Janina Tuszkiewiczowa

wł. Tuszkiewicz-Ostern Janina, ur. 10.04.1904 w Rohatynie, woj. stanisławowskie, obecnie Ukraina, zm. 11.11.1987 r. we Wrocławiu - bibliotekarka, kierowniczka Kancelarii Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego.

Imię i nazwisko	Janina Tuszkiewiczowa
Data i miejsce urodzenia	10.04.1904, Rohatyn
Data i miejsce śmierci	11.11.1987, Wrocław
Zawód	bibliotekarka, pracownik administracji

W 1923 r. ukończyła Państwowe Gimnazjum Królowej Jadwigi we Lwowie. W tym samym roku rozpoczęła studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza. Początkowo studiowała na Wydziale Prawa i Historii a następnie na Wydziale Filozoficznym. W 1929 r. przerwała studia, wyszła za mąż za lekarza medycyny Pawła Ostena i opiekowała się dzieckiem. W 1943 r. jej mąż został zastrzelony przez Niemców. Z obawy przed represjami ze względu na działalność w podziemiu niepodległościowym na terenie Lwowa wyjechała do Warszawy. Tam pracowała w Farmaceutycznej Spółce Samorządu Terytorialnego.

Po kapitulacji Powstania Warszawskiego zamieszkała w Częstochowie a następnie wróciła do Lwowa, gdzie w jednym z klasztorów ukrywała się jej córka. W kwietniu 1945 r. wraz z pierwszym transportem naukowym pracowników lwowskich uczelni trafiła do Krakowa. Tam zgłosiła się do grupy Naukowo-Kulturalnej organizowanej przez prof. S. Kulczyńskiego.

Zamieszkała we Wrocławiu. Początkowo na Karłowicach, później w bezpieczniejszych rejonach Klinik Uniwersytetu Wrocławskiego. Była odpowiedzialna za aprowizację i przygotowanie żywności dla mieszkających na Klinikach naukowców. Została również pierwszą kierowniczką Hotelu “Mirus” (ul. Pasteura 10), oferującego pokoje gościnne dla naukowców. Od jesieni 1945 r. organizowała pracę sekretariatu Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego, następnie objęła posadę Kierowniczki Kancelarii, także w latach rządów kilku kolejnych Rektorów. We wrześniu 1951 r. objęła posadę w Ogrodzie Botanicznym. Po krótkim epizodzie pracy w laboratorium powierzono jej zadanie zorganizowania biblioteki Instytutu Botaniki. Była również zaangażowana w działalność kulturalną i społeczną: prowadziła akcje humanitarne w ramach Komitetu Pomocy Repatriantom (pomoc medyczna i prawna) oraz zakładała Klub Inteligencji Katolickiej we Wrocławiu. Znała biegle język niemiecki, francuski i angielski.

Zmarła 11 listopada 1987 r. Jest pochowana na cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu (ul. Odona Bujwida), we wspólnym grobie z prof. Edwardem Płażkiem, prof. Zofią Skrowaczewską oraz swoją córką Krystyną.

Bibliografia przedmiotowa

Uniwersytet Wrocławski w latach 1945 - 1970. Księga Jubileuszowa, red. W. Floryan, Wrocław 1970

K. Jasińska, Kobieca twarz uczelni - pionierki, cz. 1, w: Przegląd Uniwersytecki nr 1/206, 2015 r.

K. Jasińska, W ogniu i gruzach. Uniwersytet Wrocławski w latach 1945 - 1946. Inne spojrzenie, Wrocław 2020

Słownik pracowników książki polskiej. Suplement IV, red. M. Rzadkowolska, Warszawa 2016

J. Tuszkiewiczowa, “Jak żywiłam pionierów”, w: Wspomnienia wrocławskich pionierów, red. W. Suleja, Wrocław 2001

Autor hasła

Joanna Hytrek-Hryciuk