Jarosław Kuryłowicz

ur. 16.04.1905 r. we Lwowie, zm. 25.07.1990 r. we Wrocławiu – inżynier elektryk, profesor Politechniki Wrocławskiej, jeden z nielicznych metrologów elektryków specjalizujących się w dziedzinie pomiarów magnetycznych.

Imię i nazwisko	Jarosław Kuryłowicz
Data i miejsce urodzenia	16.04.1905, Lwów
Data i miejsce śmierci	25.07.1990, Wrocław
Zawód	inżynier elektryk, pracownik akademicki

Pochodził z inteligenckiej lwowskiej rodziny. Syn Romana i Florentyny z domu Klaczyńskiej. Miał dwóch braci: Włodzimierza, biochemika, oraz Jerzego, wybitnego językoznawcę. Ukończył Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie, po czym rozpoczął studia na Oddziale Elektrotechnicznym Politechniki Lwowskiej, w 1936 r. uzyskując dyplom inżyniera elektryka. W trakcie studiów, w latach 1932–1935 był asystentem prof. Włodzimierza Krukowskiego w kierowanym przez niego Laboratorium Elektrotechnicznym.

Po studiach do 1939 r. pracował na Poczcie Polskiej (obsługującej wtedy telegrafy i telefony) jako referendarz. W okresie sowieckiej okupacji Lwowa pracował w Politechnicznym Instytucie (byłej Politechnice) jako konstruktor elektrycznych przyrządów pomiarowych, a w czasie niemieckiej okupacji w Dyrekcji Kolei jako pomiarowiec w dziale kablowym. Bezpośrednio po wojnie na krótko był kierownikiem Gimnazjum i Liceum w Muszynie.

W sierpniu 1945 r. trafił do Wrocławia, gdzie zatrudniono go jako kierownika Wydziału Liczników w Elektrowni Miejskiej. W 1947 r. zrezygnował z tej pracy, przenosząc się na stanowisko adiunkta w Wydziale Elektrycznym Politechniki Wrocławskiej, w Katedrze Techniki Wysokich Napięć, a także w odrębnej instytucji przemysłowo-naukowej jakim był Oddział we Wrocławiu Instytutu Elektrotechniki (z siedzibą w Warszawie), gdzie był samodzielnym pracownikiem naukowym i kierownikiem Zakładu Materiałoznawstwa Elektrycznego, prowadząc tam badania naukowe do 1962 r. W 1953 r. został zastępcą profesora w Politechnice Wrocławskiej, prowadził tam badania i wykłady z miernictwa magnetycznego i precyzyjnego oraz technologii materiałów oporowych i magnetycznych. Opublikowane prace, książka Miernictwo elektryczne ogólne dla potrzeb telekomunikacji z 1951 r. (z A. Jellonkiem i Z. Sicińskim), a także artykuły, w tym szczególnie Metoda kompensacyjno-różnicowa do pomiaru oporności („Archiwum Elektrotechniki” z 1953 r.) stały się podstawą przyznania mu stanowiska docenta w 1957 r. W 1960 r. objął, po prof. Idaszewskim, kierownictwo Katedry Pomiarów Elektrycznych, pełnił też funkcję prodziekana ds. nauki. Z jego inicjatywy powołano na Wydziale specjalność miernictwo elektryczne. W 1962 r. opublikował ważną pozycję pt. Badania materiałów magnetycznych, która odegrała ważną rolę kształceniu specjalistów z tej dziedziny. Z jego inicjatywy powstało Laboratorium Miernictwa Magnetycznego w Katedrze. Wprowadził wówczas do dydaktyki wykłady z miernictwa magnetycznego oraz z badania materiałów magnetycznych. W 1964 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. W 1968 r. wspólnie z A. Jellonkiem był organizatorem Instytutu Metrologii Elektrycznej w Politechnice, gdzie objął stanowisko zastępcy dyrektora i kierownika Zakładu Pomiarów Precyzyjnych. Był promotorem 14 prac doktorskich i recenzentem 5 rozpraw habilitacyjnych. Kierował licznymi pracami badawczymi i konstrukcyjnymi specjalistycznej aparatury pomiarowej dla przemysłu oraz instytucji naukowych.

W 1973 r. przeszedł na emeryturę. Za działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną został wyróżniony licznymi odznaczeniami. Był członkiem Stowarzyszenia Elektryków Polskich oraz Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej.

Bibliografia podmiotowa

Książki

Poradnik materiałoznawstwa elektrycznego. Pomiary magnetyczne, PWT, Warszawa 1959

Badania materiałów magnetycznych, WNT, Warszawa 1962; Wybrany działy precyzyjnego miernictwa elektrycznego, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1971

Artykuły

Badanie własności magnetycznych odlewów kadłubów maszyn elektrycznych trakcyjnych, „Zeszyty Naukowe Politechniki Wrocławskiej, Elektryka” 1968, z. 33, s. 3-15 (wraz z J. Kolasą, J. Nowakiem).

Sonda permalojowa w zastosowaniu do badań materiałów magnetycznych, „Pomiary, Automatyka, Kontrola” 1957, z. 1, s. 2-5.

Pomiar przenikalności materiałów słabomagnetycznych, „Wiadomości Elektrotechniczne” 1956, nr 8, s. 182-185.

Metoda kompensacyjno-różnicowa pomiaru oporności, „Archiwum Elektrotechniki” 1953, t. 2, z. 3-4, s. 191-204.

Bibliografia przedmiotowa

Z. Orzeszkowski, KURYŁOWICZ Jarosław (1905–1990), [w:] Słownik biograficzny zasłużonych elektryków wrocławskich, t. 1, Wrocław 1997, s. 49-50.

D. Koczela, J. Kolasa, Z. Nawrocki, Jarosław Stefan Kuryłowicz (1905–1990), [w:] Polacy zasłużeni dla elektryki: Początki elektrotechnicznego szkolnictwa wyższego, pionierzy elektryki, red. J. Hickiewicz, Warszawa-Gliwice-Opole 2009, s. 337-342.

M. Burak, P. Pregiel, Tytularni profesorowie Politechniki Wrocławskiej 1945–2015, Wrocław 2015, s. 59.

Z. Orzeszkowski, KURYŁOWICZ Jarosław, [w:] Słownik biograficzny techników polskich, t. 28, Warszawa 2020, s. 105-106.

Autor hasła

Piotr Rataj, Jerzy Hickiewicz