Helena Turek

siostra Maria Cecylia, ur. 22.04.1913 w Zabłociu, pow. Cieszyn (parafia Strumień), zm. 23.04.1984 w Strumieniu - siostra zakonna ze Zgromadzenia Sióstr Szkolnych de Notre Dame, nauczycielka, malarz, muzyk.

Imię i nazwisko	Helena Turek
Data i miejsce urodzenia	22.04.1913, Zabłocie
Data i miejsce śmierci	23.04.1984, Strumień
Zawód	siostra zakonna, nauczycielka, malarz, muzyk

Helena Turek urodziła się jako pierwsze dziecko w pobożnej rodzinie Józefa i Joanny z domu Grelowska.

Miała trzy siostry (dwie młodsze były bliźniaczkami, po kilku latach urodził się jeszcze brat, który wkrótce umarł). Ojciec pracował jako starszy torowy na PKP w Dziedzicach. W 1921 r. rodzina przeprowadziła się do Czechowic, gdzie Helena uczęszczała do szkoły podstawowej i wydziałowej oraz rozwijała życie sakramentalne. Od dzieciństwa kochała muzykę i malarstwo. Matka niemal każdego roku pielgrzymowała z dziećmi na Jasną Górę, co w małej Helenie zaowocowało wielką czcią i miłością do NMP Królowej Polski oraz wykrystalizowaniem powołania zakonnego.

W sierpniu 1927 r. wstąpiła do kandydatury Zgromadzenia SSND w Tłumaczu i tam uczęszczała do Prywatnego Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego prowadzonego przez Zgromadzenie. Po maturze. W 1932 r. podjęła pracę w szkole powszechnej we Lwowie. W latach 1932-1935 uczęszcza na Kurs Nauczycielski przy Konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego wieńcząc go egzaminem przed Państwową Komisją Egzaminacyjną z muzyki i śpiewu jako przedmiotu nauczania w szkołach ogólnokształcących i seminariach nauczycielskich. Grała na fortepianie i na skrzypcach. W 1936 r., po rocznym nowicjacie, złożyła śluby zakonne, po czym wróciła do nauczania w szkole, prowadziła lekcje śpiewu i chór szkolny. Angażowała uczennice w przygotowaniu audycji muzycznych przewidzianych programem ministerialnym. Chór występował wtedy z odpowiednio przygotowanym repertuarem. W roku szkolnym 1938/39 opracowała osiem audycji muzycznych dla gimnazjum i liceum. Chór wystąpił także w radio lwowskim.

W szkole istniało również Koło Szkolne Ligi Obrony Przeciwlotniczej i Gazowej (LOPP). S. M. Cecylia Turek uzyskała kwalifikacje do prowadzenia kursów obrony przeciwgazowej dla uczennic. Poza pracą w szkole popołudniami pomagała także w internacie. Nieustannie się dokształcała, np. w czasie wakacji 1939 r. uczestniczyła w 5-tygodniowym Kursie Rysunkowo-Malarskim.

Po wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 r. siostry, przebrane w świecki strój, mogły uczyć do lutego 1940 r., kiedy to władze rosyjsko-ukraińskie wyrzuciły je zarówno ze szkoły, jak również z ich klasztoru. Na przełomie roku 1940/1941 udało jej się zapisać do szkoły muzycznej na kurs gry na organach, gdzie w wyniku bardzo dobrych osiągnięć uzyskała stypendium. Po wkroczeniu Niemców do Lwowa pracowała jako pomoc domowa, równocześnie razem z S. Heleną Gałan korzystała z lekcji malarstwa u artysty Stanisława Batowskiego (1866-1946). W tym czasie zetknęła się z Krucjatą Eucharystyczną Dzieci przy kościele ojców Bernardynów. W latach 1942-1945 zaangażowała się w prowadzenie chóru dziecięcego w tej Krucjacie oraz przy parafii Księży Misjonarzy jak również w tej samej parafii chóru młodzieżowego przy Sodalicji Mariańskiej. Była to również praca wychowawcza, ponieważ do chóru garnęły się dzieci i młodzież bardziej świadome i odważne. „Służyła im całą duszą i pomagała rozpalić miłość Bożą w sercach dzieci i młodzieży, służąc im swoimi umiejętnościami”. W mrocznych latach okupacji taka działalność była zabroniona, ale S. Cecylia wkładała całe serce, by „podnosić ducha w narodzie!” Ponadto uczyła młodzież na tajnych kompletach zorganizowanych przez ks. Rudolfa Opackiego dyrektora Gimnazjum SSND przed wojną.

Dnia 25.07.1943 r. w grupie 8 sióstr wywodzących się z pięciu roczników złożyła śluby wieczyste. Na tę uroczystość przybyli członkowie Krucjat i Sodalicja Mariańska w strojach i ze sztandarami. Pięknym śpiewem uświetnili tę uroczystą chwilę, jaka miała miejsce w małej kaplicy zakonnej przy ul. Ochronek 8. we Lwowie.

W wrześniu 1945 r., po dwóch tygodniach podróży, w odkrytych wagonach, S. Cecylia wraz z innymi siostrami przybyła do Bielska na Śląsk. W sierpniu 1946 r. przełożeni skierowali ją do Świebodzic. Dom zakonny zabrany przez władze sowieckie na szpital, został po zdewastowaniu i ograbieniu zwrócony siostrom. Wkrótce przywieziono do tego domu gromadkę sierot. S. Cecylia była kierowniczką powstałego Domu Dziecka oraz wychowawczynią. Brak środków do życia, żywności i wyposażenia zmuszał siostry do kwestowania po okolicznych wioskach. Z Inspektoratu Szkolnego S. Cecylia otrzymała etat na nauczanie religii w dwóch szkołach, gdzie były również bardzo trudne warunki pracy. W parafii założyła Krucjatę Eucharystyczną oraz Kółko Ministrantów, którym się również opiekowała. Krucjata cieszyła się ogromnym zainteresowaniem dzieci i prężnie się rozwijała. W ciągu roku przygotowywała kilka akademii religijno-patriotycznych, których scenariusz sama układała. W łonie Krucjaty wyrosły dwa powołania kapłańskie. W 1949 r. decyzją władz państwowych Krucjata została rozwiązana. W marcu 1949 r. S. Cecylia została aresztowana, ale po 24 godzinach wypuszczono ją z siedziby UB w Świdnicy. S. Cecylia uczyła religii w szkołach ponad 8 lat, po czym została zwolniona przez władze państwowe.

W 1955 r. decyzją władz państwowych Dom Dziecka zamieniono na Dom Pomocy Społecznej dla dzieci głęboko upośledzonych „Caritas”, które S. Cecylia przyjęła całym sercem.

W 1958 r. została przełożoną wspólnoty w Świebodzicach. W jesieni tegoż roku uczestniczyła w Pierwszym Polskim Kongresie Muzyki Gregoriańskiej na Jasnej Górze. W roku 1959/60 pogłębiała swą wiedzę w Międzyzakonnym Studium Społeczno-Prawnym na KUL w Lublinie. W 1964 r. złożyła egzamin pedagogiczny na wychowawcę placówek wychowawczo-opiekuńczych i specjalnych w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej (PIPS) w Warszawie. W 1964 r. została przeniesiona do Domaszkowa (Kotlina Kłodzka), gdzie objęła obowiązki kierowniczki Zakładu Wychowawczego.

W latach 1966-1970 została kierowniczką Zakładu Specjalnego w Strumieniu. W tym czasie uczęszczała na Kurs Dokształcenia Plastycznego (Kurs sztuki sakralnej) przy Kurii Diecezjalnej w Katowicach. Gdy w 1970 r. Zgromadzenie otwarło pierwszy dom na Kielecczyźnie, S. Cecylia dobrowolnie zgłosiła się do pracy jako pionierka w trudnych warunkach. Będąc katechetką chodziła pieszo do punktów oddalonych od parafii, ponadto była też organistką w Chełmcach. W 1974 r. wróciła do Świebodzic, gdzie została przełożoną oraz katechetką w kościele parafialnym. W 1981 r. przybyła do Opola, gdzie uczyła religii w parafii Najśw. Serca Pana Jezusa. W następnym roku podjęła jeszcze katechizację w Strumieniu.

S. Cecylia zawsze wierna i sumienna, niezwykle ofiarna i dyspozycyjna, pełna gorliwości spalała się w pracy jako nauczycielka, katechetka, wychowawczyni, organistka, kierowniczka Domów dla Dzieci i oddana siostrom przełożona. Odznaczała się głębokim kultem Matki Bożej. Uroczyście obchodziła święta Maryjne, urządzała akademie ku jej czci i przygotowywała piękne dekoracje. Na Tysiąclecie Chrztu Polski namalowała 100 obrazów Matki Boskiej Częstochowskiej do różnych kościołów i kaplic. Obecność Boga odkrywała w codziennych prostych sprawach.

Zmarła 23.04.1984 r. w Strumieniu, a pogrzeb był istną manifestacją wdzięczności i czci dla Zmarłej ze strony duchowieństwa, współsióstr, byłych wychowanków oraz licznie zgromadzonych wiernych.

Została pochowana na cmentarzu w Strumieniu.

Bibliografia przedmiotowa

Akta zmarłych Sióstr, S. Cecylia Turek, 702. Archiwum Prowincjalne Sióstr Szkolnych de Notre Dame w Opolu.

Autor hasła

Danuta Socha