Antonina Dudek

siostra Anna, ur. 19.04.1898 r. we Lwowie, zm. 15.02.1977 r. w Jedłowniku (obecnie dzielnica Wodzisławia Śląskiego) – lwowianka, siostra zakonna w Zgromadzeniu Sióstr Opatrzności Bożej, wychowawczyni i przedszkolanka, w czasie II wojny światowej poza Zgromadzeniem, pielęgniarka, aptekarka, wychowawczyni w pogotowiu opiekuńczym, prewentorium przeciwgruźliczym, zakładzie wychowawczo-poprawczym i zakładzie dla dzieci niepełnosprawnych.

Imię i nazwisko	Antonina Dudek, siostra Anna
Data i miejsce urodzenia	19.04.1898, Lwów
Data i miejsce śmierci	15.02.1977, Wodzisław Śląski
Zawód	siostra zakonna, wychowawczyni, przedszkolanka, pielęgniarka, aptekarka

Antonina s. Anna Dudek, córka Józefa i Józefy z domu Sotschek. Została ochrzczona w kościele św. Anny we Lwowie. Miała ośmioro rodzeństwa (trzy siostry, pięciu braci). Pierwszą Komunię św. przyjęła 16.06.1906 r. W 1907 r. została bierzmowana. Jej ojciec był urzędnikiem Banku Gospodarstwa Krajowego we Lwowie, należał do Sodalicji Mariańskiej. Zmarł w 1913 r. W 1906 r. A.D. rozpoczęła naukę w szkole powszechnej. Początkowo uczyła się w Szkole im. Adama Mickiewicza we Lwowie. Do siódmej klasy uczęszczała w roku szkolnym 1912/1913 w siedmioklasowej Szkole Powszechnej im. Św. Teresy we Lwowie prowadzonej przez Siostry Opatrzności Bożej. Ukończyła również dwuletnie liceum im. Królowej Jadwigi we Lwowie, co pozwoliła jej uzyskać średnie wykształcenie, i kurs maszynopisania u pani Kunke. W latach 1926–1928 pracowała w Likwidaturze w Banku Gospodarstwa Krajowego we Lwowie. W styczniu 1929 r. wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej we Lwowie. Została do niego przyjęta przez przełożoną generalną Marcelinę Smagowicz. Została obleczona 15.10.1929 r. Jej mistrzynią w czasie formacji w postulacie i nowicjacie była s. Izabella Ślaska. Przygotowanie do pierwszych ślubów odbywała pod kierunkiem m. Marceliny Smagowicz. A.s.A.D. złożyła pierwsze śluby zakonne 15.10.1931 r.

W życiu zakonnym s. Annie podobały się „rygor i punktualność”. Wyjechała do Łąki i podjęła pracę wychowawczą w tamtejszym domu dziecka, następnie wyjechała do pracy w ochronce działającej przy Komitecie Państwowym w Skolem. W roku szkolnym 1932/33 uczęszczała (z półroczną przerwą) na zajęcia odbywające się w Studium Pedagogiczno-Wychowawczym w Poznaniu. Po ich ukończeniu pracowała w charakterze wychowawczyni sierot w Łące i we Lwowie. A.s.A.D. złożyła śluby wieczyste 30.07.1938 r. we Lwowie. Po wybuchu wojny w 1939 r. i wydaniu przez ks. arcybiskupa Eugeniusza Baziaka pozwolenia na powrót sióstr do rodzin i zdjęcie stroju zakonnego, A.s.A.D. wróciła do rodziny. Do grudnia 1940 r. pracowała na oddziale psychiatrycznym dla dzieci przy Szpitalu Neurologicznym na Kulparkowie. W czasie ewakuacji ze Lwowa, w Medyce, zabrano wszystkie dokumenty, które przedstawiła Komisji Kontroli Dokumentów. Uległy one zniszczeniu w Miejskim Urzędzie w Rzeszowie. W 1941 r. A.D. wyjechała z rodziną do Gliwic, następnie do Krakowa. W Krakowie w 1942 r. objęła posadę w aptece, w oddziale farmaceutyczno-kosmetycznym mieszczącym się przy ulicy Batorego. Pracowała tam do 1944 r.

W sierpniu 1945 r., na wezwanie swej mistrzyni – s. Jadwigi Ślaskiej, wróciła do Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej. Po odprawieniu rekolekcji zakonnych w Łące A.s.A.D. wyjechała do pracy w Miejskim Pogotowiu Opiekuńczym dla chłopców (dzieci) przy ulicy Damrota 10 w Katowicach. Była tam wychowawczynią do 1948 r. Zgromadzenie podjęło pracę w pogotowiu na wniosek Zarządu Miejskiego w Katowicach i po uzyskaniu zgody biskupa Stanisława Adamskiego. Po zakończeniu II wojny światowej Katowice znalazły się na trasie przejazdu repatriantów oraz osób deportowanych przez Niemców do obozów koncentracyjnych i obozów pracy przymusowej. Docierały tu również transporty bezdomnych dzieci, potrzebujących pomocy lekarskiej i schronienia. Pod opiekę Sióstr Opatrzności Bożej trafiały dzieci, które zaniedbane włóczyły się po ulicach, a które przyprowadzały do pogotowia osoby cywilne lub żołnierze. Siostry same też szukały dzieci tułających się na dworcach i ulicach. Zapewniały im opiekę, leczenie (wielu podopiecznych było zawszonych lub chorych na świerzb) i godziwe warunki. Dbały również o rozwój ich życia religijnego i życie sakramentalne. W 1948 r. A.s.A.D. wyjechała do Przemyśla do pracy w Państwowym Prewentorium dla Dzieci Zagrożonych Gruźlicą, które znajdowało się przy ul. Tatarskiej. Tam przebywała do 16.11.1952 r., a następnie została skierowana do Bytomia do Zakładu Wychowawczego dla dziewcząt przy ulicy Poznańskiej 51. Pracowała tam jako wychowawczyni do 29.06.1954 r. Z Bytomia wyjechała do Jedłownika (obecnie dzielnica Wodzisławia Śląskiego) i zajęła się pracą wychowawczą w Specjalnym Domu Dziecka przy ul. Wolności. Na Śląsku A.s.A.D. pracowała od jesieni 1945 r. aż do śmierci w 1977 r. (z czteroletnią przerwą w latach 1948-1952, kiedy pracowała w prewentorium w Przemyślu).

A.s.A.D. zmarła 15.02.1977 r. w Jedłowniku i została pochowana na cmentarzu parafialnym w tej miejscowości.

Bibliografia podmiotowa

Antonina s. Anna Dudek, Życiorys, Jedłownik grudzień 1954, Antonina s. Anna Dudek, Życiorys, Jedłownik 1958, Antonina s. Anna Dudek, Życiorys, br.d. s. Anna Dudek, Oświadczenie o zabraniu dokumentów w Medyce i ich zniszczeniu w Rzeszowie, Jedłownik 5 V 1955 [w:] Teczka personalna: s. Anna Dudek.

Relacja s. Anny Dudek z 27.10.1972.

Relacja Antoniny s. Anny Dudek spisana w Jedłowniku 26.08.1973 przez s. Lojolę [w:] Relacje sióstr; ASOB, Dops, sygn. B.4.2, Protokóły Egzaminów Kanonicznych przed obłóczynami, przed profesją czasową i wieczystą od 7 grudnia 1913 r. do 28 czerwca 1958 r.

Bibliografia przedmiotowa

Zawiadomienie szkolne, Lwów 1 IX 1922 r. (duplikat), świadectwo zgonu Antoniny s. Anny Dudek, wyciąg z aktu zgonu USC Przemyśl, informacja dla sióstr o śmierci i pogrzebie Antoniny s. Anny Dudek [w:] Teczka personalna: s. Anna Dudek.

Katalogi Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej, rkp.

J. s. S. Moskwa, E. s. M. Albiniak, Dzieje Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej w latach 1945–1988, Przemyśl 1994, rkp.

J. s. S. Moskwa, J. s. L. Bura, Zgromadzenie Sióstr Opatrzności Bożej, [w:] Życie religijne w Polsce pod okupacją 1939–1945, metropolie wileńska i lwowska, zakony, pod red. Z. Zielińskiego, Katowice 1992.

Zgromadzenie Sióstr Opatrzności Bożej – historia, duchowość, charyzmat, dzieła, red. A. Kasjaniuk, Marki 2019.

Autor hasła

Elżbieta s. Monika Albiniak (CSDP)