Konferencja naukowa „Osiągnięcia gospodarcze i techniczne na dawnych Kresach Rzeczypospolitej”
W 2014 r. odbyła się w Opolu międzynarodowa konferencja naukowa na temat: "Osiągnięcia gospodarcze i techniczne na dawnych Kresach Rzeczypospolitej. Wybitni Kresowianie – przedstawiciele nauki, techniki i gospodarki na Śląsku Opolskim i na świecie".
Honorowymi patronami przedsięwzięcia byli: Marszałek Województwa Opolskiego, Rektor Politechniki Opolskiej, Prezes Naczelnej Organizacji Technicznej w Opolu.
Organizacji podjęli się: Politechnika Opolska, Polonia – Kresy. Towarzystwo Naukowo-Społeczno-Kulturalne z Opola. Wśród instytucji partnerskich wymienić można: Urząd Miasta Opola, Uniwersytet Opolski, Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Bibliotekę Główną Politechniki Opolskiej i Bibliotekę Główną Uniwersytetu Opolskiego.
W programie konferencji znalazły się referaty pracowników opolskich, wrocławskich i warszawskich uczelni oraz organizacji i towarzystw: A. Jańdziak (PO), Opolscy inżynierowie i technicy o rodowodzie kresowym na Politechnice Opolskiej , K. Harupa (TP-K), Opolscy kresowi inżynierowie i technicy na przykładzie biografii Tadeusza Tarczyńskiego, Dr hab. L. Karczewskiego (PO), Opolscy i polscy ekonomiści i socjolodzy o rodowodzie kresowym, G. Dębickiej (Izba rzemieślnicza), Opolscy rzemieślnicy o rodowodzie kresowym, Dr hab. J. Hickiewicza (PO), Wybitni lwowscy elektrycy na Śląsku po II wojnie światowej, A. Wilgusiewicza (TMLiKP-W, Katowice), Środowisko energetyków- lwowian i kresowian-w pracach biograficznych mgra inż. Władysława Wilgusiewicza, Ewa Goumissi ( PWr), Wkład uczonych Politechniki Lwowskiej w tworzenie i kształtowanie Politechniki Wrocławskiej po 1945 r., K. Zioło (PŚ, Gliwice), Prof. Stanisław Fryze – jeden z najwybitniejszych polskich elektrotechników, J.Kamińska, T. Gumołowska (PWar.), Metody archiwizacji i dokumentacji dorobku naukowego profesorów Politechniki Warszawskiej na przykładzie projektu „Ocalić od zapomnienia”.
Podczas konferencji wręczone zostały medale „Kuferek Pamięci Kresowej” w dowód uznania za owocną i pełną poświęcenia pracę na rzecz popularyzowania kultury dawnych polskich Kresów dla: dr Barbary Leonowicz-Babiak z Wrocławia, prof. dr hab. Jerzego Hickiewiczowa z Opola oraz Stanisława Nagórniaka z Ukrainy. Po konferencji w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Opolu odbył się spektakl: Pan Wołodyjowski i spotkanie poetyckie z Barbarą Leonowicz-Babiak.
Pokłosiem konferencji była publikacja naukowa: Osiągnięcia techniczne gospodarcze i naukowe Kresowian, przygotowana pod red. naukową M. Kalczyńskiej przy współpracy E. Czerwińskiej i A. Jańdziak, wydana w oficynie Politechniki Opolskiej w 2016 r.
Kresy są ważnym polem badawczym do odniesień historycznych i współczesnych analiz naukowych. Dlatego też należy z duża radością powitać kolejne opraco0wanie zespołu pod kierunkiem prof. M. Kalczyńskiej z Politechniki Opolskiej, znanej w środowisku pasjonatki dziejów Kresów w różnych aspektach. [...] Wciąż istnieją jednak wiele białych plam w dziedzinie najnowszych opracowań dotyczących ludzi i wydarzeń z dawnych Ziem wschodnich Polski, jak również powojennych losów ich mieszkańców. Ludzi którzy budowali majątek naukowy, kulturowy, technicznych i gospodarczy Polski, a związani byli miejscem urodzenia z dawna RP., rozproszyli się po II wojnie światowej po świecie, trafiając przede wszystkim do nowej Polski, na Ziemie Zachodnie [...] Autorzy pochylają się nad dorobkiem polskiej inteligencji kresowej, której zawdzięczamy zachowanie ciągłości naszego dziedzictwa intelektualnego oraz materialnego. [ks. prof. Zdzisław Małecki, z recenzji].
Na zawartość monografii złożyło się 16 tekstów autorów krajowych i zagranicznych. Opisano m.in.: Kopalnie ropy naftowej w województwie stanisławowskim (A. Skibniewski), Dzieje miasta Nadwórna (W. Żelisko), Dokonania naukowców polskich na Litwie (B. Grużewski, H. Ilgiewicz z Wilna), Historie i odkrycia gazu ziemnego w powiecie stryjskim (M. Habuda), O kresowych inżynierach i technikach w Naczelnej organizacji Technicznej w Opolu ( M. Kalczyńska), Wybitni lwowscy elektrycy na Śląsku (J. Hickiewicz), Losy rodziny Jana Cichewicza – mistrza piekarnictwa z Tarnopola na Opolszczyźnie (B. Cichewicz), Wspomnienia Kresowiaków osiedlonych po 1945 r. w Niemczech (A. Dyrko z Monachium). Praca została bogato ilustrowana materiałami archiwalnymi dokumentującymi tytułowy dorobek.
Nie możemy zapomnieć, że uczelnie w Wilnie i Lwowie były jednymi z najlepszych w Europie. Myślimy często takimi stereotypami, że Kresowiacy, jak przyjechali na Śląsk, to były rodziny trochę zapóźnione gospodarczo, technicznie. Trzeba powiedzieć, że wśród techników, którzy tutaj w latach 50. XX w. tworzyli podwaliny pod różne dziedziny gospodarki, budownictwa, melioracji, były też i osoby z Kresów z pewnym doświadczeniem, z wiedzą zdobyta na tamtych uczelniach.
Podczas promocji książki na Politechnice Opolskiej w dniu 20.11.2017 r., spotkanie urozmaicił występ dzieci z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 11 im. Orląt Lwowskich w Opolu. Oprawy wizualnej dopełniały obrazy J. Lewczaka oraz fotografie infrastruktury inżynieryjnej, pochodzące z archiwum A. Skibniewskiego.
Bibliografia przedmiotowa
https://wu.po.opole.pl/sladami-dokonan-kresowian/ [dostęp 15.12.2022]
Autor hasła
Maria Kalczyńska