Michał Raczyński
ur. 27.05.1940 r. we wsi Kędzierzawka, pow. Kamionka Strumiłowa, woj. lwowskie (obecnie Ukraina) - technik mechanik, społecznik
| Imię i nazwisko | Michał Raczyński |
| Data i miejsce urodzenia | 27.05.1940, Kędzierzawka |
| Zawód | mechanik samochodowy |
Michał Raczyński pochodził z rodziny rolniczej. Rodzice Anna (1904-1981) z domu Przyszła, ojciec Jan (1917-1968) był rolnikiem i szewcem.
[Cyt.:] – „Ojciec wżenił się przed wojną w wioskę prawie całkowicie ukraińską – wspomina pan Michał. - W Kędzierzawce, choć leżała ledwie 10 kilometrów od Buga, polskich rodzin było ledwie kilka. [https://nto.pl/jego-zyciem-jest-rower/ar/4083951, dostęp: sierpień 2023 r.].
Przeżycia na jakie narażona została rodzina Raczyńskich podczas II wojny światowej wycisnęły duże piętno na świadomości Michała. W 1940 r. Sowieci wywieźli siostrę ojca – Annę Malinowską z rodziną do Kazachstanu. Przez 40 lat mieszkali na stepie, zanim pozwolono im przenieść się bliżej cywilizacji, na Zaporoże, do wioski o nazwie Antonówka. Ojciec Michała, z obawy przed ukraińskimi nacjonalistami wstąpił do II Armii Wojska Polskiego, przeszedł szlak bojowy i po II wojnie światowej osiadł koło Głubczyc na Śląsku Opolskim.
[Cyt.:] – „W 1944 roku w Kędzierzawce zaczęli się panoszyć ukraińscy nacjonaliści. Pewnej nocy zaczaili się na Raczyńskiego. Strzelali do ojca, przestrzelili mu ucho - wspomina pan Michał, który miał wtedy 4 latka. – Napastnicy byli przekonani, że zginął na miejscu, ale on wyszedł cało. Wykurował go potajemnie jego brat, w swojej stodole. Ze strachu przed Ukraińcami ojciec już nie wrócił do Kędzierzawki. Wstąpił do II Armii Wojska Polskiego, która ruszała na front z Niemcami w Czechach” . [ https://nto.pl/jego-zyciem-jest-rower/ar/4083951, dostęp: sierpień 2023 r.].
Matka Michała z dziećmi została w rodzinnej miejscowości, przez lata rodzice myśleli o sobie, że nie żyją. Michał Raczyński mieszkał na Ukrainie do 1956 r., udało mu się uniknąć losu przymusowego zesłania do pracy w Kazachstanie. Dzięki polsko-rosyjskim ustaleniom został przesiedlony do Polski, wyjechał do ojca, jako jeden z ostatnich powojennych repatriantów.
[Cyt.:] – „Mama wiedziała, że ojciec żyje, ale nie miała żadnych wiadomości, co się z nim dzieje – opowiada pan Michał. – A on tymczasem założył na wsi koło Głubczyc drugą rodzinę. Ożenił się drugi raz, bo był przekonany, że zginęliśmy z rąk Ukraińców. W Bliszczycach urodziły mu się córka i dwóch synów, w tej samej kolejności co na wschodzie. Dał im te same imiona co nam. [https://nto.pl/jego-zyciem-jest-rower/ar/4083951, dostęp: sierpień 2023 r.].
Brat Józef (1941-) już nie zdążył wyjechać, granica podzieliła rodzinę. Michał Raczyński zamieszkał w Nysie, jego brat pozostał w Mohylowie, a siostra Maria (1944-2013) w rodzinnej Kędzierzawce.
[Cyt.:] –„ Drzwi żelaznej kurtyny uchyliły się tylko na chwilę. Miesiąc po wyjeździe Michała do Polski u jego matki w Kędzierzawce pojawili się jacyś Rosjanie z władz, pytać o starszego syna. Jak im powiedziała, że już wyjechał, oznajmili, że to była pomyłka i za Michała biorą na roboty młodszego Józefa. Trafił do kopalni w Krzywym Rogu, a potem na Krym. Już go nie puścili do Polski. Dopiero po przemianach przeniósł się do Mohylowa”. [https://nto.pl/jego-zyciem-jest-rower/ar/4083951, dostęp: sierpień 2023 r.].
Dopiero w latach 90. XX w. M. R. mógł regularnie odwiedzać swoich bliskich na Ukrainie. Pasjonował go sport, uprawiał jeździectwo rowerowe. Dlatego też tym środkiem transportu najczęściej poruszał sie po Ukrainie.
[Cyt.:] – „ Regularnie jeździ do Lwowa, gdzie nawet przechowuje na stałe swój rower, żeby nie wozić go za każdym razem za granicę” . [https://nto.pl/michal-raczynski-jezdzil-na-rowerze-po-zachodniej-ukrainie-sprawdzamy-jak-rok-po-wybuchu-wojny-zyje-lwow-i-okolice/ar/c7-17473765, dostęp: sierpień 2023 r.].
Miłość do rowerów przywiózł ze sobą z Ukrainy. Jako trzynastolatek zakochał się w damce syna sekretarza miejscowego kołchozu. Starszy chłopak pozwalał mu czasem pojeździć w zamian za pilnowanie krów na łące. U ojca w Bliszczycach miał stary rower poniemiecki. Cała wieś słyszała to skrzypienie, jak jechał. Pierwszy porządny rower kupił sobie w Nysie, gdy pracował w dziale kontroli Fabryki Samochodów Dostawczych.
Ze wschodu przywiózł jeszcze biegłą znajomość rosyjskiego i ukraińskiego. Język pomógł mu nawiązywać znajomości z turystami rowerowymi za granicą. [https://nto.pl/michal-raczynski-jezdzil-na-rowerze-po-zachodniej-ukrainie-sprawdzamy-jak-rok-po-wybuchu-wojny-zyje-lwow-i-okolice/ar/c7-17473765, dostęp: sierpień 2023 r.].
W Polsce M.R. ukończył samochodową szkolę zawodową w Nysie. Pracował w zawodzie mechanika samochodowego. Jego pasją jest jazda na rowerze. Codziennie przejeżdża ok. 40 km. Odwiedził rowerem 40 państw, objechał całą Europe. Był także wielokrotnie na Ukrainie. Przejechał na rowerze półtora tysiąca kilometrów z Nysy do Mohylowa na Podolu, gdzie mieszka jego brat Józef i są groby matki i siostry.
Jest założycielem Klubu Rowerowych Pielgrzymów przy parafii św. Jana Chrzciciela w Nysie, organizatorem i przewodnikiem turystyki rowerowej i szkoleń dla kolarzy amatorów,
Posiada bogatą kolekcje odznak turystycznych, medali, pucharów, dyplomów, które otrzymał za sukcesy sportowe w wyścigach i maratonach. Autor wielu artykułów o tematyce rowerowej w Polsce i za granicą; przewodniczący Regionalnej Komisji Turystyki Kolarskiej PTTK Śląska Opolskiego w Opolu (od 2003 r.); wykładowca i szkoleniowiec kadry PTTK, założyciel czterech klubów kolarskich (m.in. w Nysie i w Białej Nyskiej).
Członek: PTTK (od 1976 r.); honorowy przodownik turystyki kolarskiej; znakarz nizinnych kolarskich szlaków turystycznych od 1989 r. członek Komisji Turystyki Kolarskiej Zarządu Głównego PTTK w Warszawie; koordynator, organizator i komandor ok. 50 imprez, zlotów i innych form turystyki rowerowej w kraju i za granicą (m.in. Czechy, Słowacja, Ukraina, Węgry), odpowiedzialny w Zarządzie Głównym PTTK za kontakty z klubami turystyki rowerowej Europy Wschodniej
Odznaczony dwa razy medalem „Zasłużony dla Ziemi Nyskiej” 1983, 2022.
Bibliografia przedmiotowa
Informacje Michała Raczyńskiego, Nysa, lipiec 2023 r.
https://nto.pl/michal-raczynski-jezdzil-na-rowerze-po-zachodniej-ukrainie-sprawdzamy-jak-rok-po-wybuchu-wojny-zyje-lwow-i-okolice/ar/c7-17473765, dostęp: sierpień 2023 r.
https://nowinynyskie.com.pl/artykul/michal-raczynki-na/1239168, dostęp: sierpień 2023 r.
Wywiad z Michałem Raczyńskim w magazynie aktywni 60+ w TVP Kraków: www.tvp.pl, http://www.nasza.nysa.pl/1031/znany-nyski-pielgrzym-michal-raczynski-w-tvp-krakow.html, dostęp: sierpień 2023 r.
Autor hasła
aria Kalczyńska