Kazimierz Czarniecki

ur. 18.12.1907 r. w Ostrowie, pow. tarnopolski, (obecnie Ukraina), zm. 20.04.1953 r. w Koźlu – inżynier leśnik, nauczyciel szkoły średniej.

Imię i nazwisko	Kazimierz Czarniecki
Data i miejsce urodzenia	18.12.1907, Ostrów
Data i miejsce śmierci	20.04.1953, Koźle
Zawód	inżynier leśnik, nauczyciel

Tablica upamiętniająca Kazimierza Czarnieckiego w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Głubczycach

Kazimierz Czarniecki był synem Tomasza i Katarzyny z domu Pinkiewicz. W latach 1930–1936 studiował na wydziale rolniczo-leśniczym Politechniki Lwowskiej, uzyskując tytuł inżyniera – leśnika. Po wybuchu II wojny światowej, podczas okupacji sowieckiej, pracował w biurze Tarnopolskiego Leśnego Gospodarstwa. W 1941 r. zajmował się parcelowaniem gruntów w Besarabii. W tym samym roku, po inwazji niemieckiej na ZSRS, wrócił do Tarnopola, następnie, do 1943 r., pracował najpierw w nadleśnictwie, potem w Tarnopolskim Leśnym Gospodarstwie w Zbarażu. W maju 1945 r. został przesiedlony przymusowo do Polski, przebywał w Krakowie, potem został zastępcą nadleśniczego w Legnicy. W czerwcu 1946 r. przyjechał do Głubczyc, gdzie krótko pracował w Starostwie Powiatowym. Kolejne miejsce zatrudnienia znalazł w Branicach, pow. głubczycki, gdzie do grudnia 1947 r. był kierownikiem cegielni. Potem z powodu choroby, dopiero w styczniu 1949 r. podjął pracę jako nauczyciel w głubczyckim liceum. Został wychowawcą klasy, z której grupka uczniów  zniszczyła portrety Stalina, Bieruta i innych dygnitarzy komunistycznych oraz zrywała czerwone flagi w mieście. Jako wychowawca miał świadomość odpowiedzialności za swoich uczniów. Jednym z nich był Tadeusz Masiuk, który interesował się działalności antypaństwową. Nauczyciel pożyczył mu książkę S. Grabskiego pt. Państwo narodowe. W ten sposób nawiązała się ważna wież miedzy obu „konspiratorami”. Kolejnym krokiem było napisanie przez nauczyciela odezwy do młodzieży.  Jej wydrukowanie i zamieszczenie w jednej z głubczyckich słodowni piwa, zakończyło się interwencją funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego (PUBP). K. Czarniecki i uczniowie: T. Masiuk, Ryszard Samel, Artur Hipner, Marian Poźniak, Jacek Karp i Andrzej Wołoszczuk, zostali aresztowani. Czarniecki oskarżony o „usiłowanie zmiany przemocą ustroju Polski i dostarczanie uczniom nielegalnych książek”, został skazany na karę śmierci i utratę praw publicznych, natomiast jego uczniowie na kary od 1 roku do 3 lat więzienia. Nie bacząc na grożące im konsekwencje, pozostali uczniowie z klasy K. Czarnieckiego pojechali na rozprawę sądową do Koźla, żeby podtrzymać wychowawcę i kolegów na duchu, za co później w szkole obniżono im sprawowania. Ówczesny prezydent Polski B. Bierut w drodze łaski zmienił wyrok nauczyciela na 15 lat więzienia, lecz K. Czarniecki zmarł w 1953 r., w ośrodku dla więźniów w Koźlu. Został pochowany na cmentarzu w Strzelcach Opolskich.

W 2010 r., na I piętrze Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Głubczycach, podczas zjazdu absolwentów, została odsłonięta tablica upamiętniająca K. Czarnieckiego. Co roku w dniu 1 marca (Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych) delegacja mieszkańców z Głubczyc w asyście harcerzy z ZHP składa kwiaty na jego grobie. Teczka akt osobowych Kazimierza Czarnieckiego w archiwum głubczyckiego liceum jest pusta. Dokumenty, które opisywały jego życie i tragiczna smierć, odnalazł w zasobach Instytutu Pamięci Narodowej pracownik IPN, Dariusz Misiejuk.

Poza D. Misiejukiem postać K. Czarnieckiego i jego uczniów rozpowszechnili m.in.: nieżyjący już redaktor naczelny miesięcznika „Głosu Głubczyc” Jan Wac i właściciel lokalnej TV „Pogranicze” Marian Pospiszel.

Biografia przedmiotowa

Maler K., Jubileusz 65-lecia Liceum Ogólnokształcącego w Głubczycach, „Kalendarz Głubczycki” 2011, s. 222.

Misiejuk D., Kara śmierci za pożyczenie książki. Tragiczny los Kazimierza Czarnieckiego, nauczyciela Liceum Ogólnokształcącego w Głubczycach, „Kalendarz Głubczycki” 2010, s. 131-136.

Misiejuk D., IPN Katowice, „Łączyła nas nienawiść do ZSRR”. Organizacje młodzieżowe w Głubczycach (1946–1955) http://www.polska1918-89.pl/pdf/laczyla-nas-nienawisc-do-zsrr.-organizacje-mlodziezowe-w-glubczycach-1,3993.pdf [dostęp 1.08.2022 r.].

„Skazany na śmierć” – film wyemitowany przez „TV Pogranicze” w 2011 r. https://www.tvpogranicze.pl/wiadomosci/711,zolnierze-wykleci-kazimierz-czarniecki?p=23 [dostęp 1.08.2022 r.].

Tarkowska J., Był taki czas, [W:] Dzieje pierwszego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Głubczycach, red. J. Wac, Głubczyce 2005, s. 56-57.

Autor hasła

Katarzyna Maler [sierpień 2022 r.]