubowicz A. S., Klus R., Wpływ wstępnych odkształceń trwałych oraz wielkości promienia krzywizny kolana burowego na jego sztywność zginania, „Zeszyty Naukowe Politechnika Śląska. Mechanika” 1966, z. 25, nr 147, s. 99-111.

Bibliografia przedmiotowa

Dembicka J., Pożegnanie doc. dr inż. Romana Klusa, „Wiadomości Uczelniane. Politechnika Opolska” 2005, nr 9, s. 11-12.

Guzik A., Roman Klus – Dziekan Wydziału Ogólnotechnicznego, „Wiadomości Uczelniane. Politechnika Opolska” 2002 nr 1, s. 28-30.

Klus R., Wybitny opolski Lwowianin, [w:] Z Kresów do Opola. Kresowe wspomnienia pracowników opolskiej uczelni technicznej w esejach Teresy Zielińskiej, red. E. Czerwińska, A. Jańdziak, przy współpracy naukowej M. Kalczyńskiej, Opole 2014, s. 95-98.

50 lat 1066–2016. Politechnika Opolska. Pół stulecia – pełny sukces, Opole 2016.

Autor hasła

Milena Jędrzejewska