Janina Pilichowska

z domu Diug, ps. „Weneda”, ur. 15.06.1913 r. w Drohobyczu (obecnie Ukraina), zm. 15.04.2006 r. w Brzegu – żołnierz AK, nauczycielka.

Imię i nazwisko	Janina Wanda Pilichowska
Data i miejsce urodzenia	15.06.1913, Drohobycz
Data i miejsce śmierci	15.04.2006, Brzeg
Zawód	wojskowy, nauczycielka

Janina Wanda Pilichowska z d. Diug była córką Franciszka i Katarzyny z d. Łobos. Po ukończeniu szkoły podstawowej i 3 – letniej szkoły handlowej w Drohobyczu, uczęszczała do Państwowego Liceum Ekonomicznego we Lwowie. W 1938 r. zdała egzamin maturalny i rozpoczęła studia w Akademii Handlu Zagranicznego we Lwowie. Pracowała wówczas na stanowisku nauczycielki praktykantki w Gimnazjum Kupieckim w Drohobyczu. II wojna światowa, przeszkodziła jej w ukończeniu studiów. W czasie okupacji sowieckiej szkoły polskie zostały rozwiązane. Kiedy Niemcy wkroczyli do Drohobycza w 1941 r. otworzyli szkołę handlową z polskim językiem wykładowym. Janina Diuk pracowała tam jako nauczycielka przedmiotów handlowych.

W 1942 r. wstąpiła do podziemnych struktur Armii Krajowej (AK). Przysięgę w Borysławiu przyjął od niej ppłk Władysław Mróz ps. Wiktor, nadając jej pseudonim „Weneda”. Pełniła funkcję łączniczki i kolporterki tajnych czasopism na obszarze „Dniestr” Inspektoratu Drohobyckiego, obejmującego tereny Borysławia, Stryja i Drohobycza. Głównym Inspektorem oddziału był kpt. Władysław Fuglewicz ps. „Szron”. Poza przenoszeniem i przewożeniem tajnych meldunków do zadań J. D. przed rozpoczęciem akcji ”Burza”, należało gromadzenie materiałów biurowych oraz książek patriotycznych.

Za przynależność do AK została zatrzymana, najpierw osadzona w więzieniu w Drohobyczu, a wiosną 1945 r. przewieziona do łagru w Kamieńsku k. Rostowa. 24 grudnia 1945 r. została zwolniona, ponieważ jej rodzina podpisała zgodę na wyjazd do Polski. W grudniu 1945 r. znalazła się w granicach nowej Polski. 3 maja 1946 r. rodzina przymusowo została przesiedlona na Dolny Śląsk, do Brzegu. We wrześniu tego roku znalazła zatrudnienie na stanowisku nauczycielki w Liceum Ekonomicznym we Wrocławiu. Po podjęciu pracy, kontynuowała rozpoczęte we Lwowie studia wyższe. Dyplom z zakresu ekonomii i pedagogiki uzyskała w Akademii Handlu Zagranicznego we Wrocławiu w 1949 r. Ponieważ nie wyraziła zgody na wstąpienie do PZPR, w 1951 r. została zwolniona z pracy. Prawie przez rok była bezrobotna. Dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności znalazła zatrudnienie w Zakładzie Wychowawczym w Otwocku Wielkim k. Warszawy. Pracowała tam przez 2 lata. W związku z “odwilżą polityczną” w 1954 r. wróciła do Brzegu, gdzie została przywrócona do pracy w Liceum Ekonomicznym. Pracowała tam do 1966 r. Później, aż do przejścia na emeryturę w roku 1971 pracowała w Zawodowej Szkole Budowlanej w Brzegu.

W roku 1969 zawarła związek małżeński z Mieczysławem Pilichowskim pochodzącym z Sambora.

Odznaczona: Krzyżem AK, medalem Wojska Polskiego, Medalem Rzeczypospolitej za akcję „Burza”, Krzyżem Weterana AK, Odznaką 11 Karpackiej Dywizji AK i Krzyżem Partyzanckim 1939-1945.

W 1980 r. ujawniła, że była w Armii Krajowej.

W lipcu 2003 r. decyzją Ministra Obrony Narodowej J. Diug-Pilichowska została mianowana porucznikiem Wojska Polskiego.

Pochowana w Brzegu.

Bibliografia podmiotowa

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”, „Kurier Brzeski” 1995, nr 5 (35) 16-22.02, s. 12.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”, „Kurier Brzeski” 1995, nr 6 (36) 23.02-01.03, s. 8.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”, „Kurier Brzeski” 1995, nr 7 (37) 02-08.03, s. 12.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”, „Kurier Brzeski” 1995, nr 8 (38) 09-16.03, s. 8.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”, „Kurier Brzeski” 1995, nr 9 (39) 16-22.03, s. 8.

Pilichowska J., Ze wspomnien “Wenedy”, „Kurier Brzeski” 1995, nr 10 (40) 23-30.03, s. 12.

Pilichowska J., Ze wsponnień “Wenedy”. „Kurier Brzeski” 1995, nr 11 (41) 30.03-06.04, s. 12.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”. „Kurier Brzeski” 1995, nr 12 (42) 06.-12.04, s. 12.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”, „Kurier Brzeski” 1995, nr 14 (44) 27.04-02.05, s. 5.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”. „Kurier Brzeski” 1995, nr 15 (45) 03-11.05, s. 11.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”, „Kurier Brzeski” 1995, nr 16 (46) 11-17.05, s. 10.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy” , Kurier Brzeski” 1995, nr 18 (48) 25-31.05, s. 11.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”, „Kurier Brzeski” 1995, nr 19 (49) 01-07.06, s. 11.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”, „Kurier Brzeski” 1995, nr20 (50) 08-15.06, s. 15.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”, „Kurier Brzeski” 1995, nr 21 (51) 15-21.06, s. 14.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”, „Kurier Brzeski” 1995, nr 22 (52) 22-28.06, s. 11.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”, „Kurier Brzeski” 1995, nr 23 (53) 29.06-05.07, s. 11.

Pilichowska J., Ze wspomnień “Wenedy”, „Kurier Brzeski” 1995, nr27(57) 29.07-02.08, s. 10 (koniec).

Pilichowska J., Bruno Schulz- jakim go pamiętam, „Kurier Brzeski” 1995, nr 20(50) 08-15.06, s. 6.

Wspomnienia Janiny Diug -Pilichowskiej “O niepodległą”, https://kurierplus.pl/downloads/4990/, dostęp; wrzesień 2023 r.

Bibliografia przedmiotowa

Orczykowski M. OFM/ CAP, Tak się zaczęło, „Biuletyn Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Drohobyckiej” 1989 , s. 7-13.

https://kurierplus.pl/2020/04/02/brzezanie-por-janina-pilichowska/, dostęp: wrzesień 2023 r.

Lenkiewicz A., Polacy na przełomie XX i XXI w. t.4, Wrocław 2004.

https://armiakrajowa-lagiernicy.pl/baza-zolnierzy-lagiernikow/entry/3858/, dostęp: wrzesień 2023 r.

Autor hasła

Wiktor Krzewicki