Mieczysław Jankowski
ur. 1.08.1896 r. w Zborowie, woj. tarnopolskie (obecnie Ukraina), zm. 21.12.1978 r. w Zabrzu – lekarz dentysta, chirurg szczękowy, twórca śląskiej szkoły szczękowo-twarzowej.
| |
|---|---|
| Imię i nazwisko | Mieczysław Jankowski |
| Data i miejsce urodzenia | 1.08.1896, Zborów |
| Data i miejsce śmierci | 21.12.1978, Zabrze |
| Zawód | lekarz dentysta, chirurg szczękowy, pracownik akademicki |
Mieczysław Jankowski był synem nauczyciela. Szkołę powszechną i gimnazjum ukończył w Złoczowie w 1917 r. W 1918 r. rozpoczął studia medyczne w Wiedniu, które kontynuował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza (UJK) we Lwowie. W 1925 r. otrzymał dyplom lekarza stomatologa. W 1928 r. uzyskał tytuł doktora wszechnauk lekarskich. W 1925 r. rozpoczął pracę w Katedrze Stomatologii UJK. Kolejno zajmował stanowiska: młodszego asystenta (1.10.195–31.01.1928), starszego asystenta (1.02.1928–30.09.1931) i adiunkta (1.10.1931–1.09.1939) w Oddziale Chirurgii Stomatologicznej, którym kierował profesor Antoni Cieszyński. Po wybuchu II wojny światowej nadal pracował na UJK jako adiunkt. Po tragicznej śmierci profesora Cieszyńskiego (zabity przez Niemców na Wzgórzach Wuleckich wraz z innymi profesorami lwowskimi) M.J. był kierownikiem Kliniki Stomatologicznej. Kierował nią od 7 lipca 1941 r. aż do zakończenia wojny. Od władz radzieckich otrzymał nominację na stanowisko docenta w 1944 r.
W październiku 1945 r. w ramach przesiedleń trafił na Górny Śląsk. Osiadł w Zabrzu, gdzie objął kierownictwo Zakładu Stomatologii Ubezpieczalni Społecznej. Z chwilą utworzenia Śląskiej Akademii Medycznej w 1948 r. powierzono mu misję zorganizowania Oddziału Stomatologicznego Śląskiej Akademii Medycznej (ŚAM – nazywała się wtedy Akademia Lekarska, obecnie jako Śląski Uniwersytet Medyczny) w Zabrzu, którym kierował w latach 1949–1965. Powstały wówczas trzy Zakłady Protetyki, Ortodoncji i Stomatologii Zachowawczej, Klinika Chirurgii Stomatologicznej i Poradnia Przykliniczna. Placówki zorganizowane według koncepcji M.J. były najnowocześniejsze w kraju. W latach 1949–1966 był też kierownikiem Kliniki Chirurgii Stomatologicznej ŚAM. W 1948 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Dwukrotnie pełnił funkcję prodziekana Wydziału Lekarskiego ŚAM (1948–1951 oraz 1962–1965) M.J. profesorem zwyczajnym został 27 marca 1958 r. W 1965 r. zorganizował Oddział Kliniki Chirurgii Stomatologicznej w Katowicach i Poradnię Przykliniczną, których był kierownikiem do przejścia na emeryturę 30 września 1966 r.
Był opiekunem czterech prac habilitacyjnych i promotorem 36 prac doktorskich. Na potrzeby dydaktyki opracował cztery skrypty, trzy monografie i jeden podręcznik. Był autorem ponad stu publikacji. Zainteresowania naukowe M.J. skupiały się na ortopedii szczękowej, do której wprowadził własne aparaty i metody operacyjne. Opracował oryginalną metodę dwuetapowego leczenia szkliwiaków żuchwy. Kontynuował ideę profesora Cieszyńskiego ze Lwowa, której celem było umedycznienie studiów stomatologicznych. Był prekursorem szkolenia podyplomowego, organizatorem licznych kursów dla lekarzy stomatologów z województwa katowickiego i opolskiego.
Był przewodniczącym Senackiej Komisji Stomatologicznej, Konsultantem Wojewódzkim ds. stomatologii (1963–1966) oraz Konsultantem Polskich Kolei Państwowych ds. stomatologii (1962–1978). Należał do: Związku Stomatologów we Lwowie (1928–1934), Związku Lekarzy Państwa Polskiego (1928–1939), Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego (od 1950 r., członek honorowy) oraz Polskiego Towarzystwa Lekarskiego (od 1965 r.). W Polskim Towarzystwie Stomatologicznym (PTS) pełnił szereg funkcji: był członkiem Zarządu Głównego w Warszawie (1950–1959), przewodniczącym Ogólnopolskiej Sekcji Chirurgii Stomatologicznej (1962–1963), założycielem i przewodniczącym Oddziału Katowickiego tego towarzystwa (1951-1959). Był również członkiem ścisłego Komitetu Redakcyjnego „Czasopism a Stomatologicznego” (organu Zarządu Głównego PTS).
Odznaczony: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Odznaką „Za wzorową pracę w Służbie Zdrowia”, „Złotą Odznakę Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego”, „Złotą Odznaką Zasłużonego dla Rozwoju Województwa Katowickiego”
Senat ŚAM uchwalił 29 czerwca 1978 r. nadanie M.J. tytułu Doktora Honoris Causa ŚAM, niestety śmierć profesora przerwała przygotowania do tej uroczystości.
Pochowany w Zabrzu.
Bibliografia podmiotowa
Jankowski M., Protetyka dentystyczna, cz. 1, 2, 3, Kraków 1951.
Jankowski M., Chirurgia stomatologiczna, Kraków 1952.
Jankowski M., Stomatologia dla studentów medycyny, Warszawa 1954.
Jankowski M., Znieczuleniai technika usuwania zębów, Zabrze 1966.
Jankowski M., Choroby jamy ustnej i twarzoczaszki, Warszawa 1967.
Bibliografia przedmiotowa
Brożek K., Polsce lekarze na Górnym Śląsku i Śląsku cieszyńskim od końca XIX do połowy XX wieku, Katowice 2009, s.232-233.
Choroby zębów-zjawiskiem powszechnym na Śląsku, „Dziennik Zachodni” 1959, nr 244, s. 4.
Ginko T., 15 lat Śląskiej Akademii Medycznej w karykaturze, Zabrze 1963.
Ginko T., Album karykatur profesorów Śl. Akademii Medycznej im. L. Waryńskiego w Zabrzu-Rokitnicy z okazji 5-cio lecia Akademii, Zabrze-Rokitnica 1953.
Kamińska A., Cieślik T.M, Sylwetki Polskich Stomatologów. Profesor doktor wszechnauk lekarskich Mieczysław Jankowski (1896–1978), „Czasopismo Stomatologiczne” 2004, nr 2, s. 150-154.
Knapik S., Wspomnienie pośmiertne o prof. Dr. Med. Mieczysławie Jankowskim, „Czasopismo Stomatologiczne” 1979, nr 7, s. 617-621.
Nekrolog, „Dziennik Zachodni” 1978, nr 290, s. 2.
Puzio A., Jankowski Mieczysław, [w:] Słownik medycyny i farmacji Górnego Śląska, red. nauk. A. Puzio, t. 1, Katowice 1993, s. 129.
Prudel B., Wkład Kresowiaków w powstanie i rozwój Śląskiej Akademii Medycznej, „Annales Academiae Medicae Silesiensis” 2012, nr 3, s. 63-72.
Autor hasła
Marta Kasprowska-Jarczyk [grudzień 2022 r.]