Gabriel Wejsflog

ur. 5.03.1908 r. w Baku (obecnie Azerbejdżan), zm. 2.01.1992 r. w Katowicach – lekarz chirurg ortopeda, traumatolog.

Imię i nazwisko	Gabriel Wejsflog
Data i miejsce urodzenia	5.03.1908, Baku
Data i miejsce śmierci	2.01.1992, Katowice
Zawód	lekarz chirurg ortopeda, traumatolog

Gabriel Wejsflog był synem Zygmunta, polskiego inżyniera przemysłu naftowego oraz Józefiny z Piotrowskich. Miał brata Stanisława i dwie siostry: Helenę i Marię. Szkołę powszechną i początkowe klasy gimnazjum ukończył w Baku. Podczas I wojny światowej rodzinę spotkały traumatyczne przeżycia. Turcy, którzy zajęli Baku mordowali ludność ormiańską oraz polską. Kiedy miasto zajęli Rosjanie zaczęły się łapanki Polaków i ich wywozy do obozów. Zygmunt Wejsflog w obawie o własne życie musiał się ukrywać, młody Gabriel zarabiał na rodzinę sprzedając na ulicach wodę i ziarno słonecznika. Później został gońcem na poczcie. W 1920 r. rodzina uzyskała zgodę na powrót do Polski. Podróż trwała 27 dni, a po jej zakończeniu i przejściu kwarantanny Wejsflogowie zamieszkali w lotniczych hangarach w pobliżu Cmentarza Powązkowskiego w Warszawie. Dzięki pomocy kolegi ojca z Baku rodzina w 1923 r. zamieszkali w Zdołbunowie w województwie wołyńskim.

G.W. w 1927 r. uzyskał świadectwo dojrzałości. W latach 1928-1934 studiował medycynę na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza (UJK) we Lwowie. 12 czerwca 1934 r. uzyskał dyplom lekarza. Po studiach odbył dwuletnią praktykę lekarską w Szpitalu Ubezpieczalni Społecznej w Szczercu koło Lwowa. W 1932 ożenił się z poznaną w czasie praktyki Heleną Styraniec, mieli syna Andrzeja (ur. 1938). Pracował w Szpitalu Ubezpieczalni Społecznej we Lwowie u profesora Adama Grucy oraz w Szczercu k. Lwowa. W latach 1938-1939 odbywał praktykę chirurgiczną w Klinice Chirurgicznej UJK u prof. T. Ostrowskiego. Po inwazji sowieckiej na Lwów, został zatrudniony w utworzonej przez nowe władze Poliklinice w Szczercu, gdzie prowadził ambulatorium chirurgiczne. Po wkroczenie wojsk niemieckich na teren Zachodniej Ukrainy przeniósł się z rodziną do Lwowa. Został zatrudniony jako asystent w Szpitalu św. Zofii, gdzie pracował na Oddziale Chirurgii Dziecięcej i Ortopedii (1941-1944). Kiedy do Lwowa zbliżała się Armia Czerwona przeniósł się do rodziny do Przemyśla.

1 lipca 1945 r. został zatrudniony w Centralnym Instytucie Chirurgii Urazowej u profesora Adama Grucy. W 1947 r. został doktorem nauk medycznych na postawie pracy Samoistne oddzielenie się wyrostka robaczkowego, napisanej pod kierunkiem  profesora Wiktora Brossa na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1947 r. zdobył specjalizację pierwszego stopnia z chirurgii, ortopedii i traumatologii, a w 1951 r. otrzymał specjalizację drugiego stopnia. Docentem habilitowanym został w 1951 r., po pozytywnym zaopiniowaniu dysertacji: Boczne skrzywienia kręgosłupa z uwzględnieniem ich mechanogenezy na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Warszawie. Tytuł naukowy profesora otrzymał w 1954 r. W latach 1949-1951 był dodatkowo zatrudniony w III Klinice Chirurgicznej Akademii Medycznej w Warszawie na stanowisku starszego asystenta. W latach 1951-1958 pracował w Klinice Ortopedycznej w Konstancinie.

Z dniem 1 marca 1958 r. został przeniesiony decyzją ministra zdrowia do Śląskiej Akademii Medycznej i mianowany kierownikiem Katedry i Kliniki Ortopedii w Bytomiu, na miejsce po profesorze Marianie Garlickim. Kliniką kierował aż do momentu przejścia na emeryturę w 1978 r. Jednocześnie był konsultantem w Sanatorium Rehabilitacyjnym dla Dzieci w Busku Zdroju, gdzie zorganizował leczenie operacyjne niedowładów i porażeń (1950-1967) oraz w Lądku Zdroju (1958-1984). Od 1958 r. był konsultantem wojewódzkim ds. chirurgii urazowo-ortopedycznej w Katowicach. Pod jego kierunkiem (jako konsultanta wojewódzkiego) utworzono na terenie województwa katowickiego, częstochowskiego i bielskiego 15 nowych, terenowych oddziałów urazowo-ortopedycznych, m. in. w Czeladzi, Szopienicach, Bielsku, Zabrzu, Dąbrowie Górniczej i Częstochowie.

Zainteresowania naukowo-badawcze G.W. skupiały się na opracowaniu problemu skoliozy i wad wrodzonych, zwłaszcza wrodzonego zwichnięcia stawu biodrowego, wprowadzeniu na szerszą skalę alloplastyki stawu biodrowego poprzez endoprotezoplastykę oraz wczesnym leczeniem chirurgicznym gruźlicy kostnej. Opublikował ponad 120 artykułów. Jest autorem wielu patentów, m.in. posturometru, anguloliniometru, skoliozometru oraz kontraktora w korekcjii stabilizacji skolioz. Był kontynuatorem Lwowskiej Szkoły Ortopedii. Był promotorem 44 przewodów doktorskich i opiekunem 6 przewodów habilitacyjnych. Oceniał 10 wniosków kandydatów do tytułu profesora. Pełnił funkcję superrecenzenta Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej.

Należał do Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego (od 1957 r.) i zyskał godność członka honorowego tego towarzystwa, Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem. Wchodził w skład Komitetu Międzynarodowego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego (SICOT) z siedzibą w Belgii.

Odznaczony: Złotym Krzyżem Zasługi (1954); Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955); Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski; Odznaką „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”.

Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Bibliografia podmiotowa

Wejsflog G., Martwica jałowa trzeszczki bocznej palucha, „Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska” 1949, t. 14, z. 3-4.

Wejsflog G., Sposób badania i znakowania bocznych skrzywień kręgosłupa, „Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska” 1949, t. 14, z. 3-4.

Wejsflog G., Uwagi na temat stopy końsko-szpotawej wrodzonej, „Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska” 1948, z. 4.

Wejsflog G., Wyrośla kostno-chrzęstne i ich złośliwe zwyrodnienie, „Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska” 1950, z. 1-2.

Bibliografia przedmiotowa

Ginko T., 15 lat Śląskiej Akademii Medycznej w karykaturze, Zabrze 1963.

Jóźków L., Lwowianie w lecznictwie Górnego Śląska, [w:] Niezwykła więź Kresów Wschodnich i Zachodnich. Wpływ lwowian na rozwój nauki i kultury na Górnym Śląsku po 1945 roku, red. K. Heska-Kwaśniewicz, A. Ratuszna i E. Żurawska, Katowice 2012, s. 72-85.

Kobzda K., Poczet chwalebny. Lwowskie korzenie śląskiej medycyny, „Śląsk” 2000, nr 12, s. 20-23.

Kusz D., Prof. Gabriel Wejsflog. Kontynuator Lwowskiej Szkoły Ortopedii,  http://poitr.pl/attachments/article/327/Wejsflog.pdf [dostęp 30.10.2023].

Kusz D., Wejsflog Gabriel, http://poitr.pl/en/autorytety/153-wejsflog-gabriel [dostęp 30.10.2023].

Nekrolog, [w:], „Dziennik Zachodni” 1992, nr 2, s. 4.

Prudel B., Wkład Kresowiaków w powstanie i rozwój Śląskiej Akademii Medycznej, „Annales Academiae Medicae Silesiensis” 2012, nr 3, s. 63-72.

Puzio A., Wejsflog Gabriel, [w:] Słownik medycyny i farmacji Górnego Śląska, t. 1, red. A. Puzio, Katowice 1997, s. 284-285.

Autor hasła

Marta Kasprowska-Jarczyk