Halina Waszkis

ur. 16.12.1931 r. w Wilnie (obecnie Litwa), zm. 23.10.1973 r. we Wrocławiu – polonistka, językoznawca

Imię i nazwisko	Halina Waszkis
Data i miejsce urodzenia	16.12.1931, Wilno
Data i miejsce śmierci	23.10.1973, Wrocław
Zawód	polonistka, językoznawca

Halina Waszkis wychowywała się w średnio zamożnej rodzinie. Była córką Piotra, zawodowego podoficera Wojsk Polskiego i miłośnika muzyki. Od najwcześniejszych lat marzyła o tym, by zostać śpiewaczką. Jej dzieciństwo przypadło na czas okupacji, w pierwszych miesiącach II wojny światowej ojciec został aresztowany przez NKWD, a matka przebywała w szpitalu. Przez kilka miesięcy H.W. wraz z bratem samodzielnie radziła sobie z okupacyjną rzeczywistością.

W latach 1941-1952 była przykuta do gipsowego łóżka z powodu gruźlicy kości, która była następstwem nieszczęśliwego upadku z drzewa podczas zabawy z rówieśnikami. Wileński szpital, w którym przebywała w 1945 r. został ewakuowany do Kamiennej Góry na Dolnym Śląsku. Jej rodzina po II wojnie światowej w ramach przesiedleń przyjechała na Śląsk. Po jedenastu latach kuracji gipsowej i całkowitego unieruchomienia nauczyła się chodzić o kulach.

W czerwcu 1952 r. zdała maturę w Państwowej Ogólnokształcącej Szkole Korespondencyjnej Stopnia Licealnego w Wałbrzychu. W latach 1952-1956 studiowała polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr.). Jej profesorami byli: Stanisław Bąk, Stanisław Rospond, Władysław Floryan, Jan Trzynadlowski, Czesław Hernas, Jerzy Cieślikowski i Stanisław Pietraszko. Pracę magisterską „Lalka” Bolesława Prusa wobec tradycji romantycznej pisała i obroniła u profesora Bogdana Zakrzewskiego. Po studiach pracowała jako asystentka techniczna w Katedrze Języka Polskiego UWr., do jej obowiązków należała opieka nad biblioteką Katedry (1.10.1958-31.08.1961). Od września 1961 r. była zatrudniona jako nauczycielka języka polskiego w kilku szkołach: Prywatnym Liceum Ogólnokształcącym Sióstr Urszulanek we Wrocławiu, szkole sanatoryjnej w Trzebnicy, Studium Nauczycielskim nr 1 we Wrocławiu. Była kompetentnym polonistą, pełnym pasji i zaangażowania. Równocześnie podjęła studia podyplomowe w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1963-1967 odbyła studia doktoranckie w Wyższej szkole Pedagogicznej w Opolu. Rozprawę doktorską Język utworów Juliana Ursyna Niemcewicza pisała pod opieką naukową profesora Stanisława Rosponda. Od 15 listopada 1967 r. pracowała jako starszy asystent w Katedrze Języka Polskiego UWr. W lecie 1968 r. uczestniczyła w intensywnym kursie języka czeskiego zorganizowanych przez Uniwersytet w Pradze. W październiku 1968 r. awansowała na stanowisko adiunkta, od 1 października pracowała w instytucie Filologii Polskiej. W latach 1971-1973 była lektorem języka polskiego na Uniwersytecie Paryskim.

H.W. była utalentowana muzycznie, została obdarzona niezwykłą skalą głosu. Zarówno podczas studiów polonistycznych, jak i po ich ukończeniu uczyła się śpiewu solowego u profesor Franciszki Platówny-Rotter.

Od początku lat siedemdziesiątych coraz częściej przebywała w szpitalach. Przebyta w dzieciństwie gruźlica bardzo osłabiła organizm H.W. i doprowadziła do przedwczesnej śmierci.

Została pochowana na cmentarzu św. Wawrzyńca przy ulicy Bujwida we Wrocławiu.

Bibliografia podmiotowa

Waszkis H., Trzynastozgłoskowiec w „Officina ferraria”, [w:] Roździeńsciana. Studia o Walentym Rozdzieńskim, autorze „Officina ferraria” z 1612 r., Wrocław 1965, s. 259-260.

Waszkis H., O końcowe -y w narzędniku liczby mnogiej rzeczowników w języku utworów J. U. Niemcewicza, „Rozprawy Komisji Językowej WTN” 1966, t. 6, 115-123.

Waszkis H., Język utworów Juliana Ursyna Niemcewicza. Fonetyka i fleksja, „Rozprawy Komisji Językowej WTN” 1973, t. 9, s. 171-215.

Waszkis H., O gwarze aktorskiej, uzup. Z. Małynicz, „Poradnik Językowy” 1973, z. 3, s. 144-149.

Bibliografia przedmiotowa

Starnawski J., Waszkis Halina, [w:] Słownik badaczy literatury polskiej, red. J. Ziomek, T. 10, Łódź 2009, s. 277.

Żarski W., Halina Waszkis (16.12.1931 – 23.10.1973), [w:] Księga wspomnień. O zmarłych pracownikach powojennej polonistyki wrocławskiej, red. M. Ursela, Wrocław 2002, s. 77-80.

Autor hasła

Marta Kasprowska-Jarczyk [maj 2023]