Kazimiera Sławska
właściwie Kazimiera Słaby, z d. Raba, ur. 01.01.1904 w Strusowie, woj. tarnopolskie (obecnie Ukraina), zm. 29.03.1975 r. w Katowicach – nauczycielka, Sybiraczka.
Imię i nazwisko | Kazimiera Ludwika Sławska |
Data i miejsce urodzenia | 1.01.1904, Strusów |
Data i miejsce śmierci | 29.03.1975, Katowice |
Zawód | nauczycielka |
Kazimiera Sławska była córką Antoniego Raba i Marii z d. Wrona. Ukończyła szkołę ludową w rodzinnym Strusowie. Uczęszczała do szkoły wydziałowej św. Teresy i Prywatnego Seminarium Nauczycielskiego im. Zofii Strzałkowskiej we Lwowie. Maturę zdała w 1926 r. i pracowała jako nauczycielka w szkołach powszechnych w Nowym Mieście nad Drwęcą i Chełmnie (woj. pomorskie). Młodą nauczycielkę tak opisał w swoim pamiętniku Adam Sławski, jej późniejszy mąż:
Szatynka o jasnych szarych oczach, średniego wzrostu, była ładną i atrakcyjną kobietą. Nauczycielka z wykształcenia, inteligentna, zainteresowana polską poezją była mile widziana w towarzystwie. Umiała się ubrać. Była bardzo czysta, zadbana. Wszystko co miała było w dobrym tonie. [A. J. Sławski, Ścieżka przez życie, Katowice 1995, s. 109].
15 sierpnia 1928 r. wyszła za mąż za harcerza i nauczyciela Wilhelma Słabego, później używającego nazwiska Adam Sławski, który tak opisywał to wydarzenie:
Ślub odbył się w Strusowie woj. tarnopolskie w domu teściów. Był huczny, z muzyką, trzema księżami, moimi rodzicami i Mietkiem, teściami i całą rodziną teścia i teściowej, Walerym Kramarzem i Julianem Kamińskim siostrzeńcem teścia, jako moimi świadkami oraz Preisnerami i Dubickimi ze strony teściowej. [A. J. Sławski, Ścieżka przez życie, Katowice 1995, s. 42].
Początkowo małżeństwo mieszkało w Chełmnie, gdzie oboje pracowali jako nauczyciele. K.S. zrezygnowała z pracy w 1930 r., kiedy urodziła córkę Krystynę Słabównę. W 1931 r. przez kilka miesięcy przebywała z mężem zagranicą (Wenecja, Rzym, Florencja, Neapol, Nicea, Monte Carlo, Paryż). W 1atach 1931-1933 zajmowała się wychowaniem córki i mieszkała z mężem w Toruniu. W 1933 r. rodzina przeniosła się do Lwowa, mieszkali w blokach ZUS przy ulicy Małachowskiego 2 (brama 5). Razem z nimi mieszkała siostra K.S. Salomea-Dzidzia, która pracowała w lwowskim biurze pośrednictwa pracy. Adam Sławski w swoim pamiętniku zanotował:
Kiedy we wrześniu 1939 r. weszli Sowieci do Lwowa, Kazia, Krysia, Janka i Dzidzia wstąpiły w skład Szarych Szeregów [A.J. Sławski, Ścieżka przez życie, Katowice 1995, s. 109].
Krystyna Sławska (Słabówna) w swoich wspomnieniach tak opisała ówczesną postawę matki:
Już w lutym 1940 r. rozpoczęły się pierwsze masowe wywózki Polaków na Syberię. Mama chociaż spodziewała się, że mogą nas wywieźć, jednak nie przygotowywała się na taką „podróż”. Odsuwała od siebie tę myśl. Starała sią żyć normalnie. W marcu 1940 r. aresztowano mojego ojca i osadzono go w więzieniu przy ul. Łąckiego, a potem na Zamarstynowie (dzielnica Lwowa). Chcąc przekazać ojcu paczkę żywnościową, mama chodziła tam codziennie, ale bezskutecznie. [K. Sławska (Słabówna), A niech to wszystko mole zjedzą, Teresin 2014, s. 11].
13 kwietnia 1940 r. została wraz z dziewięcioletnią córką Krystyną i siostrą Salomeą-Dzidzią wywieziona do północnego Kazachstanu w ramach masowej akcji deportacyjnej ludności polskiej. Kolejno przebywała i pracowała w kołchozie w Boryso-Romanowce, w spółdzielni artystycznych wyrobów z drewna „Krasnyj Kustar” (Czerwony Rzemieślnik) w Kustanaju oraz w cukrowni w ukraińskiej Kożance. Adam Sławski w swoim pamiętniku zanotował:
Tam wykazała wielkość i hart ducha odmawiając przyjęcia paszportu radzieckiego w miejsce polskiego. Początkowo pracowała jako robotnica w kołchozie na roli w Boryso-Romanowce, a potem w Kustanaj. W „Krasnym Kustarze” malowała lalki, ptaki, łyżki itp. [A.J. Sławski, Ścieżka przez życie, Katowice 1995, s. 109].
Dzięki umiejętnościom zdobytym w seminarium nauczycielskim, takim jak haftowanie, szydełkowanie i dzierganie na drutach, niejednokrotnie ratowała siebie, córkę i siostrę przed głodem. Jesienią 1943 r. zorganizowała w Kustanaj polski chór, którego próby odbywały się w jej mieszkaniu. Przygotowała program artystyczny składający się ze śpiewów, tańców i recytacji, który w listopadzie 1943 r. został pokazany w miejscowej remizie strażackiej i teatrze. Zgodę na występy uzyskano od władz miejskich dzięki pomocy Związku Patriotów Polskich w Kustanaj.
W styczniu 1945 r. wróciła razem z córką Krystyną i siostrą Salomeą do Polski. Po krótkim pobycie we Lwowie (6.01.1945) i u rodziny męża w Przemyślu zamieszkała w Katowicach, gdzie prowadziła kwiaciarnię (1946-1950). W październiku 1947 r. do Polski wrócił z Anglii jej mąż Wilhelm. W styczniu 1949 r. zmieniła nazwisko na Sławska. 19 lipca 1950 r. urodziła drugą córkę Marię. Od 1 sierpnia 1954 r. pracowała w Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa” jako korektorka w lokalnej prasie. Na emeryturę przeszła 1 września 1968 r.
Za działalność wojenną została odznaczona Krzyżem Armii Krajowej.
Pochowana w Katowicach na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza.
Bibliografia przedmiotowa
Sławska (Słabówna) K., A niech to wszystko mole zjedzą, Teresin 2014.
Sławski A.J., Ścieżka przez życie. Drugie opracowanie, poprawione i uzupełnione, Katowice 1995 [maszynopis ze zbiorów Biblioteki Śląskiej].
Autor hasła
Marta Kasprowska-Jarczyk