Andrzej Bartyński
urodził się 25.05. 1934 r. we Lwowie, poeta, żołnierz Armii Krajowej, członek Związku Literatów Polskich, działacz społeczny na rzecz osób niewidomych, zmarł 16.06. 2018 r. we Wrocławiu.
| |
|---|---|
| Imię i nazwisko | Andrzej Bartyński |
| Data i miejsce urodzenia | 25.05.1934, Lwów |
| Data i miejsce śmierci | 16.06.2018, Wrocław |
| Zawód | poeta, wojskowy |
Biografia
Był synem Władysława, nauczyciela. Urodził się w wielodzietnej rodzinie. Lata jego młodości przypadły na czas II wojny światowej. 2.07.1942 r. wraz z ojcem Władysławem oraz sześciorgiem pozostałych członków rodziny został aresztowany przez Gestapo we Lwowie. Powodem zatrzymania była działalność ojca prowadzącego tajne nauczanie oraz służba obu w ZWZ AK, gdzie Bartyński był łącznikiem AK o ps. „Orlik”. Został osadzony w więzieniu przy ul. Łąckiego. W czasie brutalnego przesłuchania, latem w 1943 r. trwale stracił wzrok, w wyniku czego został zwolniony z więzienia. W 1946 r. wyjechał z rodziną do Wrocławia, w którym od 1945 r. przebywał już jego ojciec. Szkołę podstawową ukończył w Ośrodku szkolno-wychowawczym dla Dzieci Niewidomych w Laskach. Liceum ogólnokształcące oraz maturę zdawał we Wrocławiu. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Jednocześnie podjął pierwsze próby literackie, publikując m.in. w „Cegle” — organie Rady Uczelnianej ZSP i Koła Naukowego Polonistów. Po ukończeniu studiów kontynuował karierę literacką, pisząc głównie poezje, w których istotną rolę odgrywał Lwów i emocje związane z utratą rodzinnego miasta. Wspominał w jednym z wywiadów:
Miałem pięć lat, kiedy zaczęła się druga wojna światowa. Do tego momentu nauczyłem się pisać i czytać. Bardzo często członkowie mojej rodziny i moja niania, zabierali mnie na parady wojskowe. Pamiętam do dziś to wojsko, ułanów i artylerzystów. Parada rozpoczynała się od marszu dziewięciu powstańców powstania styczniowego, prowadzonych pod rękę przez młodszych oficerów. Pamiętam, że ulicą Własna Strzecha dochodziło się do Targów Wschodnich. Tam był lunapark. […] Niedaleko była Puszcza Zubrzycka i miejscowość Zubrza. Tam chodziłem oglądać las i jego tajemnice. To był mój Lwów…[1]
Był uczestnikiem krajowych festiwali poetyckich (Kłodzka Wiosna Poetycka, Łódzka Wiosna Poezji, Warszawska Jesień Poezji, Światowe Dni Poezji i in.) Był dwukrotnym laureatem pierwszych nagród. W 1974 r. otrzymał stypendium rządu włoskiego, a w 1979 r. stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki na pobyt w ZSRR. W 1984 r. otrzymał nagrodę Miasta Wrocławia za osiągnięcia literackie. W roku 2001 był nominowany do międzynarodowej nagrody literackiej Filantrop. Był pomysłodawcą i współzałożycielem Stowarzyszenia Klub Inteligencji Niewidomej RP (1990 r.). Był członkiem Związku Literatów Polskich, wieloletnim Prezesem Dolnośląskiego Oddziału Związku Literatów we Wrocławiu. W latach 1986-1990 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Kultury przy Zarządzie Głównym Polskiego Związku Niewidomych.
Został odznaczony Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim, Medalem KEN, Medalem Zwycięstwa i Wolności, Złotym Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju oraz Zasłużonego Działacza Kultury.
Zmarł 16.06.2018 r. we Wrocławiu. Został pochowany 7.07.2018 r. na Cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu przy ul. Bujwida.
Bibliografia podmiotowa
Bartyński A., Dalekopisy, Wrocław, 1957
Bartyński A., Komu rośnie las? , Wrocław 1965
Bartyński A., Gdzie Rzym, gdzie Krym, gdzie bar Cin-Cin, Wrocław 1977
Bartyński A.,Wróć bo czereśnie... : Leopoliada i Andrea, Wrocław 1996
Bartyński A., Te są ojczyzny moje : ballady i romanze, Wrocław 1999
Bartyński A., Taki świat. 1, Poranek, Wrocław 2001
Bartyński A., Taki świat. 2, Południe, Wrocław 2001
Bartyński A., Taki świat. 3, Oderwanie, Wrocław 2001
Bartyński A., Poezje wybrane, Wrocław 2009
Tłumaczenie na język ukraiński:
Анджей Бартинський, Бенкет метелика, поезія в перекладі Світлани Бреславської, [Andžej Bartins'kij, Benket metelika. Poezìâ v perekladì Svìtlani Breslavs'koï], Ìvano-Frankìvs'k. 2018
Bibliografia przedmiotowa
Uniwersytet Wrocławski w latach 1945-1970. Księga jubileuszowa, red. Władysław Floryan, Wrocław 1970
Gontarz J., Godycki W., Sulima T., Bartyńska-Korczak H., Historia okręgu Dolnośląskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych 1946 – 2022, Wrocław 2003
Mulka L., Andrzej Bartyński – wspomnienie, w: Semper Fidelis. Pismo Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, nr 4 (160)/ 2020, s. 39.
Nie żyje Andrzej Bartyński, Związek Literatów Polskich, Oddział Wielkopolski, http://www.zlpwlkp.pl/?p=3971 [dostęp: 03.04.2023]
Autor hasła
Joanna Hytrek-Hryciuk
Przypisy
- ↑ L. Mulka, A. Bartyński – wspomnienie, w Semper Fidelis. Pismo Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, nr 4 (160)/ 2020, s. 39.