Krystyna Sławska
właściwie Krystyna Słaby, ur. 26.09.1930 r. w Budzanowie, woj. tarnopolskie (obecnie Ukraina), zm. 17.05.2014 r. w Katowicach – bibliotekarka, Sybiraczka.
| |
|---|---|
| Imię i nazwisko | Krystyna Maria Sławska |
| Data i miejsce urodzenia | 26.09.1930, Budzanów |
| Data i miejsce śmierci | 17.05.2014, Katowice |
| Zawód | bibliotekarka |
Krystyna Sławska była córką Adama Sławskiego oraz Kazimiery Sławskiej z d. Raba. Ukończyła szkołę podstawową we Lwowie. W tym mieście spędziła sześć lat, był to okres spokojnego i beztroskiego dzieciństwa, które przerwał wybuch wojny. W czasie II wojny światowej była gońcem Szarych Szeregów.
13 kwietnia 1940 r. została wraz z matką Kazimierą i ciotką Salomeą wywieziona do północnego Kazachstanu w ramach masowej akcji deportacyjnej ludności polskiej. W swoich wspomnieniach tak opisywała te wydarzenia:
Nasza gehenna zaczęła się 13 kwietnia 1940 r. o godz. 2 nad ranem. Przyszli po nas. Było ich czworo: 3 żołnierzy i kobieta – funkcjonariuszka NKWD. „Wizyta” zaczęła się od rewizji, a właściwie od oglądania zawartości szaf i kredensów. Trwało to dość długo, bo było co oglądać! Spisali nasze meble. Do dziś mam ten wykaz – rzecz jasna bez pieczątki – z parafką funkcjonariuszki. Gdy skończyli przegląd mieszkania i odczytali nasze nazwiska z imionami mamy, cioci i moje, kazali nam się ubierać i spakować rzeczy […] 13 kwietnia 1940 r. wsadzono nas, tzn. mamę, ciocię i mnie, a także panią Nowicką do jednego z podstawionych na dworzec we Lwowie wagonów bydlęcych z zakratowanymi – ale z uchylną metalową klapą – okienkami i wiadrem wciśniętym w dziurę w podłodze (toaleta!). Nie spodziewałyśmy się, że podróż w tych warunkach będzie trwała „tylko” dwa tygodnie. [K. Sławska (Słabówna), A niech to wszystko mole zjedzą, Teresin 2014, s. 12-13]. Kolejno przebywała w Boryso-Romanowce, w Kustanaju oraz w ukraińskiej Kożance. Zarówno w Boryso-Romanowce jak i Kustanaju chodziła do szkoły, gdzie nauka odbywała się w języku rosyjskim. Po latach tak pisała: Utrzymanie się przy życiu za 600 rubli (mama 300 i ciocia 300), czyli równowartość dwóch wiader ziemniaków, graniczyło z cudem. Mama przychodziła na „przerwę obiadową” do domu, ale żadnego obiadu nie było. Głodna wracała do pracy. […] Nie dość, że nie było co jeść, to jeszcze nękały nas choroby. Chorowałyśmy wszystkie trzy na tyfus, zapalenie stawów, zapalenie płuc, malarię i inne. [K. Sławska, (Słabówna), A niech to wszystko mole zjedzą, Teresin 2014, s. 122-123].
W Kustanaj występowała jako chórzystka i tancerka podczas przedstawień dla Polaków, które zorganizowała i przygotowała jej matka Kazimiera, w miejscowej remizie strażackiej i teatrze (listopad 1943).
Na początku 1945 r. jako piętnastoletnia dziewczyna wróciła razem z matką Kazimierą do Polski. Po krótkim pobycie we Lwowie (6.01.1945) i u rodziny ojca w Przemyślu zamieszkała w Katowicach, gdzie ukończyła gimnazjum i liceum. W październiku 1947 r. do Polski wrócił z Anglii jej ojciec. W styczniu 1949 r. razem z rodzicami zmieniła nazwisko na Sławska. Marzyła o studiach w Szkole Filmowej w Łodzi, jednak nie została przyjęta z powodów politycznych, jej ojciec był aresztowanym przez NKWD komendantem Szarych Szeregów Obwodu Wschodniego we Lwowie i żołnierzem Armii Andersa. Podjęła studia kreślarskie na Politechnice Śląskiej w Gliwicach, jednak nie ukończyła ich z powodu złego stanu zdrowia. Ukończyła kurs bibliotekarski i podjęła pracę bibliotekarza w Miejskiej Bibliotece Publicznej i Polskim Radiu w Katowicach. Była też kierownikiem Ośrodka Informacji Naukowej i biblioteki Przedsiębiorstwa Montażu Urządzeń Elektrycznych Przemysłu Węglowego.
W 1990 r. przeszła na emeryturę. Angażowała się w prace Koła Związku Sybiraków w Katowicach, przez pewien czas była jego prezesem.
Za działalność wojenną została odznaczona Krzyżem Armii Krajowej. Za działalność na rzecz repatriantów otrzymała Odznakę Sybiraka.
Msza żałobna odbyła się 24 maja 2014 r. w Archikatedrze Chrystusa Króla. Pochowana w Katowicach na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza we wspólnym grobie z rodzicami.
Bibliografia podmiotowa
Sławska (Słabówna) K., A niech to wszystko mole zjedzą, Teresin 2014.
Bibliografia przedmiotowa
Księga Sybiraków, t. 1, z. 1, Katowice 1993, s. 58.
Sławska (Słabówna) K., A niech to wszystko mole zjedzą, Teresin 2014.
Sławski A.J., Ścieżka przez życie. Drugie opracowanie, poprawione i uzupełnione, Katowice 1995 [maszynopis ze zbiorów Biblioteki Śląskiej].
Autor hasła
Marta Kasprowska-Jarczyk