Edward Wołoszyn
ur. 22.09.1942 r. w Zbarażu, woj. tarnopolskie (obecnie Ukraina) – nauczyciel, działacz oświatowy, samorządowy i społeczny.
Imię i nazwisko | Edward Wołoszyn |
Data i miejsce urodzenia | 22.09.1942, Zbaraż |
Zawód | nauczyciel, działacz oświatowy |
Edward Wołoszyn urodził się w czasie II wojny światowej w rodzinie rzemieślniczej. Ojciec Władysław (ur. w 1911r. w Stryjówce k. Zbaraża – zm. w 1995 r. w Głubczycach), matka Józefa z d. Furmaniak (ur. w 1916 r. w Zbarażu - zm. w 1992 r. w Głubczycach). Rodzina składała się z rodziców i 4 dzieci: Edward (ur. w 1942 r. w Zbarażu), Adam (ur. w 1944 r. w Zbarażu - zm. w 2018 r. w Głubczycach), Zofia (ur. w 1950 r. w Głubczycach), Franciszek (ur. w 1959 r. w Głubczycach).
Ojciec Edwarda pracował jako cieśla w Zbarażu. W 1939 r. został zmobilizowany do wojska polskiego. 17.09.1939 r. jego jednostka artyleryjska zostało otoczona w Złoczowie przez Sowietów, zmuszona do poddania się. Oficerowie trafili do niewoli, a szeregowi zostali wypuszczeni. Ojciec wrócił do domu. W 1941 r. zaczęła się okupacja niemiecka. Ojciec zatrudnił się na kolei, przetrwał okupację. W 1944 r. Niemcy się wycofali, Rosjanie ogłosili mobilizację, część poborowych trafiła do Armii Czerwonej, a pozostali poprzez Summy (punkt rekrutacyjno-mobilizacyjny, drugi po Siedlcach nad Oką) wstąpili do wojska polskiego. Ojciec po szkoleniu trafił na front, przeszedł szlak bojowy znad Bogu do Berlina, przez Warszawę, Wał Pomorski, Kołobrzeg, Forsowanie Odry. 29.04.1945 r. stawiał slupy graniczne na rzece Odrze. Zakończenie wojny przeżył w Berlinie, następnie trafił na tereny polskie w okolicę Włocławka, walczył z bandami ukraińskimi. Zdemobilizowany w październiku 1946 r. wrócił do domu, do Zbaraża. Rodzina nie chciała wyjeżdżać na nieznane Ziemie Odzyskane. Zmuszono ich do opuszczenia domostwa. Warunkiem pozostania było podpisanie obywatelstwa rosyjskiego. Na co się nie zgodzono, co wymusiło przesiedlenie. Transport jechał do Lęborka, ale ostatecznie rodzina Edwarda dołączyła do dziadków, już wcześniej osiedlonych w Głubczycach na Śląsku Opolskim. Dostali mieszkanie w 3-rodzinnym domu. Ojciec pracował w Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Głubczycach, rozwoził towary po sklepach. Mama opiekowała się dziećmi.
W 1956 r. Edward ukończył szkołę podstawową, a w 1960 r. w miejscowym Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza złożył egzamin dojrzałości. Dalszą naukę kontynuował w Studium Nauczycielskim w Zielonej Górze, na kierunku fizyka, zwieńczonym dyplomem magistra fizyki w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu. Pracę nauczycielską podjął w 1964 r. w Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza w Głubczycach. W latach 1967 – 1969 był zatrudniony na stanowisku instruktora fizyki w Powiatowym Ośrodku Metodycznym w Głubczycach. Pozwoliło mu to na zapoznanie się z nauczaniem przedmiotów technicznych we wszystkich szkołach na rozległym terenie Ziemi Głubczyckiej. Były to wzruszające spotkania, bo w zdecydowanej większości nauczyciele, nie tylko fizyki, byli kresowej proweniencji. Powszechnie znany był fakt przybycia w 1945 r. na teren Głubczyc transportu niemal wszystkich nauczycieli z Kołomyi. W latach 70. Piastował funkcję dyrektor kolejno w: Szkole Podstawowej nr 3, Zbiorczej Szkole Gminnej i Szkole Podstawowej nr 2. W 1984 r. został wicedyrektorem miejscowego Liceum Ogólnokształcącego, rok później - dyrektorem Liceum, na stanowisku tym pozostał do przejścia na emeryturę w roku 2002. Był siódmym z kolei dyrektorem tej szkoły, ale pierwszym, który tu składał egzamin dojrzałości. W Liceum poznał swoją żonę Czesławę Konopelską rodem z Bóbrki pod Lwowem, nauczycielkę wychowania fizycznego. W małżeństwie tym na świat przyszło troje dzieci: Andrzej (ur. w 1966 r.) – obecnie stomatolog w Głubczycach, Barbara (ur. w 1968 r.) – pracująca w Stacji Dializ miejscowego szpitala i Beata (ur. w 1977 r. ) – farmaceutka. Wnuczka Zuzanna ( ur. w 1995 r.), została laureatką Wojewódzkiego Konkursu „Wiedzy o Kresach”. Przygotowała pracę pod kierunkiem dziadka Gimnazjum kresowe od Zbaraża do Brzeżan.
W 1985 r. pracę w Liceum w Głubczycach podjął mgr Tadeusz Eckert, absolwent Instytutu Muzyki Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie. Wspólnie z E. W. powołali do życia szkolny chór mieszany, który stał się wizytówką nie tylko szkoły, ale miasta i Opolszczyzny. Zdobywano nagrody na prestiżowych krajowych konkursach zespołów chóralnych, wśród nich Grand Prix Legnica Cantat.
Spod rąk E. W. wyszło wielu uczniów, przyszłych naukowców - doktorów i pasjonatów Kresów: dr K. Maler, dr B. Górnicka-Naszkiewicz, dr A. Szymczyna i dr Babra Piechaczek. Z wielu wspólnych inicjatyw powstały książki o Kresach: Arkadiusz Szymczyna, Katarzyna Maler, Głubczyccy Kresowianie i Sybiracy (2015 ); B. Górnicka-Naszkiewicz, Pamięć pokoleń. Tradycja i kultura kresowian subregionu głubczyckiego (2018); Kresowi mieszkańcy ziemi głubczyckiej , pod red. K. Maler, A. Szymczyny ( 2019); Album Głubczyckich Rodzin Kresowych pod red. A. Szymczyny, (2020);
Od 1998 r. E. Wołoszyn zaangażował się w prace samorządową, jako działacz Obywatelskiego Komitetu Obrony Opolszczyzny wszedł w skład Miejskiej Rady Narodowej, w 2002 r. jako członek Obywatelskiego Komitetu Głubczyckiego objął przewodnictwo Miejskiej Rady Narodowej, jego podpis widnieje pod aktem – decyzją o odbudowie głubczyckiego Ratusza (spalonego w 1945 r.). W pracach Rady Narodowej miał tylko krótką przerwę, w latach 2014 – 2018.
W 2009 r. powołał z przyjaciółmi, m.in. z K. Naumczykiem TMLIKPW, został przewodniczącym głubczyckiego Oddziału Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo – Wschodnich II Rzeczypospolitej. Doprowadził do nawiązania partnerskich związków z rodzinnym Zbarażem, dzisiaj ukraińskim miastem. Wielokrotnie organizował i prowadził wyprawy dawnych mieszkańców Kresów i ich rodzin do miejsc, gdzie kiedyś żyli i mieszkali. Zasłynął organizacją dorocznych Głubczyckich Dni Kresowych, w których uczestniczą setki mieszkańców miasta. W trakcie jednego z Dni do kościoła parafialnego w podgłubczyckich Bogdanowicach wprowadzono Obraz Matki Boskiej z Monasterzysk cudami słynący. Był inicjatorem ustawienia i poświęcenia „Kamienia pamięci ofiarom ludobójstwa dokonanym na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej”, stanął on na Cmentarzu Komunalnym obok „Mauzoleum Sybiraków”. Jest od 30 lat współinicjatorem spotkań Wołynian z Głubczyc i Czech.
Ponad trzydzieści lat prezesuje Rejonowemu Kołu Pszczelarzy, jest w tej dziedzinie wybitnym ekspertem.
Odznaczony: Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Posiada liczne wyróżnienia i odznaki krajowych stowarzyszeń.
Bibliografia przedmiotowa
Informacje E. Wołoszyn, Głubczyce [wrzesień 2022 r.].
Archiwum rodzinne E. Wołoszyna.
Opolskie niezapominajki i Społecznik Roku 2020:
https://twojeglubczyce.pl/2021/10/20/opolska-niezapominajka-i-spolecznik-roku-rozdane/ [dostęp: 17.09.2022 r.].
https://twojeglubczyce.pl/2021/07/15/spotkanie-srodowisk-wolynian-z-polski-i-czech/ [ dostęp: 17.09.2022 r.].
Edward Wołoszyn : https://twojeglubczyce.pl/2021/10/20/opolska-niezapominajka-i-spolecznik-roku-rozdane/ [dostęp: 17.09.2022 r.]
Autor hasła
Jerzy Duda, Maria Kalczyńska [wrzesień 2022 r.]