Jerzy Marian Bielecki
ur. 4.01.1922 r., we Lwowie (obecnie Ukraina), zm. 28.12.2010 r., we Wrocławiu – aktor teatralny i filmowy.
| |
|---|---|
| Imię i nazwisko | Jerzy Marian Bielecki |
| Data i miejsce urodzenia | 4.01.1922, Lwów |
| Data i miejsce śmierci | 8.12.2010, Wrocław |
| Zawód | aktor |
- W teatrze
Jerzy Bielecki w roli Sebastianowa w sztuce Chłopiec z naszego miasta wystawionej w Teatrze Śląskim w 1951 r.
Jerzy Bielecki w sztuce Takie czasy, wystawionej w Teatrze Śląskim w 1954 r.
Jerzy Bielecki był synem aktora Mariana Bieleckiego. Uczęszczał do Liceum Humanistycznego im. J. i A. Śniadeckich we Lwowie, a następnie studiował filologię polską na Uniwersytecie Jana Kazimierza. W 1944 r. został słuchaczem Studia Aktorskiego, istniejącego przy Państwowym Polskim Teatrze Dramatycznym we Lwowie. W sierpniu 1945 r. przesiedlony został wraz z całym z zespołem teatru lwowskiego do Katowic i w latach 1945–1947 kontynuował naukę w Studium Dramatycznym działającym przy Teatrze Śląskim. Egzamin aktorski zdał przed Państwową Komisją Egzaminacyjną w Krakowie w 1947 r. Debiutował w 1945 r. rolą Jaśka w Weselu Stanisława Wyspiańskiego.
Po wojnie występował w Teatrze Śląskim w latach 1945–1947 oraz 1948–1967, a także w Teatrach Miejskich w Częstochowie 1947–1948, w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej 1967–1970, w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu 1970–1975, w Teatrze Dramatycznym im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu 1975–1981 i Teatrze Dramatycznym im. J. Szaniawskiego w Płocku 1981–2004. W zespole Teatru Śląskiego zagrał w ponad 60 widowiskach. Najważniejsze role to: Kapitan w Dwóch teatrach J. Szaniawskiego (1947 r.), Andrzej w Tańcu księżniczki L. H. Morstina (1947 r.), Zbigniew w Mazepie J. Słowackiego (1953 r.), Patryk Bombelle w Zaproszeniu do zamku J. Anouila (1956 r.), Hrabia Almaviva w Weselu Figara P. Beaumarchaise’a (1958 r.), Porucznik Proch w Zbrodni i karze F. Dostojewskiego (1959 r.), Mieczysław Szapiro w Czarnej Mańce J. Lutowskiego i J. Waldorffa (1959 r.), Admirał w Żeglarzu J. Szaniawskiego (1960 r.) i Hetman w Weselu S. Wyspiańskiego (1964 r.). Dysponując dobrymi warunkami scenicznymi i tradycyjnymi środkami aktorskiego wyrazu, z powodzeniem grał role amantów, wojskowych, dyplomatów i arystokratów. Początkowo obsadzany w rolach drugoplanowych, największe sukcesy odnosił w wieku dojrzałym.
W Bielsku–Białej grał m.in. Fantazego w Fantazym J. Słowackiego (1968 r.), Wiktora Franza w Cenie A. Millera obok gościnnie występującego Jana Świderskiego (1970 r.) oraz Gońca w Persach Ajschylosa (1972 r.), a we Wrocławiu Ignacego Rzeckiego w Panu Wokulskim B. Prusa (1973 r.). Był już wtedy aktorem cenionym za warsztat, zdyscyplinowanym i użytecznym. Uwagę skupiał oszczędną grą i dbałością o dykcję. W Wałbrzychu z powodzeniem grał m.in. w 1979 r. Kreona w Antygonie J. Anouilha, Rotmistrza w Damach i huzarach A. Fredry, Tezeusza w Fedrze J. Racina. Na 35-lecie pracy scenicznej wystąpił w roli Dyrektora teatru w Dwóch teatrach J. Szaniawskiego i Adama w Przed sklepem jubilera K. Wojtyły (1981 r.). Największe jednak sukcesy odnosił w teatrze płockim, grając m. in. Piłata w Mistrzu i Małgorzacie M. Bułhakowa (1981 r.), za którą w 1984 r. otrzymał od Towarzystwa Przyjaciół Teatru Srebrną Maskę. Z powodzeniem grał następnie Kazimierza Moczarskiego w Rozmowach z katem K. Moczarskiego (1984 r.), Jana Sebastiana Bacha w Kolacji na cztery ręce P. Barza (1986 r.), Rejenta Milczka w Zemście A. Fredry (1989 r.), Jeremiasza w Jeremiaszu K. Wojtyły (1991 r.), Starca w Dziadach A. Mickiewicza (1992 r.), a także z sukcesem w widowisku dla dzieci kreował postać Mateusza w Ani z Zielonego Wzgórza L. M. Montgomery (1994 r.). W tej roli 3 października 2005 r. obchodził jubileusz 60-lecia pracy artystycznej. W kolejnych sezonach zagrał jeszcze m.in. postaci Illa w Wizycie starszej pani F. Dürrenmatta (1996 r.), Dyndalskiego w Zemście A. Fredry (1999 r.), Stańczyka w Weselu S. Wyspiańskiego (2001 r.) i Caithnessa w Makbecie W. Shakespeare’a (2001 r.).
Sporadycznie występował w historycznych widowiskach plenerowych, grając m.in. Józefa Piłsudskiego. Jego filmografia obejmuje kilkanaście pozycji filmowych i seriali telewizyjnych z lat 1963-1987. Oficjalnie na emeryturę przeszedł w 2004 r., po 23 latach pracy artystycznej w Płocku.
Odznaczony: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1995 r.)
Pochowany: na Cmentarzu na Psim Polu (Kiełczowskim) we Wrocławiu..
Bibliografia przedmiotowa
Linert A., Lwowskie wznowienia w pierwszym sezonie Bronisława Dąbrowskiego w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego, [w:] Studia i materiały z dziejów województwa katowickiego w Polsce Ludowej, t. 9, red. H. Rechowicz, Katowice 1975, s. 64-130.
Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego Katowice 1922–1972, Księga pamiątkowa, red. W. Szewczyk, Katowice 1972.
Linert A., Teatr Śląski w latach 1945–1949, Katowice 1979.
Linert A., Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego 1949–1992, Katowice 1998.
Linert A., Teatr Polski w Bielsku-Białej 1945–2000, Bielsko-Biała 2001.
190 lat Teatru Płockiego (1996–2002), red. M. Mokrowiecki, L. Skierski, B. Urbankowski, Płock 2002.
Konarska-Pabiniak B., Teatr w Płocku 1812–2012, Płock 2012.
https://encyklopediateatru.pl/osoby/1888/jerzy-bielecki
https://archiwum.teatrslaski.art.pl/index-cd.html
Autor hasła
Andrzej Linert, [październik 2022 r.]