Maria Bronarska

ur. 2.02.1909 r. w Stanisławowie  (obecnie Ukraina), zm. 27.11.1993 r. w Warszawie – romanistka, bibliotekarz w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu oraz Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.

Imię i nazwisko	Maria Józefa Bronarska
Data i miejsce urodzenia	2.02.1909, Stanisławowo
Data i miejsce śmierci	27.11.1993, Warszawa
Zawód	bibliotekarka

Maria Bronarska przyszła na świat w rodzinie mieszczańskiej. Ojciec Edwarda  był inżynierem, w okresie międzywojennym, do 1936 r. pracował  w Urzędzie Wojewódzkim we Lwowie, w Dziale Budowy Dróg i Mostów. Matka Wiktoria z domu Hickiewicz  zajmowała się prowadzeniem domu i wychowaniem  trójki dzieci: córek – Marii i Zofii oraz syna – Jana.

Maria  po edukacji powszechnej, ukończyła gimnazjum Sióstr Nazaretanek we Lwowie, gdzie w 1925 r. zdała egzamin dojrzałości.

W związku ze swoimi zainteresowaniami w 1927 r.  podjęła  studia humanistyczno-artystyczne na  Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Edukował się na kierunku filologii francuskiej i dodatkowo  historii sztuki na Wydziale Filozoficznym  tegoż Uniwersytetu. W  1931 r. wyjechała do Francji, na Uniwersytecie w Grenobl pogłębiała  swoje zainteresowania romanistyczne.  Po powrocie, w latach 1932-1939 udzielała prywatnych lekcji języka francuskiego i literatury francuskiej oraz zajmowała się tłumaczeniami. Po wybuchu II wojny światowej, w  latach 1939-1944 pracowała na stanowisku kierownika hodowli w Instytucie Tyfusowym u dr R. Weigla na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Następnie przez rok 1944-1945  zatrudniona była na Politechnice Lwowskiej na stanowisku lektora języka francuskiego.  

W 1945 r. musiała przymusowo opuścić Lwów,  zatrzymała się  w Gliwicach na Śląsku. Początkowo  pracowała w sekretariacie dziekanatu Wydziału Mechanicznego i jako lektor języka francuskiego na Politechnice Śląskiej w Gliwicach. W latach 1946–1947 uczęszczała na kursy bibliotekarskie oraz przygotowywał się do obrony pracy magisterskiej, rozpoczętej jeszcze na Uniwersytecie lwowskim. W październiku 1946 r. na podstawie pracy  „La technique des nouvelles de Merimee” uzyskała stopień magistra filozofii w zakresie filologii francuskiej na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Następnie przeniosła się do Wrocławia,  tu z nakazu pracy została zatrudniona  w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu  na stanowisku  pracownika naukowego. Pracowała kolejno: w Dziale Opracowania (1946-1947); w Dziale Uzupełnień (1946-1947); w Dziale Udostępniania (1947); w Dziale Katalogowania Systematycznego (1947-1950).

W  tym czasie, w roku akademickim 1947/1948 prowadziła lektorat języka francuskiego dla studentów Politechniki Wrocławskiej. W 1948 r. zdała egzamin państwowy na bibliotekarza I stopnia, po czym  została mianowana asystentem  w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Od stycznia 1950 r.  przeszła do pracy w Dziale Katalogu Rzeczowego Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, gdzie pracowała na stanowisku bibliotekarza naukowego, adiunkta, a następnie – kustosza, jednocześnie pełniąc obowiązki kierownika Działu Katalogu Rzeczowego.

[Cyt.: -„Katalog rzeczowy obok katalogu alfabetycznego stanowi podstawę informacji bibliotecznej, winien on zatem mieć na względzie czytelnika i jego potrzeby. A tymczasem czytelnik, który przeprowadza kwerendy w różnych bibliotekach  naukowych, musi w każdej po kolei poznawać zasady układu katalogu, studiować instrukcje itp., co naraża go na niepotrzebną stratę czasu. Przy ujednoliceniu poszczególnych typów katalogu trudności te zmaleją i czytelnik będzie mógł swobodniej korzystać z katalogów różnych bibliotek. Ułatwiłoby to również przeszkalanie młodych kadr bilbliotecznych do pracy nad katalogami rzeczowymi z, różnych względów i tak dostatecznie trudnej, a młodzież szkolna uzyskałaby możność poznania zasad i umiejętności samodzielnego korzystania z katalogu rzeczowego”. [M. Bronarska, R. Lutman, Zagadnienia i stan katalogów rzeczowych w polskich bibliotekach naukowych, „Przegląd Biblioteczny” 1957, z. 2-3, s. 142].

W  1962 r. została awansowana na kustosza dyplomowanego, a od 1968 r. – starszego kustosza dyplomowanego. Od 1956 r. współpracowała z Katedrą Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 1957-1961 prowadziła wakacyjne praktyki dla studentów bibliotekoznawstwa tegoż Uniwersytetu,  a od 1964 r. – dla studentów bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego. Specjalizowała się w  zakresie systematyki i klasyfikacji bibliotecznej.

Była współpracownikiem Komisji Bibliografii i Bibliotekoznawstwa Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego oraz członkiem Polskiego Zespołu Badawczego Klasyfikacji.

Dnia 1.09.1972 r. przeszła na emeryturę.

Członek: Związku Zawodowego Nauczycieli Szkół Wyższych (1944-1945), Związku Nauczycielstwa Polskiego (od 1946), Komitetu Odbudowy Warszawy (od 1953), Ligi Kobiet (od 1947), Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego.

Odznaczona:  medalem  XV-lecia Wyzwolenia Dolnego Śląska (1960), Złotym Krzyżem Zasługi (1967).

Zmarła  w Warszawie, pochowana na Cmentarzu św. Wawrzyńca przy ul. Bujwida we Wrocławiu.

Bibliografia podmiotowa

Bronarska M., R. Lutman, Zagadnienia i stan katalogów rzeczowych w polskich bibliotekach naukowych, „Przegląd Biblioteczny” 1957, z. 2-3, s.130-148.

Bronarska M. Polski Zespół Badawczy Klasyfikacji – cele i zadania, Sprawozdanie Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, Wrocław 1967.

Bronarska M., R. Lutman, M. Kurkiewicz, Papiery Bolesława i Marii Wysłouchów w zbiorach Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, „Ze Skarbca Kultury” 1967, z. 19, s. 274-343.

Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Aut.  Pierre Grimal, przeł. z fr. M. Bronarska

Wrocław [i in.] 1987, 1990.

Bibliografia przedmiotowa

Dubiński M., http://pliki.sbp.pl/ac/Bibliotekarz_2017_06.pdf, s. 41-42, [dostęp: 3.04.2023 r.].

Autor hasła

Maria Kalczyńska