Katarzyna Gałan

Siostra Maria Helena, ur. 28.03.1908 r. Czołhynie, pow. Jaworów, woj. lwowskie (obecna Ukraina), zm. 14.12.2003 r. w Otwocku – siostra zakonna ze Zgromadzenia Sióstr Szkolnych de Notre Dame, magister filologii klasycznej, nauczycielka, artysta malarz.

Imię i nazwisko	Katarzyna Gałan
Data i miejsce urodzenia	28.03.1908, Czołhyn
Data i miejsce śmierci	4.12.2003, Otwock
Zawód	siostra zakonna, filolog, nauczycielka, malarka

Katarzyna Gałan pochodziła z rodziny rolniczej. Ojciec Grzegorz był leśniczym, matka Maria z d. Szczerba zajmowała się domem. Do 15 roku życia przebywała w Jaworowie, gdzie uczęszczała do dwuletniej Szkoły Przemysłu Zabawkarskiego. W 1924 r. rodzina przeniosła się do Lwowa, gdzie Katarzyna wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Szkolnych de Notre Dame (SSND). Została przyjęta do III kl. gimnazjum SSND przy ul. Ochronek 8, który zwieńczyła egzaminem maturalnym w 1930 r. Po rocznym nowicjacie złożyła śluby zakonne (2.08.1931 r.), a rok później rozpoczęła studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W 1936 r. uzyskała dyplom magistra filologii klasycznej. W latach 1936–1940 nauczała języka łacińskiego w gimnazjum Zgromadzenia we Lwowie. Śluby wieczyste złożyła 22.07.1937 r. we Lwowie, przyjęła imię zakonne Maria Helena. Wybuch wojny zastał ją w Mikuliczynie. Wróciła do Lwowa i podjęła pracę nauczycielki w gimnazjum. 12.02.1940 r. siostry zostały przez władze rosyjsko-ukraińskie wyrzucone ze szkoły i z klasztoru, s. Helena udała się do swego brata., gdzie pomagała w gospodarstwie. W latach 1941–1942 uczyła w szkole podstawowej w miejscowości Załuże k. Jaworowa. Dnia 14.08.1942 r. pieszo (57 km) wróciła do Lwowa, aby być razem z siostrami. Pracowała jako pomoc domowa, równocześnie wraz z siostrą Cecylią Turek korzystała z lekcji malarstwa u artysty Stanisława Batowskiego (1866–1946). Mimo zagrożenia s. Helena wraz z innymi Siostrami de Notre Dame włączała się w ogólnonarodowy front przeciwdziałania germanizacyjnej polityce okupanta, uczyła (do 15.07.1944 r.) na tajnych kompletach zorganizowanych przez ks. R. Opackiego. Na przełomie roku 1944/45 pracowała jako pielęgniarka w Szpitalu Dzieciątka Jezus, równocześnie uczęszczając do szkoły artystycznej we Lwowie, po ukończeniu trzeciego kursu otrzymała świadectwo artysty malarza.

Po przymusowym wyjeździe na Śląsk 24.08.1945 r., przebywała w różnych miejscach, wykonując pracę katechetki, organistki: w Opolu, Bytomiu, Gliwicach, wychowawczyni w Domu Dziecka w Głubczycach oraz przełożonej w kilku wspólnotach zakonnych. Wykładała łacinę w Bielsku i w Opolu, dawała lekcje fortepianu. Była uzdolniona artystycznie. Przez całe niemal życie zakonne malowała obrazy religijne.

S. Helena była dobrym człowiekiem, niezwykle otwartym, życzliwym, pełnym kultury osobistej i pogody ducha. Od 1974 r. przebywała w Otwocku, do końca promieniując szczerością, humorem i wielkim umiłowaniem Jezusa. Zmarła 14.12.2003 r. – w trzecią niedzielę Adwentu – Niedzielę „Gaudete” (Niedzielę Radości), powtarzając: „Jezu, przyjdź… Odkupicielu”. Została pochowana w Otwocku.

Bibliografia przedmiotowa

Akta zmarłych Sióstr, S. M. Helena Gałan, 810. Archiwum Prowincjalne Sióstr Szkolnych de Notre Dame w Opolu.

Autor hasła

Danuta Socha