Józef Baraniuk

Z Kresowianie na Śląsku
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

ur. 13.03.1907 r. w Kołomyi, woj. stanisławowskie (obecnie Ukraina), zm. 16.03.1963 r. w Zabrzu - nauczyciel.

Imię i nazwisko Józef Baraniuk
Data i miejsce urodzenia 13.03.1907, Kołomyja
Data i miejsce śmierci 16.03.1963, Zabrze
Zawód nauczyciel

W latach 1918-1927 uczęszczał do Gimnazjum im. Króla Kazimierza Jagiellończyka w Kołomyi. Rozpoczął studia w zakresie filologii niemieckiej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, lecz musiał je przerwać z powodu problemów finansowych. Potem kontynuował naukę na Wydziale Filozoficznym UJ w Krakowie i tam w 1931 r. otrzymał dyplom magistra filozofii w zakresie filologii niemieckiej. Po studiach odbył praktykę nauczycielską w Państwowym Koedukacyjnym Gimnazjum im. K. Ujejskiego w Kamionce Strumiłowej, następnie w Państwowym Gimnazjum im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego w Żółkwi. Przed wybuchem II wojny światowej nauczał języka niemieckiego w gimnazjum, w którym wcześniej zdał maturę. Podczas kampanii wrześniowej 1939 r., jako żołnierz dostał się do niewoli sowieckiej, z której uciekł. Powrócił do pracy w szkole i nauczał języka niemieckiego i geografii w Szkole Średniej nr 3 w Kołomyi. Podczas okupacji niemieckiej pracował w szkole z ukraińskim językiem nauczania. Już w marcu 1944 r. wyjechał ze swoją córką do Krakowa, gdzie wcześniej zamieszkała jego żona. W lipcu 1945 r. udał się wraz z rodziną do Prudnika na Śląsku Opolskim. Tam władze oświatowe poleciły mu  zorganizować gimnazjum w Białej, pow. prudnicki, lecz nie powiodło się to z powodu braku uczniów. 7 września 1945 r. pierwszy dyrektor Państwowego Gimnazjum i Liceum Męskiego w Prudniku, dr Jerzy Królikowski, powierzył mu obowiązki dyrektora tej szkoły i sam wyjechał. J. Baraniuk musiał zorganizować dla tej szkoły nauczycieli, sprzęt i internat, który urządzono w domu przeznaczonym dla dyrektora. Jego wychowankowie po latach twierdzili, że starał się chronić przed problemami ze strony władz komunistycznych uczniów należących do powojennych organizacji niepodległościowych. Był wymagający i surowy, lecz sprawiedliwy i ceniony przez młodzież. Ponieważ niektórzy nauczyciele nie uznawali go za dyrektora (nadal pełnił on tylko obowiązki zwierzchnika szkoły), w sierpniu 1947 r. zrzekł się tej funkcji i przeszedł do pracy jako nauczyciel w prudnickim Państwowym Gimnazjum i Liceum Żeńskim. Po połączeniu go z gimnazjum męskim i utworzeniu jedenastoletniej Państwowej Szkoły Koedukacyjnej Ogólnokształcącej Stopnia Licealnego (dzisiejsze I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza), 1 września 1949 r. podjął w niej pracę nauczycielską. Zmniejszyła się jednak jego aktywność i pojawiły się problemy zdrowotne. Zmarł w Klinice Akademii Medycznej w Zabrzu.

Spoczął na cmentarzu w Prudniku.

Do uczniów i wychowanków T. Baraniuka należał m.in. Tadeusz Kukiz.

Bibliografia przedmiotowa

Kukiz T., Dyrektor Józef Baraniuk, „Ziemia Prudnicka” Rocznik 2005, s. 168-170.

Skarbek P., Początki szkolnictwa średniego na ziemi prudnickiej i jego organizatorzy (1945-1947), „Ziemia Prudnicka” Rocznik 2002, s. 60.

www.ס.pisz.pl/I_Liceum_Ogólnokształcące_im._Adama_Mickiewicza_w_Prudniku [dostęp: sierpień 2023 r.].

Autor hasła

Katarzyna Maler