Helena Foksa
inaczej Fuchs, Füchs, siostra Alfonsa, ur. 7.07.1890 r. we Lwowie, zm. 15.01.1972 r. w Przemyślu – siostra zakonna w Zgromadzeniu Sióstr Opatrzności Bożej, krawcowa, nauczycielka i instruktorka na kursach kroju i szycia, animatorka stowarzyszeń katolickich.
| Imię i nazwisko | Helena Foksa |
| Data i miejsce urodzenia | 7.07.1890, Lwów |
| Data i miejsce śmierci | 15.01.1972, Przemyśl |
| Zawód | siostra zakonna, krawcowa, nauczycielka i instruktorka na kursach kroju i szycia, animatorka stowarzyszeń katolickich |
Helena s. Alfonsa Foksa była córką Tomasza Foksa (Fuchs, Füchs) i Agaty z Górnickich. Została ochrzczona w kościele św. Mikołaja we Lwowie. Uczęszczała do siedmioklasowej szkoły św. Onufrego we Lwowie. Następnie ukończyła czteroletni kurs kroju i szycia w lwowskim klasztorze Sióstr Sacre-Couer. Wiedzę w zakresie krawiectwa poszerzyła dodatkowo na kursach zawodowych organizowanych przez Patronat Krajowy we Lwowie.
H.s.A.F. wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej we Lwowie 20.07.1929 r. i już po kilku dniach podjęła pracę w pracowni krawieckiej funkcjonującej w Zakładzie św. Teresy we Lwowie. Była w niej zatrudniona przez dwa i pół roku, najpierw jako kandydatka (postulantka), a od 8.12.1929 r., kiedy została obleczona i rozpoczęła nowicjat, jako nowicjuszka. W czasie egzaminu kanonicznego przed obłóczynami na pytanie: „Dlaczego wstąpiłaś do tego Zgromadzenia?”, odpowiedziała: „Bo mię tu pociągnęła praca nad biednymi dziećmi, bym doskonale spełniała wolę Bożą i z Nim ściśle się złączyła”. Już na początku drogi zakonnej twierdziła, iż: „Jako zakonnica mam siebie i drugich uświęcać”. H.s.A.F. czasowe śluby zakonne złożyła 8.12.1931 r. we Lwowie. Ze względu na to, iż była instruktorką w Krajowym Patronacie we Lwowie, została wysłana jako instruktorka krawiectwa do szkoły gospodarczej zawodowej prowadzonej przez Siostry Opatrzności w Dubnie. H.s.A.F. pracowała tam od 5.01.1932 r. do 29.11.1932 r. Następnie przez ponad rok pracowała w pracowni krawieckiej w Lackiem Małem, pow. Złoczów, gdzie szyła oraz była nauczycielką krawiectwa w zasadniczej szkole zawodowej prowadzonej przez Siostry Opatrzności Bożej w Zakładzie Wychowawczo-Poprawczym dla Dziewcząt fundowanym przez Zuzannę ze Strzęboszów Ożarowską. Od 6.12.1933 r. do 25.11.1935 r. H.s.A.F. pracowała w pralni i infirmerii we Lwowie. Następnie została przeniesiona do Rodatycz, gdzie przez rok była kucharką. Z Rodatycz wyjechała do Łąki k. Rzeszowa 23.11.1936 r. W sierocińcu w Łące była krawcową przez ok. 10 lat. Następnie około 12 lat – do 1958 r. – pracowała w szwalni w Bytomiu jako krawcowa i nauczycielka krawiectwa w Zakładzie Wychowawczo-Poprawczym prowadzonym przez Zgromadzenie Sióstr Opatrzności Bożej.
W 1958 r. wyjechała na emeryturę do Żelechowa, gdzie przebywała do września 1968 r. Następnie została przeniesiona do domu zakonnego w Przemyślu, gdzie przebywała do śmierci. Ze swoimi dawnymi uczennicami utrzymywała kontakt osobisty lub – po wyjeździe z konkretnej placówki lub po zakończeniu przez dziewczęta kursu krawieckiego – korespondencyjny. Pracując z młodzieżą żeńską w szwalniach i na kursach krawieckich, uwrażliwiała uczennice na sprawy wiary i znaczenie świadectwa życia chrześcijańskiego. Promowała wśród uczennic katolickie stowarzyszenia dziewcząt i kobiet. Z grona dziewcząt, które uczyła, niektóre zgłosiły się do Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej i zostały siostrami zakonnymi. H.s.A.F. dużo wymagała od siebie i od innych. Wśród uczennic propagowała praktykę przyjmowania komunii św. w pierwsze piątki miesiąca. Bardzo ceniła łaskę powołania, którą otrzymała. Mówiąc o powołaniu zakonnym, H.s.A.F. zaznaczała, że Bóg obdarował ją nim
z miłosierdzia Swojego nieskończonego. Często się zastanawiam nad tym, czym się odwdzięczę Bogu za tak wielką łaskę jaką jest powołanie zakonne. Ta sama myśl, że należę do Jezusa, żyję z Nim pod jednym dachem, oddycham jednym powietrzem i mam wspólny cel z Nim, to jest chwała Ojca Niebieskiego i zbawienie dusz, to taka pewność i spokój duszy, że nic nadto nie może być szczęśliwszego i myślę, że i w niebie nic więcej nie otrzymamy.
Siostra Alfonsa powtarzała siostrom i uczennicom: „Jaka modlitwa, takie życie – jakie życie, taka śmierć”.
H.s.A.F. zmarła w Przemyślu 15.01.1972 r. W Zgromadzeniu przeżyła 43 lata. W chwili śmierci miała 81 lat. Pogrzeb odbył się 18.01.1972 r. Została pochowana na Cmentarzu Głównym w Przemyślu.
Bibliografia przedmiotowa
ASOB, Dops, Helena s. Alfonsa Foksa, Życiorys.
korespondencja s. Alfonsy Foksy [w:] Teczka personalna: s. Alfonsa Foksa.
Protokóły Egzaminów Kanonicznych przed obłóczynami, przed profesją czasową i wieczystą od 7 grudnia 1913 r. do 28 czerwca 1958 r.
Bibliografia podmiotowa
ASOB, świadectwo zgonu Helena s. Alfonsa Foksa, wyciąg z aktu zgonu USC Przemyśl, informacja dla sióstr o śmierci i pogrzebie Heleny s. Alfonsy Foksy [w:] Teczka personalna: s. Alfonsa Foksa.
Katalogi Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej.
J. s. S. Moskwa, E. s. M. Albiniak, Dzieje Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej w latach 1945–1988, Przemyśl 1994, rkp.; J. s. S. Moskwa, Zgromadzenie Sióstr Opatrzności Bożej, w: Żeńskie Zgromadzenia Zakonne w Polsce 1939–1947. Studia i materiały do historii chrześcijaństwa w Polsce, kom. red. A. Chruszczewski, K. Dębowska, P. P. Gach, J. Kłoczowski, A. Siewierska, t. VII, Lublin 1994.
J. s. S. Moskwa, J. s. L. Bura, Zgromadzenie Sióstr Opatrzności Bożej, [w:] Życie religijne w Polsce pod okupacją 1939–1945, metropolie wileńska i lwowska, zakony, pod red. Z. Zielińskiego, Katowice 1992.
Zgromadzenie Sióstr Opatrzności Bożej – historia, duchowość, charyzmat, dzieła, red. A. Kasjaniuk, Marki 2019.
Autor hasła
Elżbieta s. Monika Albiniak (CSDP)